Hãng tin Anh Reuters ngày 31-8 cho biết Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đang tìm cách tiến cử một trong những đồng minh gần gũi nhất của mình là Phó Thủ tướng thứ nhất Lý Khắc Cường vào vị trí phó chủ tịch Quân ủy Trung ương tại Đại hội toàn quốc lần thứ 18 Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra vào tháng 10 tới. Động thái này sẽ cho phép ông Hồ Cẩm Đào duy trì ảnh hưởng trong bộ máy quyền lực nhất tại Bắc Kinh.

Dù chưa công khai kế hoạch rút lui của mình, nhưng có 3 nguồn tin thân cận với các nhà lãnh đạo chóp bu Trung Quốc cho rằng Chủ tịch Hồ Cẩm Đào muốn chuyển giao hết quyền lực (Tổng bí thư và Chủ tịch Quân ủy Trung ương) cho đương kim Phó Chủ tịch Tập Cận Bình sau Đại hội Đảng sắp tới.

Phó Chủ tịch Tập Cận Bình (trước) và Phó Thủ tướng Lý Khắc Cường. Ảnh: Zimbio

Trước đây, người tiền nhiệm của ông Hồ Cẩm Đào là Giang Trạch Dân vẫn giữ ghế Chủ tịch Quân ủy Trương ương trong 2 năm sau khi đã thôi chức Tổng bí thư và Chủ tịch nước, một động thái được coi là không được ưa thích trong giới lãnh đạo Đảng và dư luận Trung Quốc. Lần này, không giống như Giang Trạch Dân, Chủ tịch Hồ Cẩm Đào không chọn cách giữ ghế ủy ban này thêm một thời gian nữa sau khi chuyển giao chức Chủ tịch nước vào tháng 3-2013. Ủy ban Quân ủy Trung ương được coi là bức tường thành quyền lực kiên cố nhất, bởi nó nắm quyền chỉ huy lực lượng Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) gồm 2,3 triệu người.

Với tư cách là thành viên cao cấp của ủy ban hùng mạnh này, ông Lý Khắc Cường, người dự kiến sẽ trở thành Thủ tướng Chính phủ Trung Quốc vào tháng 3 năm sau, được kỳ vọng sẽ bảo vệ “di sản” của Hồ Cẩm Đào trong các vấn đề quân sự, trong đó có chính sách ôn hòa đối với Đài Loan cũng như trong vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông và biển Hoa Đông. Một doanh nhân có quan hệ với giới lãnh đạo Trung Quốc nhận định: “Ông Hồ Cẩm Đào đang hy vọng sẽ đi vào lịch sử với tư cách là Chủ tịch nước đầu tiên kể từ năm 1949 từ bỏ hết mọi chức danh còn lại của mình, thay vì phải miễn cưỡng ra đi như các nhà lãnh đạo khác”.

Ngoài việc giúp duy trì sách lược của Hồ Cẩm Đào, các nhà phân tích cho rằng ông Lý Khắc Cường cũng sẽ đảm bảo không để xảy ra một sự báo thù chính trị chống lại vị “ân nhân” hay gia đình của ông bởi các đối thủ còn giữ quyền lực.

Phó Thủ tướng thứ nhất kiêm Phó Bí thư Hội đồng Nhà nước Lý Khắc Cường sinh năm 1955 là thành viên được xếp hạng thứ 7 trong Ủy ban thường vụ gồm 9 thành viên thuộc Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông trưởng thành từ Đoàn Thanh niên Cộng sản, từng giữ Bí thư tỉnh Hà Nam và tỉnh Liêu Ninh.

Cũng theo giới chuyên gia chính trị, việc tiến cử ông Lý Khắc Cường vào ghế Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương còn nhằm mục đích tăng cường sự giám sát của nhà lãnh đạo dân sự đối với PLA, lực lượng vũ trang quy mô lớn nhất thế giới, đồng thời là nước cờ để kiềm chế ảnh hưởng chính trị quá lớn của ông Tập Cận Bình trong tương lai. Phó Chủ tịch Tập Cận Bình, 59 tuổi, đã giữ chức Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương cách đây 2 năm và có kinh nghiệm kiểm soát quân sự trong thời gian làm việc cho Bộ Quốc phòng Trung Quốc từ năm 1979-1982.

Nếu nắm vai trò Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương, ông Lý Khắc Cường cũng sẽ chịu trọng trách giám sát Cảnh sát Vũ trang Nhân dân có tới 660.000 người làm nhiệm vụ chống lại các cuộc bạo loạn xã hội, bảo vệ các tòa nhà chính phủ, cơ quan ngoại giao và cứu hộ thảm họa thiên tai. Theo luật, Cảnh sát Vũ trang Nhân dân nằm dưới quyền pháp chế trực tiếp của Quân ủy Trung ương và Hội đồng Nhà nước (Chính phủ). Đương kim Thủ tướng Ôn Gia Bảo dù có quyền chỉ huy Cảnh sát Vũ trang Nhân dân, nhưng do không có chân trong Quân ủy Trung ương nên gặp khó khăn trong việc huy động lực lượng này đến làm nhiệm vụ cứu hộ sau trận động đất kinh hoàng ở tỉnh Tứ Xuyên năm 2008 làm khoảng 87.600 người chết.

ĐỨC TRUNG (Theo Reuters)