09/03/2021 - 18:59

Mỹ muốn Taliban tham chính ở Afghanistan 

Bực tức trước tiến trình hòa bình bế tắc và bạo lực leo thang, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden vừa đề xuất Chính phủ Afghanistan tham gia thỏa thuận chia sẻ quyền lực tạm thời với Taliban.

Ông Biden (giữa) đề xuất kế hoạch về một chính phủ chia sẻ quyền lực giữa Taliban và Tổng thống Ghani (phải). Ảnh: DW

Ông Biden (giữa) đề xuất kế hoạch về một chính phủ chia sẻ quyền lực giữa Taliban và Tổng thống Ghani (phải). Ảnh: DW

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã nêu đề xuất trên trong thư gửi Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani và được đăng trên tờ Tolo News hôm 7-3. Nội dung thư đề ra những bước đi mang tính cấp bách hướng tới việc đạt được lệnh ngừng bắn lâu dài tại đất nước trải qua 20 năm xung đột này.

Washington cũng cảnh báo Kabul rằng Taliban có thể nhanh chóng chiếm được nhiều vùng lãnh thổ nếu liên quân Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO) do Mỹ dẫn đầu rút khỏi quốc gia Trung Nam Á. Theo thỏa thuận đạt được giữa Mỹ dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump và Taliban hồi tháng 2-2020, toàn bộ binh sĩ xứ cờ hoa sẽ rút khỏi Afghanistan trước tháng 5 năm nay. Taliban cũng yêu cầu lực lượng nước ngoài phải rút quân trước ngày 1-5. Tuy nhiên, chính quyền ông Biden đang xem xét lại thỏa thuận này trong bối cảnh bạo lực gia tăng tại Afghanistan. Mỹ được cho là trong tình thế “tiến thoái lưỡng nan”, bởi hạn chót đang đến gần nhưng Taliban chưa có dấu hiệu chấm dứt hành động bạo lực. Sự hung hăng của Taliban được cho là nhằm gây sức ép trên bàn đàm phán, buộc Kabul yêu cầu Washington và đồng minh nhanh chóng rút gần 10.000 lính NATO, bao gồm 2.500 binh sĩ Mỹ.

Trong khi Mỹ đóng cửa các căn cứ quân sự, ngừng các cuộc tấn công (gồm hạn chế các đợt không kích và rút bớt khí tài hiện đại) nhằm duy trì cam kết trong thỏa thuận hòa bình, thì Taliban lại mở chiến dịch bạo lực kéo dài nhiều tháng hòng mở rộng ảnh hưởng trên khắp Afghanistan. Cũng bởi Washington giảm yểm trợ, nên lực lượng tinh nhuệ của Kabul đã gặp khó trong nỗ lực ngăn chặn các đợt tiến công của nhóm phiến quân Hồi giáo này. Hiện 30% lãnh thổ Afghanistan nằm dưới sự kiểm soát của Taliban. Việc tổ chức này mở rộng kiểm soát những vùng đất rộng hơn cũng đang đe dọa những thành tựu mà phụ nữ, bé gái đạt được lâu nay.

Taliban nhắm vào phụ nữ

Gần 20% nữ phóng viên Afghanistan đã nghỉ hoặc mất việc trong 6 tháng qua, giữa lúc làn sóng mưu sát nhắm vào báo giới nước này dâng cao. Ủy ban An toàn Phóng viên Afghanistan ngày 8-3 cho biết hơn 300 phụ nữ đã rời khỏi ngành báo chí mà một trong những nguyên nhân chính là do “những cuộc giết người có mục tiêu”, bên cạnh những khó khăn về tài chính thời đại dịch COVID-19. Báo cáo đưa ra chưa đầy một tuần sau khi 3 nữ nhân viên Afghanistan của Kênh truyền hình Enikass bị bắn chết tại thành phố Jalalabad. Hồi tháng 1-2021, một số tay súng cũng đã hạ sát 2 nữ thẩm phán Tòa án Tối cao tại thủ đô Kabul. Họ là nạn nhân mới nhất của những vụ ám sát nhắm vào các nữ chính khách và nhà hoạt động vì quyền phụ nữ. Những vụ tấn công như thế gia tăng kể từ khi Chính phủ Afghanistan bắt đầu hòa đàm với Taliban vào tháng 9-2020. Trong năm qua, 17 nhà luật sư nhân quyền đã mất mạng tại nước này.

Afghanistan dưới sự cai trị của Taliban từ năm 1996-2001 đánh dấu giai đoạn đen tối nhất đối với phụ nữ. Taliban cấm họ đi học, đi làm bên ngoài và tiếp cận các dịch vụ y tế. Những bóng hồng Afghanistan còn phải mặc trang phục trùm kín mặt và không được phép đến nơi công cộng mà không có người thân nam giới đi cùng.

Giờ đây, những ai lớn tiếng chỉ trích cái gọi là tầm nhìn “phản dân chủ” của Taliban đều bị đe dọa hoặc thủ tiêu. Hè năm ngoái, Fawzia Koofi, nghị sĩ kỳ cựu và là nhà đàm phán của Chính phủ Afghanistan, đã bị thương ở tay trong một vụ ám sát. Vụ này là ví dụ cho thấy tấn công bạo lực liên quan giới tính mà Taliban thực hiện nhằm ngăn cản phụ nữ tham gia chính trường. 

Deborah Lyons, Đặc phái viên của Tổng Thư ký LHQ về vấn đề Afghanistan, dự kiến có cuộc gặp với các đại diện của Kabul và Taliban ở Qatar trong tuần này để thúc đẩy tiến trình hòa bình đang trắc trở. Bà Lyons cũng sẽ trao đổi với Đặc phái viên Mỹ về Afghanistan Zalmay Khalilzad. Kết quả những cuộc gặp quan trọng này được cho là sẽ quyết định số phận quá trình đàm phán lâu nay tại Doha.

HẠNH NGUYÊN (Theo CNN)

 

Chia sẻ bài viết