Trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Donald Trump tới Tokyo, tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi đã ca ngợi “thời kỳ hoàng kim” trong quan hệ song phương, trước khi hai bên ký một thỏa thuận đảm bảo nguồn cung đất hiếm và khoáng sản chiến lược.

Tổng thống Trump và Thủ tướng Takaichi ký các thỏa thuận hôm 28-10. Ảnh: Reuters

Trong cuộc gặp song phương tại Phủ Thủ tướng ở Tokyo ngày 28-10, ông Trump cho rằng Mỹ là “đồng minh ở cấp độ mạnh nhất của Nhật Bản”, khẳng định bà Takaichi sẽ trở thành “một trong những thủ tướng vĩ đại nhất”. Lãnh đạo Nhật cũng ca ngợi mối quan hệ song phương, tuyên bố muốn “hiện thực hóa thời kỳ hoàng kim mới của liên minh Nhật - Mỹ, nơi hai nước sẽ trở nên mạnh mẽ hơn và thịnh vượng hơn”.

Tổng thống Trump và Thủ tướng Takaichi đã ký thỏa thuận cam kết hướng tới “thời kỳ hoàng kim” của liên minh giữa hai nước. Sau đó, hai nhà lãnh đạo cũng ký một thỏa thuận nhằm hỗ trợ hai nước tăng cường khả năng tự chủ và bảo đảm an ninh cho chuỗi cung ứng đất hiếm và khoáng sản chiến lược. Thỏa thuận này nhằm mục đích phối hợp xác định các dự án trọng điểm nhằm khắc phục thiếu hụt trong chuỗi cung ứng đất hiếm và khoáng sản chiến lược, bao gồm cả các sản phẩm dẫn xuất như nam châm vĩnh cửu, pin, chất xúc tác và vật liệu quang học. Washington và Tokyo dự kiến huy động sự hỗ trợ từ cả chính phủ và khu vực tư nhân.

Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết hai quốc gia đồng minh này sẽ xem xét thiết lập một cơ chế dự trữ bổ trợ cho nhau và hợp tác với các đối tác quốc tế khác để đảm bảo an ninh chuỗi cung ứng. Thỏa thuận trên được ký trong bối cảnh Mỹ và Nhật đang nỗ lực giảm phụ thuộc vào đất hiếm và khoáng sản của Trung Quốc, nước hiện chiếm 90% sản lượng đất hiếm và gần đây đã siết xuất khẩu mặt hàng này. Mỹ chỉ có một mỏ đất hiếm đang hoạt động ở bang California và chạy đua để đảm bảo nguồn cung loại vật liệu vốn được sử dụng trong các lĩnh vực xe điện, hệ thống quốc phòng và sản xuất tiên tiến.

Tại cuộc gặp, Tổng thống Trump đánh giá cao những nỗ lực của Nhật Bản về việc mua thêm thiết bị quốc phòng từ Mỹ. Đáp lại, Thủ tướng Takaichi cho biết bà sẽ đề cử chủ nhân Nhà Trắng cho giải Nobel Hòa bình, sau những nỗ lực của ông nhằm chấm dứt các cuộc xung đột trên thế giới. Nhiều nhà lãnh đạo thế giới khác cũng đã đề cử ông Trump cho giải Nobel Hòa bình mà từ lâu ông nói mình xứng đáng nhận.

Nhật Bản dự kiến ​​sẽ đề xuất một gói đầu tư của Mỹ theo thỏa thuận trị giá 550 tỉ USD đã được ký trong năm nay, và tăng cường mua đậu nành, khí đốt và xe bán tải từ nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Những động thái này có thể làm giảm bớt bất kỳ yêu cầu nào của nhà lãnh đạo Mỹ về việc Nhật tăng chi tiêu quốc phòng. Trong nỗ lực đó, Thủ tướng Takaichi cam kết sẽ đẩy nhanh kế hoạch nâng chi tiêu quốc phòng lên 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Mỹ, quốc gia có khoảng 60.000 quân nhân tại Nhật Bản, muốn Tokyo chi nhiều hơn, có thể là bằng với mức 5% GDP mà các thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cam kết hồi tháng 6.

Trong số những món quà mà Thủ tướng Takaichi tặng Tổng thống Trump tại cuộc gặp hôm 28-10 có cây gậy gạt bóng của cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, bạn chơi golf của ông Trump, cùng một quả bóng golf dát vàng và túi đựng gậy có chữ ký của nhà vô địch người Nhật Hideki Matsuyama. Mối quan hệ khăng khít giữa ông Trump và ông Abe đặt nền tảng cho quan hệ song phương trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Bà Takaichi còn hứa với ông Trump rằng Tokyo sẽ tặng Washington khoảng 250 cây anh đào nữa vào năm tới, nhân kỷ niệm 250 năm quốc khánh nước Mỹ.

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters, AFP)