Dù vay nhanh chóng, không cần thế chấp và hợp pháp nhưng mức lãi suất khá cao của công ty tài chính vẫn khiến nhiều người nghi ngại khi vay tiêu dùng.

Khoảng 3 năm trở lại đây, dịch vụ cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính (CTTC) đã trở nên quen thuộc ở các hệ thống siêu thị điện máy, điện thoại, ở khu vực dân sinh... tại hầu hết các tỉnh thành và phát triển mạnh. Rõ ràng nhu cầu được vay thực tế của người dân rất cao. Khách hàng chỉ băn khoăn về mức lãi suất chưa hấp dẫn như ngân hàng.

Nguyên nhân lãi suất cho vay tiêu dùng cao hơn ngân hàng

Trước vấn đề lãi suất cho vay tiêu dùng của các CTTC ở mức cao hơn so với lãi suất của các ngân hàng thương mại, TS Đinh Thế Hiển cho rằng lãi suất thấp hay cao nằm ở mức độ rủi ro của việc thu hồi vốn: “Khách hàng muốn vay lãi suất thấp thì phải có tài sản thế chấp để đảm bảo tính an toàn giống như các ngân hàng. Tuy nhiên, các CTTC cho vay theo hình thức tín chấp nên phải có lãi suất cao hơn nhằm đề phòng rủi ro có thể xảy ra...”.

Cùng quan điểm, ông Phạm Xuân Hòe – Phó Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng Nhà nước cũng cho hay: “Thực tế, mặt bằng lãi suất của CTTC cao hơn ngân hàng nhưng khi bóc tách các chi phí sẽ thấy rằng, mức lãi suất là hợp lý. Vì thế, chính khách hàng cần phải hiểu loại hình vay tiêu dùng của mình là gì, mình thuộc diện khách hàng chuẩn hay dưới chuẩn, khoản vay của mình là tín chấp hay thế chấp và vay để làm gì? Từ đó xác định rõ trách nhiệm trước khi vay, để tránh những thắc mắc không đáng có xảy ra trong tương lai…”.

Ngoài ra, TS Vũ Thị Thanh Thủy, Trưởng Bộ môn Tài chính, Trường Đại học Lao động – Xã hội cũng khẳng định mức lãi suất của các CTTC cao hơn là điều rất dễ hiểu. Theo quy định, các CTTC không thể huy động được nguồn vốn lớn từ người dân giống như các ngân hàng, mà buộc phải đi vay lại hoặc huy động vốn từ tổ chức do khuôn khổ pháp luật quy định nên chi phí vốn sẽ cao hơn rất nhiều.

“Bên cạnh đó, các khoản vay từ CTTC thường nhỏ lẻ nên chi phí tư vấn, quản trị các khoản vay tốn kém hơn nhiều so với các khoản vay lớn từ ngân hàng. Bởi vậy lãi suất cho vay tiêu dùng từ các CTTC cao là điều bình thường và theo đúng thông lệ quốc tế”, TS Thủy nói.

Vay tiêu dùng là hoạt động hợp pháp

Một thắc mắc thường gặp trong lĩnh vực TCTD nữa là tính pháp lý và an toàn của các khoản vay tiêu dùng từ CTTC.

Trả lời câu hỏi này, TS Đinh Thế Hiển nhấn mạnh, cho vay tiêu dùng từ các CTTC là hoạt động hợp pháp, được pháp luật cho phép. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng cần phải tự bảo vệ quyền lợi của chính mình trước khi chờ sự can thiệp của cơ quan nhà nước.

“Việc ký hợp đồng vay vốn giữa người dân với CTTC là sự thỏa thuận tự nguyện giữa hai bên. Tuy nhiên, một số người dân không tìm hiểu hay đọc kỹ hợp đồng trước khi ký kết. Trước khi vay, mỗi người phải xác định việc vay vốn (vay tiền mặt, vay mua sản phẩm trả góp, mở thẻ tín dụng) có thực sự cần thiết, bản thân có đủ khả năng về tài chính để trả lãi và gốc. Ngoài ra, người đi vay cũng cần hỏi rõ các khoản phí sẽ phát sinh, nếu trả tiền muộn thì bị phạt ra sao.”

Về vấn đề này, TS Thủy cũng khuyên người tiêu dùng cần phải tìm hiểu kỹ lưỡng thông tin trước khi ký vào hợp đồng để tránh xảy ra trường hợp không đủ khả năng thanh toán.

Qua đây, chuyên gia khuyến cáo các CTTC hoạt động theo Luật các tổ chức tín dụng 2010, tức là được điều chỉnh lãi suất theo thị trường nên người tiêu dùng cũng được phép thỏa thuận lãi suất vay khi chứng minh được năng lực hồ sơ tín dụng cá nhân của chính mình chứ không phải “áp” cứng một mức lãi suất cố định. Nếu khách hàng có lịch sử tín dụng tốt chắc chắn sẽ được một mức lãi suất ưu đãi hơn.

 T. Thảo