Vụ lúa đông xuân ở ĐBSCL được mùa được giá, nhưng vụ hè thu giá phân bón tăng liên tục đến nay chưa hạ nhiệt, tiền lời từ vụ đông xuân nông dân phải dành dụm để “gánh” cho vụ hè thu, nhưng chưa biết năng suất, giá cả đầu ra như thế nào!

Hiện ĐBSCL đang vào vụ sản xuất lúa hè thu nên sử dụng lượng phân bón khá lớn. Ảnh chụp tại một cánh đồng ở huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: LÊ VŨ

Hiện nay, nông dân ĐBSCL đang sản xuất vụ lúa hè thu 2021, một số nơi gieo sạ sớm lúa đã làm đồng và trổ bông. Nhờ giá lúa đông xuân ở mức cao nên nhiều nông dân tranh thủ bán lấy tiền mua phân bón dự trữ trước để tránh bị tăng giá khi vào vụ rộ.

Trong khi đó, các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh phân bón đang tăng cường nhập hàng phục vụ cho vụ lúa hè thu. Vì vậy, thị trường phân bón ở khu vực ĐBSCL đã nóng ngay từ đầu vụ. Tại vùng Tứ giác Long Xuyên, tỉnh An Giang nông dân đã vào vụ hè thu cả tháng nay. Nhiều tháng qua, giá phân có những biến động tăng cao từ các đại lý khiến nông dân kém vui.

Anh Ngô Văn Định ở xã Cần Đăng, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang làm 3ha lúa, cho biết: Sau khi thu hoạch xong vụ đông xuân tiếp tục xuống giống vụ hè thu. Hiện nay, lúa trên đồng đã được 30 ngày tuổi, đến lúc cần bón phân nhiều thì giá phân bón cứ tăng cao. Cụ thể như phân DAP, Urê tăng 30% so với trước đó, các loại phân khác giá cũng tăng từ 1.000-1.500 đồng/kg.

Tuy giá phân tăng nhưng anh Định cũng phải chấp nhận mua số lượng lớn để bón cho lúa. “May mắn là vụ lúa đông xuân vừa qua lúa trúng mùa, được giá nên nông dân còn có chút tiền đầu tư cho vụ lúa hè thu này. Chưa biết giá lúa vụ hè thu này như thế nào nhưng giá phân tăng cao chắc chắn sẽ làm giảm lợi nhuận” - anh Định nói.

Ông Lương Văn Hận ở xã Đông Hiệp, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ, bộc bạch: Tới đại lý nghe thông báo giá phân bón tăng cả trăm ngàn đồng một bao so với năm rồi. Nói thiệt làm nông nghiệp ngán nhất là gặp tình trạng giá phân tăng cao và kéo dài như năm nay.

Tại Vĩnh Long, ông Dương Văn Thành, ấp Tân Tiến, xã Mỹ Lộc, huyện Tam Bình, cho biết: Gia đình làm 16 công lúa hè thu đến nay đã được 45 ngày tuổi và vừa mới bón phân đợt cuối. Dù áp dụng lượng giống không cao, 12 kg/công nhưng do vụ hè thu nặng phân bón nên phải sử dụng gần 50kg/công.

Ông Thành nói: Vụ hè thu này chi phí cái gì cũng tăng. Tính trên mỗi công, chi phí phân bón tăng gần 200.000 đồng, công xịt thuốc tăng 5.000 đồng/bình, công giặm lúa tăng 40.000 đồng/ngày… Chưa biết công cắt, công chuyên chở lúa có tăng hay không. Vụ này, thời tiết thất thường nên thấp thỏm quá. Nếu giá lúa dưới 100.000 đồng/giạ chắc không có lời.

Theo khảo sát tại các cửa hàng, doanh nghiệp kinh doanh phân bón trên địa bàn TP Cần Thơ, hiện giá các loại phân bón đều tăng bình quân từ 50.000-100.000 đồng/bao so với vụ lúa trước. Ông Trương Công Điệu, chủ đại lý kinh doanh vật tư nông nghiệp Tám Điệu, ở xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ, cho biết: chưa bao giờ giá phân bón lại tăng cao như năm nay. Đặc biệt là các loại phân NPK, DAP, Urê, Kali.

Cụ thể, Urê Cà Mau giá 525.000 đồng/bao, Urê Phú Mỹ 520.000 đồng/bao, DAP 64 Hồng Hà 780.000 đồng/bao, Kali Canada 430.000 đồng/bao, NPK 20-20-15 (loại 3 màu cao cấp) giá 650.000 đồng/bao, NPK 16-16-8 Việt - Nhật (loại 3 màu cao cấp) 550.000 đồng/bao, NPK 16-16-8 của Cà Mau 510.000-545.000 đồng/bao.

Tại Đồng Tháp, anh Lê Văn Lập, chủ đại lý phân bón ở xã Tân Kiều, huyện Tháp Mười, cho biết: Từ đầu năm đến nay các loại phân bón đều tăng giá, trong khi các mặt hàng nông sản (ngoài lúa gạo ra) thì tiêu thụ khó khăn nên sức mua phân bón của nông dân chậm hơn trước đây. Thậm chí, đại lý phải bán nợ cho nông dân trong nhiều tháng. Đặc biệt, nguồn phân như DAP, Urê từ phía doanh nghiệp cung ứng về đại lý chậm. Phân bón tăng giá kéo dài gây thiệt thòi cho nông dân trong vụ hè thu này.

Anh Nguyễn Nhi Phương, chủ cửa hàng vật tư nông nghiệp Phương Xuyên, ở xã Mỹ Phước, huyện Mang Thít, tỉnh  Vĩnh Long, cho biết: Tình hình phân bón tăng như thế này, không những gây khó cho nông dân mà cũng gây khó cho chúng tôi. Người dân thấy phân bón giá cả thay đổi liên tục thì sợ mình bán mắc nên so sánh ở các nơi rồi mới mua. Trước nông dân mua nhiều, giờ phân bón lên giá kêu hàng ít lại, chia ra nhiều lần đi giao tốn thêm chí phí. Bên cạnh đó, giá phân bón tăng như vậy cũng cần nhiều vốn để dự trữ mới giữ khách hàng được.

Theo kết quả điều tra của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh Vĩnh Long, giá thành sản xuất lúa đông xuân 2020-2021 là 3.551,9 đồng/kg. Ước tính chi phí đầu tư sản xuất trên 3 trà lúa (trà sớm, trà chính vụ và trà muộn), mức chi phí đầu tư vật chất vào sản xuất chiếm tỷ lệ rất cao 66,39% trong tổng chi phí. Trong đó, chi phí phân bón 23,46% và thuốc BVTV 16,08 % chiếm tỷ lệ cao nhất so với các khoản đầu tư vật chất khác.

Việc giá phân bón tăng từ 10-20% sẽ đẩy phần chi phí phân bón trong giá thành sản xuất tăng từ 2-5% nếu tỷ trọng chi phí phân bón trong giá thành sản xuất chiếm khoảng 25% như vụ đông xuân vừa qua.

Tuy nhiên, theo kinh nghiệm sản xuất của nông dân vụ lúa hè thu do thời thời tiết thất thường nên năng suất lúa thường thấp hơn vụ đông xuân. Bên cạnh đó, vụ hè thu chi phí phân bón sẽ nặng hơn vụ đông xuân và áp lực sâu rầy cũng nặng nề hơn.

Do đó, ngành chức năng khuyến cáo nông dân cần tiết giảm chi phí sản xuất bằng cách áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật như “3 giảm 3 tăng”, “1 phải 5 giảm”, trong đó khâu quan trọng nhất là giảm giống gieo sạ để giảm phân bón, giảm áp lực sâu bệnh gây hại…

 LÊ VŨ - NGUYỄN MINH