Trước nay, ngành công nghiệp hàng không luôn bị chỉ trích là nhà sản xuất khí thải gây hiệu ứng nhà kính hàng đầu bởi máy bay hoạt động bằng nhiên liệu hóa thạch, giải phóng ra khí thải carbon dioxide, góp phần không nhỏ gây nên hiện tượng ấm nóng toàn cầu. Các hãng hàng không và công ty chế tạo máy bay cũng cảm nhận được sức ép này. Nhà sản xuất máy bay Boeing đang bắt tay với hãng chế tạo động cơ máy bay General Electric cắt giảm lượng khí gây hiệu ứng nhà kính do máy bay thải ra. Điều đáng chú ý là việc cắt giảm này hoàn toàn không làm thay đổi hình dáng, cấu trúc hay động cơ bên trong của máy bay. Điểm khác biệt duy nhất chính là nhiên liệu. Và nhiên liệu sinh học (NLSH) đang là sự chọn lựa hàng đầu.

Chiếc Boeing 747 với 1 trong 4 động cơ hoạt động bằng nhiên liệu sinh học đang bay trên bầu trời.  Ảnh: PA

Mới đây, chiếc Boeing 747 của Virgin Airlines của Mỹ đã thực hiện chuyến bay không tải từ Luân Đôn (Anh) đến Amsterdam (Hà Lan), sử dụng một phần năng lượng là nhiên liệu sinh học. Cuộc thử nghiệm này được coi là một bước nhảy vọt đối với ngành hàng không bởi đây là máy bay thương mại đầu tiên vận hành bằng nhiên liệu có nguồn gốc thực vật. Một trong bốn động cơ của Boeing 747 chạy bằng nhiên liệu chứa 20% hỗn hợp nhiên liệu sinh học – dầu dừa và dầu cọ Brazil – và 80% còn lại là xăng máy bay. Theo Richard Branson, giám đốc Virgin Airlines, kết quả thử nghiệm cho thấy máy bay có thể bay với 40% NLSH.

Trước Virgin Airlines ít tuần, Boeing đã phối hợp với Air New Zealand bay thử chiếc Airbus A380, sử dụng nhiên liệu thay thế – hỗn hợp khí hóa lỏng nhân tạo – ở một trong bốn động cơ, từ Filton (Anh) đến Toulouse (Pháp) cách nhau khoảng 900 km. Hai bên dự kiến tiến hành một cuộc thử nghiệm tương tự nữa vào cuối năm nay. Đây là bước thăm dò đầu tiên trong nỗ lực phá bỏ sự lệ thuộc của ngành hàng không vào dầu hỏa. Tuy nhiên, người trong giới cho rằng có thể phải mất nhiều thập niên nữa máy bay mới có thể cất cánh trên bầu trời hoàn toàn bằng một loại nhiên liệu nào đó không phải là nhiên liệu hóa thạch.

NLSH – chủ yếu là ethanol và diesel được sản xuất từ thực vật - là một trong số ít “ứng cử viên” triển vọng có khả năng thay thế các loại nhiên liệu lỏng được chế biến từ dầu mỏ và được dùng trong ngành giao thông vận tải – lĩnh vực góp khoảng 25% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính. Các hãng hàng không đều muốn sử dụng NLSH, có thể được đốt cháy trong các loại động cơ máy bay hiện nay, thay vì phải thay thế động cơ trong máy bay vốn vừa tốn kém vừa mất thời gian. Tuy nhiên, loại nhiên liệu hứa hẹn này cũng có một số vấn đề cần khắc phục.

Jet A, một trong những loại nhiên liệu máy bay phổ biến hiện nay, có hàm lượng năng lượng ổn định và điểm đóng băng thấp - nghĩa là nó thích hợp với điều kiện nhiệt độ rất thấp khi máy bay bay cao. Còn NLSH không thể đạt độ tin cậy như Jet A trong cùng điều kiện nhiệt độ. Mặc khác, Jet A cháy liên tục nên nó là nguồn nhiên liệu an toàn và tin cậy cho những chuyến bay dài. Trong khi đó, các nhà bảo vệ môi trường cảnh báo việc mở rộng diện tích trồng các loại thực vật (như bắp, mía, cọ, củ cải đường...) dùng để chế biến NLSH có thể gây mất cân bằng hệ sinh thái tự nhiên và đẩy giá lương thực tăng cao. Việc tăng cường trồng cây để phục vụ nhu cầu sử dụng NLSH ngày càng tăng cũng đồng nghĩa với việc thu hẹp diện tích rừng – nguồn hấp thu một lượng rất lớn khí thải carbon gây hiệu ứng nhà kính.

T.H (Theo BBC, Reuters)