Sau 15 năm Cần Thơ trở thành thành phố trực thuộc trung ương, chuyển biến rõ nhất trong Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, văn minh đô thị là thiết chế văn hóa dần hoàn thiện, đời sống người dân không ngừng nâng cao. Từ đó, nhiều mô hình văn hóa mới ra đời, định hình nếp sống văn minh của cư dân đô thị, góp phần hiện thực hóa Nghị quyết 45-NQ/TW của Bộ Chính trị với nội dung: Xây dựng người Cần Thơ trí tuệ, năng động, nhân ái, hào hiệp, thanh lịch.

Cần Thơ hiện có 12 phường đạt chuẩn văn minh đô thị. Trong ảnh: Một góc phường văn minh đô thị An Hội, quận Ninh Kiều. 

Chuyển biến

Phường An Hội, quận Ninh Kiều là địa phương vừa đón nhận danh hiệu Phường đạt chuẩn văn minh đô thị. Đây là phường thứ 4 của quận Ninh Kiều và thứ 12 của thành phố được công nhận danh hiệu này. Đổi thay rõ nét nhất của An Hội là nếp sống văn minh đô thị dần hình thành, thiết chế văn hóa hoàn thiện. Tiêu biểu là Trung tâm Văn hóa - Thể thao phường mới đưa vào hoạt động với kinh phí khoảng 2,1 tỉ đồng, quy mô 1 trệt, 2 lầu. Ông Nguyễn Văn Giảng, cán bộ quản lý nhà văn hóa phường An Hội, cho biết: Nơi đây thực sự trở thành ngôi nhà chung của bà con trong phường. Ngoài ra, hệ thống nhà thông tin, đường sá, cụm pa-nô… ở An Hội cũng chỉn chu.

Còn phường Tân An, quận Ninh Kiều từ khi được công nhận phường văn minh đô thị đã chuyển biến rõ nét trong lập lại trật tự kỷ cương đô thị. Phường đã giải quyết hài hòa nhu cầu sử dụng lòng đường, vỉa hè của người dân, vừa quản lý chặt, tạo nguồn thu. Đặc biệt, mô hình phố ăn vặt được thành lập trên tuyến Phan Bội Châu - Phan Chu Trinh đã giải quyết tình trạng buôn bán không đúng quy định, chèo kéo khách. Hơn 70 hộ bán hàng rong có chỗ bán cố định, miễn phí, được tập huấn an toàn vệ sinh thực phẩm, phong cách giao tiếp với khách…

Còn ở các huyện, danh hiệu Xã văn hóa nông thôn mới là cú hích cho phong trào văn hóa cơ sở. Tiêu biểu như ở huyện nông thôn mới Phong Điền, diện mạo các xã ngày càng khang trang, người dân chung sức cùng chính quyền trong gầy dựng nếp văn minh, chỉnh trang diện mạo quê hương. Ông Nguyễn Văn Xính, cán bộ văn hóa xã Giai Xuân, huyện Phong Điền, so sánh: Nếu so với 15 năm trước thì diện mạo xã bây giờ có thể nói “một trời một vực”. Nhà văn hóa ấp nay đã hoàn thiện, đường sá đến tận các kinh rạch, cầu cống được xây mới kiên cố.

Đến nay, toàn thành phố có 69/85 xã, phường, thị trấn có Trung tâm Văn hóa - Thể thao hoặc Nhà văn hóa hoạt động. Hầu hết thiết chế này đều được xây dựng kiên cố, bố trí đầy đủ các phòng chức năng, trang thiết bị để tổ chức được các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao ở cơ sở. 625/630 ấp, khu vực có Nhà văn hóa ấp, Nhà thông tin khu vực với diện tích trung bình từ 50-100m2.

Nâng tầm

Nhìn lại chặng đường 15 năm Cần Thơ trở thành thành phố trực thuộc trung ương, có thể nói, phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, văn minh đô thị đã định hình và nâng cao nội hàm văn hóa trong từng lĩnh vực.

Đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân thành phố luôn được quan tâm, đầu tư. Trong ảnh: Đồng bào Khmer thành phố thi đấu thể thao tại Ngày hội vui Tết Chôl Chnăm Thmây 2018. 

Năm 2004, toàn thành phố có gần 23.000 gương người tốt, việc tốt; gần 87% gia đình đạt chuẩn văn hóa; 66,8% ấp, khu vực văn hóa; mới chỉ đạt 17 xã, phường, thị trấn văn hóa. 10 năm sau, những con số ấy lần lượt tăng cao là: gần 54.000 người tốt, việc tốt; 95,2% gia đình văn hóa; 605 ấp, khu vực văn hóa và 51 xã, phường, thị trấn đạt chuẩn văn hóa. 6 tháng đầu năm 2018, các địa phương đã công nhận thêm 2 ấp văn hóa là ấp 6 (xã Thạnh Phú, huyện Cờ Đỏ) và ấp Thới Thuận B (xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai), nâng tổng số ấp, khu vực văn hóa của thành phố là 625/630 đơn vị. Đến tháng 7-2018, toàn thành phố có 72/85 xã, phường, thị trấn được công nhận các danh hiệu; trong đó có 12 phường văn minh đô thị, 17 xã văn hóa nông thôn mới và 43 xã văn hóa. Những con số này cho thấy sự nâng tầm, vượt trội trong phong trào văn hóa cơ sở ở Cần Thơ.

15 năm qua, từ thành phố đến các quận, huyện, nở rộ những mô hình văn hóa hiệu quả, thiết thực với đời sống. Mô hình phân loại rác và xử lý rác do phường Trà An, quận Bình Thủy thực hiện suốt nhiều năm qua là điển hình. Kỹ năng phân loại rác thải, xử lý rác như thế nào để hợp vệ sinh được hướng dẫn đến từng người dân. Vào cuối mỗi tháng, phường ra quân tổng vệ sinh môi trường với sự chung tay của lãnh đạo, các ban ngành đoàn thể và bà con. Với những cách làm hay như thế, phường Trà An đã đoạt giải hạng mục Phường sạch rác tại Liên hoan Các mô hình văn hóa quận Bình Thủy 2017.

Cũng như Bình Thủy, tất cả các quận, huyện của thành phố đều tổ chức Liên hoan và mang lại hiệu quả thiết thực. Năm 2016, TP Cần Thơ lần đầu tiên tổ chức Liên hoan Các mô hình văn hóa tiêu biểu cấp thành phố, đã tạo tiền đề nâng chất văn hóa cơ sở. Năm nay, Liên hoan được tổ chức lần 2 với sự chuẩn bị tham gia chu đáo của các quận, huyện, xã, phường, thị trấn. Ông Trần Việt Phường, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch - Trưởng Ban Tổ chức Liên hoan, kỳ vọng: “Liên hoan các mô hình văn hóa tiêu biểu TP Cần Thơ năm 2018 sẽ tiếp tục góp phần nâng cao chất lượng và đưa công tác xây dựng đời sống văn hóa, văn minh vào chiều sâu, thực chất, bền vững”.

Điểm nổi bật nữa là Ban chỉ đạo Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, văn minh đô thị đã trình UBND thành phố xem xét, ban hành Quyết định quy định tiêu chí Xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới và Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị. Đây là cơ sở để kiện toàn, nâng chất các danh hiệu văn hóa. Ngoài ra, Ban chỉ đạo cũng tham mưu UBND thành phố trình HĐND thành phố nâng mức kinh phí hỗ trợ hoạt động hằng năm cho các xã, phường, thị trấn đạt chuẩn các danh hiệu từ 50 triệu đồng lên 80 triệu đồng.

*   *   *

Ông Lê Thanh Bình, Trưởng Phòng Xây dựng Nếp sống văn hóa và Gia đình, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, đánh giá: 15 năm qua, Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, văn minh đô thị đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị và nhân dân. Thành quả mà phong trào mang lại góp phần phục vụ, nâng cao chất lượng đời sống, định vị nếp sống văn hóa, văn minh cho đô thị Cần Thơ.

Bài, ảnh: Duy Khôi