Căng thẳng quan hệ Mỹ - Trung tiếp tục leo thang sau khi quan chức cấp cao hai nước dành những lời lẽ nặng nề để cáo buộc và chỉ trích lẫn nhau.

Trong cuộc “tấn công” toàn diện nhằm vào Trung Quốc, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (ảnh) hôm 4-10 cáo buộc Bắc Kinh đang sử dụng tất cả công cụ từ quân sự, kinh tế đến chính trị để gia tăng ảnh hưởng bằng cách làm suy yếu chính quyền Tổng thống Donald Trump, hướng tới mục tiêu mở rộng vị thế Trung Quốc trên toàn cầu. Củng cố cáo buộc trước đó của Tổng thống Trump tại Liên Hiệp Quốc, rằng Bắc Kinh đang phát động chiến dịch can thiệp bầu cử Mỹ, ông Pence tin rằng những nỗ lực “nham hiểm” của Trung Quốc gây ảnh hưởng dư luận đang diễn ra trên khắp nước Mỹ với quy mô ngay cả chiến dịch của Nga cũng “không sánh bằng”. Trong đó, Bắc Kinh bị cho đang theo đuổi mô hình “toàn diện và phối hợp cấp chính phủ” với biện pháp từ công khai như dùng thuế đánh lên hàng hóa Mỹ để làm giảm sự ủng hộ Tổng thống Trump ở các bang quan trọng, cho tới huy động những nhân vật giấu mặt, các tổ chức bình phong và cơ quan tuyên truyền hòng thay đổi nhận thức của công chúng Mỹ về chính sách của Trung Quốc. “Nói trắng ra, Trung Quốc muốn có một tổng thống Mỹ khác. Họ đang can thiệp nền dân chủ của chúng ta” – Phó Tổng thống Pence khẳng định.

 Ảnh: AFP

Ngoài ra, ông Pence trong bài phát biểu tại Viện Hudson còn tố Bắc Kinh leo thang hoạt động “gây hấn quân sự, trộm cắp thương mại và vi phạm nhân quyền”. Cụ thể, Phó Tổng thống Mỹ với lời lẽ cứng rắn chỉ trích Trung Quốc đi ngược các cam kết phi quân sự hóa khi tiếp tục triển khai tên lửa hành trình chống hạm và hệ thống đất đối không đến các thực thể nhân tạo mà nước này kiểm soát trái phép ở Biển Đông. Bài phát biểu cũng đề cập vụ tàu khu trục Trung Quốc áp sát tàu Hải quân Mỹ trên Biển Đông hôm 30-9 mà theo ông là hành vi “quấy rối nguy hiểm”. Qua đây, ông Pence nhấn mạnh: “Mỹ sẽ tiếp tục tự do di chuyển, hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép và đáp ứng nhu cầu lợi ích quốc gia, bất chấp hành vi liều lĩnh của Trung Quốc. Chúng tôi sẽ không bị đe dọa và không chịu thua”.

Trên mặt trận gián điệp thương mại, ông Pence cảnh báo Washington sẽ tiếp tục hành động để chống lại hành vi “trộm cắp” công nghệ của Trung Quốc. Ông cũng kêu gọi Google hủy dự án phát triển ứng dụng “Dragonfly” giúp theo dõi các tìm kiếm trên Internet mà theo ông là có thể hỗ trợ chính sách kiểm duyệt của Bắc Kinh. Ngoài ra, bài phát biểu hơn nửa giờ của Phó Tổng thống Mỹ còn lên án chính sách “bẫy nợ” cũng như việc Trung Quốc lạm dụng sức mạnh kinh tế “bắt nạt” các quốc gia nhỏ hơn. Trong vấn đề Đài Loan, ông Pence khẳng định Washington luôn tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc” nhưng việc Bắc Kinh liên tiếp gây áp lực buộc các nước cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Bắc và chuyển sang Trung Quốc đang đe dọa hòa bình, ổn định trên Eo biển Đài Loan.

Trong động thái phản ứng, Trung Quốc chỉ trích Phó Tổng thống Mỹ “vu khống” nước này bằng những cáo buộc “vô căn cứ”. “Trung Quốc luôn tuân thủ nguyên tắc không can thiệp vấn đề nội bộ của nước khác cũng như không quan tâm việc can thiệp bầu cử Mỹ. Chúng tôi đề nghị Washington sửa chữa hành động sai trái, chấm dứt các cáo buộc vô căn cứ, vu khống và làm tổn hại lợi ích Trung Quốc cũng như quan hệ song phương” – phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố.

Theo một quan chức cấp cao chính quyền Trump, bài phát biểu của Phó Tổng thống Pence phản ánh cách tiếp cận cứng rắn hơn của Mỹ đối với Trung Quốc mà phạm vi đã vượt ngoài cuộc chiến thương mại và bao gồm bất đồng trong vấn đề an ninh mạng, tình hình Đài Loan và quyền tự do hàng hải ở Biển Đông. Tờ Washington Post nhận định, bài phát biểu mang tính bước ngoặt của Phó Tổng thống Pence cho thấy đối đầu Mỹ-Trung còn tiếp tục “nóng lên” trong bối cảnh cạnh tranh giữa hai cường quốc đang nổ ra trên mọi lục địa và trong tất cả các lĩnh vực. Diễn biến này cũng cho thấy chính quyền Trump cơ bản sẽ “tái khởi động” mối quan hệ với Trung Quốc để bảo vệ các lợi ích và giá trị Mỹ. l

Washington muốn hình thành liên minh thương mại chống Bắc Kinh

Phát biểu tại Câu lạc bộ Kinh tế tại thủ đô Washington ngày 4-10, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Larry Kudlow cho biết Mỹ đang tiến tới thứ mà ông coi là một liên minh thương mại sẵn sàng đối đầu với Trung Quốc. Washington hiện đang trao đổi lại với Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản. Ông Kudlow cũng cho biết Washington vẫn duy trì các kênh liên lạc với Bắc Kinh song hiện không có kế hoạch có thêm các hoạt động ngoại giao con thoi giữa hai nước.

MAI QUYÊN (Tổng hợp)