Sau khi trở thành Thủ tướng Nhật Bản trong cuộc bỏ phiếu tại quốc hội ngày 4-10, ông Fumio Kishida sẽ đối mặt với các chương trình nghị sự dày đặc cũng như nhiều thách thức lớn.

Ông Kishida (đứng) vừa trở thành thủ tướng thứ 100 của Nhật Bản. Ảnh: AFP

Ông Kishida được bầu làm thủ tướng mới của Nhật chỉ 5 ngày sau khi đắc cử chức Chủ tịch đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền. Trong chính sách kinh tế, ông Kishida khẳng định mong muốn tiếp tục theo đuổi cải cách kinh tế, với tên gọi “Abenomics” - sáng kiến của cựu Thủ tướng Shinzo Abe, thiên về chính sách tài khóa, tiền tệ nới lỏng. Ông Kishida bày tỏ ý định tung ra gói kích thích kinh tế lớn quy mô 269 tỉ USD vào cuối năm nay để vực dậy các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19.

Về đối ngoại, Nhật Bản dưới thời ông Kishida nhiều khả năng sẽ không có thay đổi quá lớn. Ông Kishida nhiều khả năng sẽ tiếp tục đường hướng đối ngoại như dưới thời hai cựu Thủ tướng Yoshihide Suga và Abe, trong đó đặc biệt chú trọng liên minh Nhật - Mỹ, cam kết thúc đẩy chiến lược Ấn Ðộ Dương -  Thái Bình Dương tự do và rộng mở, đồng thời tăng cường quan hệ đối tác với các thành viên nhóm “Bộ tứ kim cương” (Mỹ, Úc, Nhật Bản, Ấn Ðộ).

Theo chuyên gia Daisuke Akimoto tại Viện Nghiên cứu châu Á Ðương đại, sau khi nắm quyền, ông Kishida sẽ có nhiều đóng góp ngoại giao cho mục tiêu “Thế giới không vũ khí hạt nhân” nhờ những kinh nghiệm tích lũy trong quá trình làm Ngoại trưởng Nhật Bản (giai đoạn 2012-2017).

Thách thức chờ đón Thủ tướng Kishida

Phát biểu sau khi trúng cử Chủ tịch LDP hôm 29-9, ông Kishida đã thừa nhận những khó khăn ông sẽ phải đối mặt. Núi thách thức này nổi lên cả ở trong và ngoài nước. Trong khu vực, căng thẳng giữa Nhật Bản và Trung Quốc chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, trong khi Triều Tiên lại bắt đầu thử tên lửa sau nhiều tháng im ắng.

Ðài Loan và Trung Quốc đều đang muốn trở thành thành viên của Hiệp định Ðối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Với tư cách là thủ tướng mới của Nhật, thành viên hàng đầu của CPTPP, ông Kishida nhiều khả năng sẽ phải tìm ra phương cách không làm phật lòng cả hai nền kinh tế.

Trước đây, ông Kishida nổi tiếng là người ôn hòa trong phe cánh hữu nhiều ảnh hưởng do cựu Thủ tướng Abe dẫn dắt, nhưng trong cuộc chạy đua đến ghế thủ tướng, vị này lại thể hiện một lập trường khá cứng rắn và quyết liệt đối với Trung Quốc. Ông Kishida nhìn nhận chính sách đối ngoại của Trung Quốc mang vẻ “hiếu chiến” và coi đây là cảnh báo mạnh mẽ cho Nhật Bản, buộc Tokyo phải liên kết chặt chẽ hơn với các đồng minh cùng chí hướng như Mỹ, Úc và Ấn Ðộ nhằm tạo đối trọng về chính trị, kinh tế, quân sự trước Bắc Kinh.

Liên quan công tác đối phó với COVID-19, tân lãnh đạo 64 tuổi bước đầu có thể không phải đối mặt với một số áp lực như với người tiền nhiệm Suga, khi chiến dịch tiêm chủng của Nhật đang tăng tốc và gần 60% người dân đã được tiêm vaccine. Tuy nhiên, ông Kishida lại đưa ra rất ít chính sách giải quyết các vấn đề khác như già hóa, suy giảm dân số và biến đổi khí hậu.

Trước mắt, ông Kishida sẽ phải bắt tay vào hàn gắn những rạn nứt trong nội bộ LDP, vốn đã bị sứt mẻ đáng kể sau cuộc bầu cử chủ tịch LDP. Khác với cuộc bầu cử năm ngoái, khi đa số các phái trong LDP đều dồn phiếu cho ông Suga, năm nay, các phe phái trong LDP bị chia rẽ nghiêm trọng. Vì vậy, sau khi tiến hành cải tổ ban lãnh đạo đảng cầm quyền ngày 1-10, ông Kishida sẽ phải dồn sức khôi phục sự đoàn kết trong nội bộ đảng. Bên cạnh đó, ông phải làm thế nào để giúp LDP giành đa số ghế tại hạ viện trong cuộc bầu cử dự kiến vào ngày 31-10. Đây sẽ là một cuộc bầu cử rất khó khăn đối với LDP khi 4 đảng đối lập đã liên kết để tìm cách vượt qua đảng cầm quyền.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)