Bs Vũ Đình Quỳnh
Bệnh viện Y học cổ truyền TP Cần Thơ
Những bề bộn, áp lực trong công việc, đời sống hàng ngày lâu dần sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng của cuộc sống con người. Theo Y học cổ truyền, đó là sự mất cân bằng âm dương. Để khắc phục tình trạng trên, chúng tôi xin giới thiệu một số động tác Dưỡng sinh để bạn đọc tham khảo và luyện tập.
1. Tập thư giãn: “ Thư ” có nghĩa là thư thái, trong bụng và trong đầu luôn thư thái, không bị rối rắm. “Giãn” có nghĩa là nới ra, cơ bắp không co cứng. Ở bài tập này có 3 bước như sau: + Bước 1 (chuẩn bị tư thế): nằm ngửa, ngồi dựa lưng trên ghế để tay trên đùi, mắt nhắm hờ. Tốt nhất nên tập với tư thế nằm ngửa, hai tay thả lỏng buông xuôi theo thân mình, mắt nhắm.
+ Bước 2 (tập trung và điều chỉnh hơi thở): sau khi chuẩn bị xong tư thế, người tập bắt đầu điều chỉnh hơi thở bằng cách hít vào và thở ra bằng mũi nhưng luôn đảm bảo cho hơi thở luôn được êm, nhẹ, dài, sâu, đến cuối thì hít vào cố gắng giữ hơi lại 2-3 giây để tăng tác dụng trao đổi khí.
+ Bước 3 (kết hợp giữa điều chỉnh hơi thở và “Tự kỷ ám thị”): sau khi thở đều, người tập có thể tiến hành “Tự kỷ ám thị” bằng cách vừa nhẩm đếm từ 1 trở lên cả khi hít vào và thở ra, chú ý giữ hơi ở 2-3 giây cuối thì hít vào. Thông thường nếu đếm liên tục thì hít vào ở khoảng từ 10-14, thở ra khoảng 15-20. Có thể “Tự kỷ ám thị” bằng cách sau khi thở đều, đến cuối khi thở ra, người tập tự nhủ một trong các câu sau: “tay tôi nặng, nặng, nặng...”, “tay chân tôi nặng và ấm, ấm, ấm,...”, “tim tôi nhịp đều, đều, đều,...”. Mục tiêu của “Tự kỷ ám thị” là để cắt đứt mối liên hệ giữa não bộ với môi trường bên ngoài. Sẽ làm tăng độ tập trung và tăng sự hưng phấn sau khi tập.
Lưu ý thời gian mỗi lần tập tối thiểu từ 3-5 phút, nên tập lúc nghỉ trưa và trước khi đi ngủ là tốt nhất và phải tập đều hàng ngày. Trong quá trình tập có thể đánh giá bằng cách nhờ người khác kiểm tra như: quan sát nét mặt người tập luôn giữ được nét mặt bình thản tự nhiên, không cau có, không căng thẳng. Sờ vào cơ bắp người tập sẽ cảm thấy các cơ luôn mềm mại, không co cứng.
Bài tập này bên cạnh tác dụng giúp cơ luôn được giãn tốt, cơ được nghỉ tuyệt đối còn có tác dụng giảm đau, tinh thần luôn thoải mái, tỉnh táo, trí nhớ không bị sa sút, luôn tạo được sự hưng phấn trong công việc sau khi tập. Ngoài ra, “Tự kỷ ám thị” còn giúp phòng ngừa được các bệnh về tim mạch, hô hấp đồng thời giúp ăn, ngủ ngon.2. Thở 4 thời:
Tư thế nằm, cũng thả lỏng như động tác thư giãn nêu trên, sau đó tiến hành thở theo công thức “thở 4 thời” sau:
- Thời 1(hít vào ngực nở, bụng căng): hít vào thong thả, êm nhẹ, dài sâu, cố gắng hít nhiều hơi, ngực và bụng phình lên một lượt.
- Thời 2 (giữ hơi cố gắng hít thêm): trong thời này ở cuối khi hít vào, người tập cố gắng từ từ hít thêm hơi vào càng nhiều càng tốt.
- Thời 3 (thở ra không kềm không thúc): thở ra một cách tự nhiên, tức là thở ra đều, êm nhẹ, dài sâu, ngực và bụng từ từ xẹp xuống, các cơ ở ngực và bụng thả lỏng.
- Thời 4 (nghỉ thời, nặng ấm tay chân): ngực và bụng tiếp tục xẹp xuống, hơi thở tiếp tục được thở ra một cách triệt để, đồng thời tiến hành “Tự kỷ ám thị” như phần thư giãn để kết hợp giữa luyện thở và luyện thần kinh.
Phương pháp này giúp quân bình âm dương rất hiệu quả vì bao gồm 2 thời dương (thời 1 và 3), 2 thời âm (thời 2 và 4) nên ngoài tác dụng của “thư giãn” còn có tác dụng rất tốt đối với bệnh Suy nhược thần kinh. Cần lưu ý, trong quá trình tập động tác này nét mặt không thay đổi là đúng, nếu bị đỏ mặt là đã sai ở thời 2 (bị đóng thanh môn do không cố gắng hít thêm hơi vào).
Trên đây là hai phương pháp luyện tập tuy rất đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rất cao. Nếu bạn kiên trì luyện tập và tập đều đặn hàng ngày, Bạn sẽ cảm nhận được hiệu quả của nó sau 8-10 tuần. Mặt khác cả hai động tác này rất đơn giản và tiện dụng đối với mọi người, dù già hay trẻ, trai hay gái... đều có thể tập được. Đồng thời, mỗi người nên giảm bớt rượu, bia, thuốc lá, giảm ăn dầu mỡ, tập thể dục đều đặn hàng ngày và dành thời gian giải trí, thư giãn cùng gia đình, gặp gỡ bạn bè vào cuối tuần... bạn sẽ cảm thấy cuộc sống tươi đẹp hơn.
