TP Cần Thơ đang phấn đấu trở thành đô thị sáng- xanh-sạch- đẹp. Vì thế, vấn đề môi trường được đặc biệt quan tâm, đầu tư bảo vệ bằng nhiều hình thức. Tuy nhiên, thời gian qua công tác bảo vệ môi trường ở quận Ninh Kiều - quận trung tâm thành phố vẫn còn nhiều bất cập. Việc thực hiện dự án cải thiện chất lượng môi trường ở quận vừa được khởi động mới đây được xem là giải pháp quan trọng để khắc phục những bất cập này.

Dù là đô thị trung tâm của thành phố, nhưng hiện nay hình ảnh những bãi rác tự phát ở ven các kinh rạch, khu dân cư, thậm chí ngay trên những tuyến đường ở trung tâm không phải là chuyện hiếm thấy ở quận Ninh Kiều. Ngoài ra, trên địa bàn quận hiện vẫn còn nhiều tuyến đường chưa hợp đồng thuê bao thu gom rác thải hoặc thuê bao không thường xuyên, nên rác thải vẫn còn tồn đọng; một số nơi tập trung nhiều dân cư ven bờ sông, người dân “tự xử lý” các chất thải bằng cách vứt xuống sông rạch. Theo Xí nghiệp Môi trường đô thị TP Cần Thơ, lượng rác thu được ở quận Ninh Kiều dưới 80 %, nhưng hầu hết đều chưa được phân loại. Nhiều kinh rạch, mương thoát nước công cộng bị bồi lấp dần, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Nhiều tuyến đường, cây xanh bị bẻ cành, chặt phá, đổ nước bẩn cho chết... Bà Phan Thị Phượng, Phó Chủ tịch UBND quận Ninh Kiều, thừa nhận: “Vấn đề ô nhiễm môi trường do rác thải chưa được thu gom và xử lý triệt để trên địa bàn quận đang là tình trạng đáng báo động, cần được quan tâm giải quyết... Nguyên nhân chủ yếu là do ý thức bảo vệ môi trường của người dân chưa cao, nhiều gia đình chưa hình thành thói quen cho rác vào bọc và đổ đúng nơi quy định. Việc trồng, bảo vệ cây xanh trong thành phố cũng chưa được người dân nhận thức tốt, nên tình trạng chặt phá, làm ảnh hưởng đến mật độ phát triển cây xanh trên địa bàn rất lớn”.

Một bãi rác tự phát trên đường Nguyễn Văn Cừ (nối dài), quận Ninh Kiều. Những hình ảnh này sẽ không còn khi hoàn tất dự án cải thiện chất lượng môi trường đô thị của quận. Ảnh: THANH LONG

Tiến sĩ Dương Quốc Nghị, Giám đốc Chương trình Quy hoạch môi trường đô thị Việt Nam, cho biết: Tiến trình đô thị hóa ở Việt Nam nói chung và ở Cần Thơ nói riêng đang diễn ra rất nhanh chóng. Từ đó, nảy sinh những bất cập nhất định, nhất là đối với lĩnh vực môi trường, như: rác thải, nước thải, cây xanh... Đây là sự trả giá cho phát triển thiếu đồng bộ giữa kinh tế, đô thị và đảm bảo môi trường sống. Nếu không chăm lo đúng mức, đến lúc nào đó chúng ta sẽ phải trả giá đắt”.

Trước thực trạng đó, Dự án Cải thiện chất lượng môi trường ở quận Ninh Kiều đang được triển khai hướng đến mục tiêu giảm thiểu các chất thải gây ô nhiễm sông rạch, kêu gọi mọi người thực hiện nếp sống văn minh đô thị. Thành công của dự án sẽ tiếp tục được nhân rộng ra các địa phương khác, góp phần cải tạo môi trường chung của thành phố.

Dự án này do Sở Xây dựng thành phố thực hiện với sự tham gia của các Sở, ngành, đoàn thể cấp thành phố và các phường, trường tiểu học, chợ trên địa bàn quận. Theo tính toán, có khoảng 25.000 hộ dân, 4.800 hộ tiểu thương, 9.200 học sinh được hưởng lợi trực tiếp. Dự án tập trung vào các hoạt động tập huấn các kỹ năng về tuyên truyền, vận động và quản lý rác thải; cải thiện thu gom rác thải, trồng cây xanh tại khu vực dân cư, chợ, trường học và nơi công cộng. Để đảm bảo việc tuyên truyền đạt hiệu quả cao, đội tuyên truyền xanh sẽ được thành lập để phối hợp với các trường học, ban quản lý chợ, các khu vực thực hiện tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức cộng đồng về thu gom, xử lý rác thải... Ngoài ra, dự án còn lắp đặt 250 pa-nô, trên 300.000 tờ rơi, 550 ghế đá in khẩu hiệu tuyên truyền; mỗi phường 1 tủ sách và sách về môi trường; trang bị thêm 24 xe kéo tay cải tiến thu gom rác tại khu dân cư và 6 container chứa rác, 400 thùng rác loại 240 lít và 1.200 thùng chứa rác loại 20 lít; hàng tháng mỗi hộ gia đình sẽ được phát 60 túi đựng rác (2 màu) để đựng và phân loại rác tái chế được và không tái chế được). Sau khi hoàn thành dự án, dự kiến lượng rác thu gom được đã qua phân loại đạt 90% và hình thành mạng lưới thu gom rác thải tái chế tại các khu vực dân cư, chợ, trường học và nơi công cộng.

Dự án Cải thiện chất lượng môi trường ở quận Ninh Kiều là một trong 8 dự án thuộc Dự án Tài trợ cải thiện môi trường ở Đồng bằng sông Cửu Long (thuộc Chương trình Quy hoạch đô thị Việt Nam), do Liên minh châu Âu tài trợ không hoàn lại, được thực hiện trong hai năm 2007 và năm 2008. Theo Tiến sĩ Dương Quốc Nghị, quy mô dự án không lớn (khoảng 350.000 Euro), nhưng hiệu quả của dự án hứa hẹn sẽ không nhỏ. Dự án này không tài trợ cho những công trình xây dựng cụ thể mà đi sâu vào công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức cộng đồng, năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ làm công tác môi trường; qua đó, kêu gọi cộng đồng cùng tham gia với Nhà nước trong lĩnh vực đảm bảo vệ sinh môi trường”.

THỤY KHUÊ