Đứng ngoài xung đột giữa hai cường quốc, Cao ủy phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell (ảnh) ngày 15-6 khẳng định 27 nước thành viên chủ trương theo đuổi chủ nghĩa đa phương và hợp tác cùng có lợi.

Ảnh: EPA

Tuyên bố được đưa ra trước thềm hội nghị cấp ngoại trưởng Mỹ-EU, dự kiến tập trung vào các vấn đề liên quan Trung Quốc và thông tin sai lệch. Khẳng định quan hệ với Washington rất quan trọng, nhưng ông Borrell đồng thời nói rõ không có chuyện thành lập liên minh xuyên Đại Tây Dương chống Bắc Kinh.

Theo quan chức này, EU và Mỹ tuy có cùng quan ngại về các chính sách kiểm soát của Trung Quốc đối với kinh tế nhưng quan hệ đôi bên cũng không còn hòa hợp sau nhiều lần chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương ra quyết định mà không bàn bạc với châu Âu. Trong lúc Brussels không hài lòng với chương trình nghị sự của Nhà Trắng, áp lực chọn phe ngày càng rõ rệt khi căng thẳng Mỹ - Trung chi phối chính trị toàn cầu. Giữa tình hình này, ông Borrell cho biết EU không đứng về bên nào mà sẽ hành động theo cách riêng; trong đó chủ trương hợp tác với tất cả các bên duy trì hệ thống đa phương, bảo vệ lợi ích và giá trị châu Âu dựa trên những gì các quốc gia thành viên muốn và cần ở EU.

Về mối quan hệ EU-Trung Quốc, ông Borrell thừa nhận khó tránh việc nảy sinh những vấn đề phức tạp và nhiều góc cạnh. Nhưng Brussels không xem Bắc Kinh là “đối thủ có hệ thống”. Thay vào đó, ông Borrell kêu gọi xây dựng một chương trình nghị sự “lớn và tích cực” cho quan hệ hợp tác EU-Trung Quốc.

Theo cao ủy EU, Bắc Kinh là lực lượng ngày càng phát triển trên chính trường toàn cầu và Brussels rất quan tâm đến cơ hội phối hợp cùng nhau trong các lĩnh vực như phục hồi sau đại dịch COVID-19, giải quyết biến đổi khí hậu và kết nối bền vững. Về gút mắc đối với cam kết của Trung Quốc mở cửa thị trường, ông Borrell hy vọng tiến trình đàm phán đầu tư sẽ sớm hoàn tất trong năm nay, chấm dứt tình trạng bất đối xứng và mang lại kết quả khả quan cho cả hai bên.

Giải thích rõ hơn quan điểm của người phụ trách chính sách đối ngoại EU, đại diện phát ngôn của ông Borrell nói rằng những tuyên bố này không có nghĩa Brussels thay đổi chính sách hay đảo ngược tầm nhìn chiến lược chung về Trung Quốc. Theo bà Virginie Battu-Henriksson, EU trước nay vẫn coi Bắc Kinh là đối tác đàm phán để cân bằng lợi ích trên một số lĩnh vực nhưng cũng là đối thủ cạnh tranh kinh tế, công nghệ cũng như nhận thức được tham vọng của họ muốn thúc đẩy các hệ thống thay thế mô hình do phương Tây lãnh đạo.

MAI QUYÊN (Theo SCMP)