13/08/2009 - 10:28

Iraq trong vòng xoáy bạo lực mới

Hiện trường vụ đánh bom xe ở Mosul ngày 10-8. Ảnh: NYT

Các tổ chức nổi dậy ở Iraq đang kích động chiến tranh giáo phái và sắc tộc, sau một loạt vụ đánh bom ở Mosul và Thủ đô Baghdad làm ít nhất 123 người chết chỉ trong 5 ngày (từ 7 đến 11-8), gần bằng phân nửa số người thiệt mạng trong cả tháng 7. Theo các tờ Wall Street Journal và LA Times hôm 11-8, số người chết gia tăng bất thường cho thấy bạo lực ngày càng leo thang kể từ khi quân đội Mỹ rút khỏi các thành phố Iraq hồi cuối tháng 6.

Vụ tấn công đẫm máu nhất diễn ra tại một ngôi làng của người Shiite ở Khazna (cách Mosul 20 km) hôm 6-8, làm ít nhất 35 người chết, 180 người bị thương và phá hủy hơn 30 căn nhà. Khazna nằm trong khu vực kiểm soát của nhóm dân quân người Kurd, nên vụ việc càng làm tăng thêm mâu thuẫn giữa người Kurd và A-rập.

Nguy cơ lớn nhất có thể gây ra xung đột sắc tộc là cuộc tranh cãi về đường ranh giới ở tỉnh Nineveh, phía Bắc Iraq, giữa người Kurd và A-rập. Người Kurd muốn tiến hành trưng cầu dân ý để quyết định giới tuyến thuộc về khu vực tự trị của họ. Tuy nhiên, người A-rập phản đối. Sau thắng lợi của đảng Hadba theo chủ nghĩa dân tộc cứng rắn trong cuộc bầu cử địa phương hồi tháng 1-2009, chính quyền tỉnh Nineveh muốn triển khai quân đội Iraq tại các khu vực do người Kurd kiểm soát. Điều này gây bất đồng với các nhà lãnh đạo người Kurd, vốn tự hào rằng các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của họ là yên bình hơn bất cứ nơi nào khác tại Iraq. Hunain Qaddo, nghị sĩ người Shiite, cho rằng cuộc tranh cãi chính trị giữa đảng Hadba và người Kurd đã tạo cơ hội cho các phần tử khủng bố tấn công bạo lực ở Nineveh. Tướng Ray Odierno, Tư lệnh quân đội Mỹ ở Iraq, mới đây thừa nhận rằng căng thẳng giữa người A-rập và người Kurd là “khuynh hướng bất ổn nhất”.

Ngoài xung đột sắc tộc, Iraq còn đối mặt với nguy cơ xung đột giáo phái. Tại Baghdad, chỉ trong hai ngày 10 và 11-8 đã xảy ra hơn 10 vụ đánh bom làm 33 người thiệt mạng và khoảng 170 người khác bị thương. Hầu hết các vụ nổ xảy ra ở các quận có đông người Hồi giáo dòng Shiite, nhưng cũng có 3 vụ đánh bom vệ đường ở quận Adhammiya của người Hồi giáo dòng Sunni. Các nhà phân tích cho rằng mục tiêu có thể là gây căng thẳng giữa người Sunni và Shiite.

Mỹ cáo buộc Al Qaeda và các phần tử nổi dậy trung thành với đảng Baath (của cố Tổng thống Saddam Hussein) đang kích động căng thẳng giáo phái và sắc tộc nhằm khơi mào cho một cuộc nội chiến ở Iraq. Trong cuộc gặp các tướng lĩnh quân đội cuối tuần rồi, Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki cũng nói rằng lực lượng nổi dậy đang tăng cường gây mất niềm tin của dân chúng đối với các lực lượng an ninh Iraq, và cảnh báo bạo lực có thể bùng phát mạnh trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng Giêng năm tới.

N.MINH

Chia sẻ bài viết