Gruzia bắn tên lửa vào Nam Ossetia, gây nên cuộc chiến tranh tháng 8 năm ngoái. Ảnh: AFP

Hôm nay 7-8 là đúng một năm xảy ra “cuộc chiến 5 ngày” giữa Nga và Gruzia, nhưng dường như gốc rễ của cuộc xung đột (tranh cãi xung quanh hai vùng lãnh thổ ly khai Nam Ossetia và Abkhazia của Gruzia) vẫn chưa được giải quyết và căng thẳng tiếp tục leo thang.

Tình hình khu vực biên giới Gruzia - Nam Ossetia vài ngày qua trở nên rất căng thẳng khi cả hai bên cáo buộc lẫn nhau về những hành động khiêu khích và có ý khơi lại cuộc chiến. Chính quyền ly khai Nam Ossetia cho biết có 3 loạt pháo bắn vào vùng lãnh thổ này từ phía Gruzia cuối tuần trước. Tbilisi phủ nhận cáo buộc trên và cho rằng các lực lượng Nam Ossetia đã phóng lựu đạn vào một trạm kiểm soát của Gruzia ở gần biên giới. Trong khi đó, ngày 4-8, quân đội Nga tại Nam Ossetia đã nâng mức báo động sẵn sàng chiến đấu. Theo người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Andrei Nesterenko, hành động trên là để ngăn chặn nguy cơ bùng phát bạo lực, do những hành động khiêu khích từ phía Gruzia. Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nga, Thượng tướng Anatoly Nogovitsyn cảnh báo Gruzia sẽ nhận được sự đáp trả thích đáng nếu tái diễn hành động xâm lược Nam Ossetia. Còn Thứ trưởng Ngoại giao Nga Grigory Karasin hôm 5-8 cho biết Nga sẽ tăng quân số ở Nam Ossetia và Abkhazia từ 1.800 người hiện nay lên 3.000 người vào cuối năm 2009.

Nhà lãnh đạo Nam Ossetia Eduard Kokoity cũng nói rằng có nguy cơ lặp lại cuộc chiến tranh năm ngoái, nhưng hiện quân đội Gruzia thiện chiến hơn và có tiềm lực mạnh hơn. Ngày 5-8, Nam Ossetia đã đóng cửa biên giới với Gruzia.

Về phía Gruzia, Tổng thống Mikhail Saakashvili thừa nhận có nguy cơ dẫn tới cuộc xung đột mới vì Nga đang tăng sức ép lên Gruzia. Theo ông Saakashvili, Gruzia sẽ không gây chiến với Nga nhưng sẽ tự bảo vệ nếu cần thiết.

Những động thái cứng rắn của Gruzia có thể xuất phát từ cam kết mới đây của Washington về việc tiếp tục hỗ trợ Tbilisi. Nhiều quan chức Mỹ gần đây nói bóng gió rằng không loại trừ khả năng cung cấp các hệ thống vũ khí phòng thủ cho Gruzia bất chấp những cảnh báo từ Mát-xcơ-va. Năm nay, Mỹ có thể viện trợ quân sự 16 triệu USD cho Gruzia. Trong chuyến thăm Gruzia hồi tháng rồi, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với Gruzia, trong đó có việc nước này gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đầu tuần này đã điện đàm với người đồng cấp Mỹ Barack Obama, đề nghị phối hợp làm giảm bớt căng thẳng ở khu vực. Thế nhưng, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Obama chỉ nhấn mạnh sự cần thiết phải có các giám sát viên quốc tế ở Nam Ossetia. Liên quan vấn đề này, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng Tổng thống Gruzia Saakashvili đang tìm mọi cách làm cho tình hình khu vực căng thẳng thêm nhằm thuyết phục Mỹ tham gia Phái đoàn quan sát viên của Liên minh châu Âu (EU) tại Nam Ossetia và Abkhazia. Tuy nhiên, theo ông, sự tham gia đó của các quan sát viên Mỹ sẽ đi ngược lại thỏa thuận giữa ông Medvedev và Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy, một văn kiện đang góp phần duy trì ổn định tại Kavkaz.

Trong khi đó, EU cho biết các giám sát viên của họ ở Gruzia không phát hiện các vụ bắn pháo hay phóng lựu đạn như cáo buộc lẫn nhau giữa Gruzia và Nam Ossetia.

Mâu thuẫn tiếp tục gia tăng giữa Nga với Gruzia, trong khi phương Tây phớt lờ, có thể khiến khu vực Kavkaz một lần nữa “đổ lửa” trong thời điểm nhạy cảm này.

N.KIỆT (Theo AP, BBC, WSJ)