Sức ảnh hưởng ngày càng lớn mạnh của Trung Quốc và những hiểm họa an ninh đến từ các phiến quân Hồi giáo ở châu Phi được xem là tiêu điểm trong các chương trình nghị sự khi Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton bắt đầu chuyến công du 11 ngày tới lục địa đen.
Bà Clinton đã tới Senegal hôm 31-7, bắt đầu chuyến công du nước ngoài “chớp nhoáng” tới ít nhất 7 nước châu Phi, bao gồm Nam Sudan quốc gia non trẻ nhất thế giới, Uganda, Kenya, Malawi, Nam Phi và Ghana.
Giới chức Mỹ cho biết khi đến Thủ đô Dakar của Senegal, nữ ngoại trưởng sẽ có bài phát biểu cảnh báo các nước châu Phi về những hiểm họa tiềm tàng từ những dự án đầu tư của Trung Quốc, điều mà nhiều chuyên gia khẳng định là “làm giàu cho Trung Quốc bằng chính mồ hôi nước mắt của châu Phi”. Tuy không chỉ đích danh Trung Quốc nhưng bà Clinton sẽ thúc giục các nhà lãnh đạo châu Phi nên xem xét cẩn thận những dự án do nước ngoài đề xuất, vốn không đòi hỏi trách nhiệm giải trình đầy đủ và có thể thúc đẩy nạn tham nhũng, gây thiệt hại cho người dân của những quốc gia nghèo nhất thế giới.
Theo hãng tin AP của Mỹ, Washington đang ngày càng lo ngại về lợi ích đang lớn dần của Trung Quốc tại châu Phi, khi mà nước này đang cần nhiều năng lượng và nguồn tài nguyên thiên nhiên khổng lồ để tiếp thêm sinh lực cho nền kinh tế của họ. Các quan chức Mỹ, bao gồm bà Clinton, trước đây từng bày tỏ sự e ngại sâu sắc đối với các dự án đầu tư xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng tại lục địa đen, vốn hay sử dụng lao động đến từ Trung Quốc, thay vì người lao động bản xứ. Giới phân tích nhận định một trong những mục tiêu trong chuyến công du của bà Clinton là cạnh tranh cũng như kiềm chế sức ảnh hưởng về kinh tế và chính trị của Trung Quốc tại châu Phi.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland cho biết trong bài phát biểu tại Dakar, bà Clinton cũng sẽ “nhấn mạnh cách tiếp cận của Mỹ đối với đối tác” ở châu Phi, cũng như kêu gọi lãnh đạo và nhân dân Phi châu công nhận rằng cơ hội tốt nhất của họ để có được sự lãnh đạo và tiêu chuẩn sống tốt hơn phụ thuộc vào việc hợp tác với các đối tác có trách nhiệm, giống như Mỹ.
Sau khi rời Senegal, Ngoại trưởng Clinton sẽ đến Nam Sudan để chúc mừng lãnh đạo nước này nhân kỷ niệm một năm tách khỏi Sudan và trở thành một quốc gia độc lập, đồng thời thúc giục nước này đàm phán với chính quyền Sudan để đạt được thỏa thuận trên các vấn đề liên quan đến an ninh, dầu mỏ và quốc tịch. Đến Uganda, nơi Mỹ gần đây triển khai một đội quân đặc nhiệm để giúp binh lính châu Phi chống lại lực lượng nổi dậy gọi là Quân Kháng chiến của Chúa (LRA), bà Clinton sẽ trở lại chủ đề an ninh. Tại đây, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ nhấn mạnh Uganda là “đối tác chủ chốt của Mỹ” trong nỗ lực bảo đảm an ninh khu vực. Bà Clinton sẽ tiếp tục ghé qua Kenya và Malawi trước khi tới Nam Phi, nơi bà tiếp tục cuộc đối thoại chiến lược với các quan chức nước này, xúc tiến thương mại và thăm hỏi cựu Tổng thống Nelson Mandela, người vừa trải qua sinh nhật lần thứ 94. Điểm dừng chân cuối cùng của bà Clinton là Ghana để tham dự quốc tang của Tổng thống quá cố John Atta Mills, người đã đột ngột từ trần hồi tuần rồi, trước khi quay về Mỹ.
Chuyến công du “chớp nhoáng” đến châu Phi của bà Clinton được nhận định là để giúp Mỹ khôi phục lại mối quan hệ của nước này với lục địa đen vốn không được chú trọng thời gian qua điều đang khiến Mỹ mất dần vị thế của mình tại châu lục này về tay Trung Quốc.
THANH TRÚC
