Căng thẳng giữa các quốc gia liên quan vụ máy bay quân sự Nga bị Syria bắn nhầm sau cuộc không kích của Israel tiếp tục leo thang với việc Mát-xcơ-va xác nhận cung cấp hệ thống phòng thủ tên lửa tối tân S-300 cho Damascus.

Tại chiến trường Syria, mỗi bên tham chiến đều nhắm đến các mục tiêu khác nhau. Trong khi lực lượng Nga và chính quyền Damascus không kích địa bàn quân nổi dậy thì Mỹ cùng đồng minh tấn công mục tiêu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Riêng chiến dịch của Israel, ngoài ngăn chặn nhóm Hồi giáo vũ trang Hezbollah còn nhắm cơ sở quân sự liên quan Iran.

Hệ thống phòng thủ tên lửa S-300 của Nga. Ảnh: WSJ

Trước nay, Nga vẫn chọn cách quan sát chiến dịch do Israel thực hiện tại Syria và không có bất kỳ hành động nào. Tuần rồi, quan hệ Mát-xcơ-va và Tel Aviv trở nên căng thẳng sau khi trinh sát cơ Nga Il-20 chở 15 quân nhân bị phòng không Syria bắn rơi trên Địa Trung Hải. Israel đổ lỗi vụ việc cho Damascus và đồng minh Iran. Tuy nhiên, Điện Kremlin hôm 24-9 tuyên bố lời giải thích của Tel Aviv khác so với kết luận của Bộ Quốc phòng Nga và rằng hành động của phi công Israel là “nguyên nhân gốc rễ dẫn đến thảm kịch”.

Theo Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu, tiêm kích Israel đã lợi dụng Il-20 làm “lá chắn” khi tiến hành không kích ở Syria, khiến máy bay Nga trúng tên lửa. Trong thông báo hôm 24-9, ông Shoigu cho biết Nga tạm dừng cung cấp S-300 cho Syria hồi năm 2013 là theo đề nghị của Israel. Nhưng trước những biến chuyển hiện nay, Mát-xcơ-va sẽ khởi động lại kế hoạch và hệ thống S-300 dự kiến chuyển đến Syria sau 2 tuần. Động thái này nhằm đáp trả “sự coi thường” của Israel đối với an toàn của quân nhân Nga, ông Shoigu nhấn mạnh. Ngoài chuyển giao S-300, Nga sẽ chặn hệ thống định vị và vệ tinh cũng như thông tin liên lạc của các máy bay chiến đấu hoạt động ở phía Đông Địa Trung Hải.

Trong cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 24-9, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo động thái của Nga làm tăng tình huống nguy hiểm trong khu vực. Ông Netanyahu khẳng định Tel Aviv kiên quyết giữ vững an ninh và bảo vệ lợi ích quốc gia, ngụ ý duy trì chiến dịch không kích mục tiêu liên quan Iran và Hezbollah. Trong khi đó, Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton cảnh báo Nga đang mắc “sai lầm nghiêm trọng” và hy vọng Mát-xcơ-va xem xét lại quyết định nói trên.

Theo giới chuyên gia quân sự Israel, S-300 với khả năng chặn nhiều mục tiêu trong phạm vi 250km, nếu triển khai sẽ tăng rủi ro trên chiến trường Syria vốn phức tạp với hoạt động quân sự của nhiều quốc gia. Trước đó, Tel Aviv cảnh báo sẽ phá hủy S-300 mà Nga cung cấp cho Damascus nếu khí tài được sử dụng chống lại Nhà nước Do Thái.

Trong diễn biến khác, thông báo của Lầu Năm Góc hôm 24-9 cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông qua thỏa thuận bán cho Đài Loan linh kiện thay thế cho chiến đấu cơ F-16 và máy bay quân sự khác trị giá 330 triệu USD. Đây là thỏa thuận bán vũ khí thứ hai của Mỹ cho Đài Loan kể từ khi ông Donald Trump lên nắm quyền, sau thương vụ trị giá 1,4 tỉ USD hồi năm ngoái “chọc giận” Bắc Kinh.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cùng ngày cho biết ông đang tìm cách thúc đẩy quan hệ quân sự với Trung Quốc sau khi Bắc Kinh hủy cuộc đàm phán quân sự song phương để phản đối quyết định hồi tuần trước của Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt liên quan tới việc Trung Quốc mua vũ khí của Nga. 

MAI QUYÊN (Theo New York Times, WSJ)