Edward Snowden. Ảnh: News

Hôm 24-7, Nhà Trắng đã lên tiếng yêu cầu giới chức Nga giải thích rõ tình cảnh hiện nay của “Người thổi còi” Edward Snowden, đồng thời lặp lại mong muốn của Washington về việc dẫn độ cựu nhân viên Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA) về nước, sau khi có tin anh ta đã được “tự do” trên đất Nga.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki cho biết Ngoại trưởng John Kerry đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov để tái khẳng định lập trường, rằng “Mỹ tin Snowden cần phải được đưa trở về Mỹ, nơi anh ta sẽ đối mặt với vụ xét xử công bằng”, đồng thời đề nghị Mát-xcơ-va “thực hiện theo yêu cầu đúng đắn của Washington”. Theo bà Psaki, ông Kerry cũng cảnh báo rằng Mỹ sẽ “thất vọng tràn trề” nếu Nga đưa ra bất cứ nỗ lực nào nhằm tạo điều kiện thuận lợi để Snowden rời khỏi khu vực sân bay hoặc đến bất cứ địa điểm nào khác ngoài nước Mỹ.

Trước đó, truyền thông Nga loan tin Snowden đã được Cơ quan Di trú Liên bang Nga cấp giấy phép để ra khỏi khu vực quá cảnh của sân bay Sheremetyevo ở Thủ đô Mát-xcơ-va- nơi mà trong suốt hơn một tháng qua, “Người thổi còi” buộc phải “mượn làm nhà” bởi hộ chiếu đã bị hủy cũng như để tránh sự truy nã của giới chức Mỹ vì những cáo buộc đánh cắp và tiết lộ tài liệu mật của tình báo nước nhà.

Tuy nhiên, nỗ lực cho lần đầu bước vào lãnh thổ Nga của Snowden đã gặp phải “vướng mắc”. Sau cuộc gặp với thân chủ vào chiều cùng ngày, luật sư Anatoly Kucherena cho biết hồ sơ xin tị nạn tạm thời của Snowden, vốn đang được giới chức Nga xem xét, vẫn “chưa hoàn tất”, đồng thời xác nhận “Người thổi còi” hiện vẫn còn ở trong khu vực quá cảnh của sân bay. Theo vị luật sư vốn thân với Điện Kremlin, Snowden đã không có được loại “giấy thông hành đặc biệt” để có thể bước qua khu vực kiểm soát hộ chiếu của sân bay. “Đây là lần đầu tiên giới chức Nga đối mặt với tình cảnh như thế và tất nhiên họ cần phải có thời gian để giải quyết”- luật sư Kucherena nói rõ. Theo hãng tin Anh Reuters, không rõ liệu có sự can thiệp hay tác động chính trị nào đó vào phút chót hoặc “giấy thông hành” chưa hề đến tay Snowden.

Cho đến nay đã có 3 quốc gia Bolivia, Nicaragua và Venezuela lên tiếng cho phép Snowden tị nạn chính trị lâu dài. Song hiện nay, vẫn chưa có chuyến bay thương mại trực tiếp nào nối Mát-xcơ-va tới các quốc gia trên, do vậy Snowden đã phải nộp đơn để xin được phép tị nạn tạm thời trên đất Nga cho đến khi có thể bay đến nơi “an toàn mới”. Về phần mình, giới chức tại xứ bạch dương cũng đã từ chối yêu cầu của Washington về việc giao nộp Snowden cũng như phủ nhận bất cứ rủi ro nào có thể tổn hại đến quan hệ Nga-Mỹ nếu Mát-xcơ-va cấp quy chế tị nạn tạm thời cho “Người thổi còi”.

THANH BÌNH (Theo AP, Reuters, NYTimes)