Sáng 17-7 (giờ Việt Nam), Bộ trưởng Quốc phòng Ðức Ursula von der Leyen đã được bầu làm Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) sau cuộc bỏ phiếu kín tại Nghị viện châu Âu (EP).

Bà von der Leyen. Ảnh: WSJ

► Chiến thắng sít sao

Với kết quả 383 phiếu thuận và 327 phiếu chống (22 nghị sĩ vắng mặt), bà von der Leyen đã trở thành bóng hồng đầu tiên nắm giữ chức vụ quan trọng nhất của Liên minh châu Âu (EU). Như vậy, bà sẽ thay thế cựu Thủ tướng Luxembourg Jean-Claude Juncker vào ngày 1-11 tới với nhiệm kỳ 5 năm.

Phát biểu sau cuộc bỏ phiếu, nữ chính khách 60 tuổi không quên cảm ơn tất cả những nghị sĩ đã bỏ phiếu cho mình và nhấn mạnh nhiệm vụ phía trước rất khó khăn. Bên cạnh đó, bà von der Leyen cũng gửi thông điệp đến các nghị sĩ là tất cả hãy cùng nhau làm việc trên tinh thần xây dựng vì mục tiêu chung là “một châu Âu thống nhất và mạnh mẽ”. 

Thông tin bà von der Leyen đắc cử Chủ tịch EC được các lãnh đạo đón nhận một cách tích cực. Từ Đức, Thủ tướng Angela Merkel ca ngợi đồng minh lâu nay của bà là “một người châu Âu dám dấn thân và rất thuyết phục”. Trên trang Twitter, Tổng thống Emmanuel Macron khẳng định nước Pháp sẽ sát cánh cùng bà von der Leyen. Trong khi Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk mô tả bà là “một chiến binh đam mê vì sự thống nhất của châu Âu”, thì Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhắc tân Chủ tịch EC cần phải thúc đẩy “một châu Âu xã hội, công bằng, bền vững và nữ quyền hơn”.

Trong số những người chúc mừng bà von der Leyen, ông Juncker viết rằng “Chào mừng về nhà”. Thật ra, người kế nhiệm ông đã trải qua 13 năm đầu đời tại Brussels (Bỉ)- nơi thân phụ của bà từng phục vụ trong Hội đồng Liên minh châu Âu. Bà von der Leyen cũng từng có thời gian sinh sống ở Anh. Sau khi gia nhập Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), bà bắt đầu để lại dấu ấn ở các vị trí được giao phó, đầu tiên là đại biểu vùng và quốc gia, rồi đến Bộ trưởng Gia đình, Lao động và Quốc phòng. nhân vật có bằng bác sĩ này cũng là nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Đức khi nhậm chức cách đây 6 năm. Bà kết hôn với bác sĩ Heiko và có 7 người con.

Kể từ khi được 28 nhà lãnh đạo EU giới thiệu làm chủ tịch EC hôm 2-7, bà von der Leyen chạy đua với thời gian và đưa ra một loạt cam kết để thuyết phục các nhóm đảng chính trị trong EP với hy vọng nhận được số phiếu tối thiểu 374. Đây là lần đầu tiên sau gần 60 năm, một người Đức được trao quyền lãnh đạo cao nhất trong EU, với trách nhiệm bao gồm đề xuất các luật mới của khối, thực thi các quy định và giải quyết những thỏa thuận thương mại.

► Cho Anh thêm thời gian

Phát biểu sau khi được bầu vào ghế Chủ tịch EC, bà von der Leyen đã gửi thông điệp mang tính hòa giải đến Luân Đôn rằng bà sẽ ủng hộ việc gia hạn thời hạn chót của Brexit (tức Anh rời EU) “nếu muốn có thêm thời gian”. Trước đó, bà từng nhận được sự ủng hộ khi ca ngợi thỏa thuận Brexit đạt được giữa EU và Thủ tướng Anh Theresa May hồi năm ngoái là “văn kiện tốt”.

Phát biểu của bà von der Leyen cũng cho thấy cơ quan điều hành của EU dưới sự lãnh đạo của bà sẽ không sẵn sàng đàm phán lại. Quan điểm đưa ra trong bối cảnh hai ứng viên kế nhiệm bà May là cựu Ngoại trưởng Boris Johnson và đương kim Ngoại trưởng Jeremy Hunt đều cam kết thương lượng lại thỏa thuận Brexit nhằm đạt những điều khoản tốt hơn hoặc rời khối mà không có thỏa thuận. Bà von der Leyen sẽ nhậm chức chủ tịch EC chỉ một ngày sau khi Anh dự kiến rời khỏi EU.

► Thách thức cho tân Chủ tịch

Trước khi bỏ phiếu, bà von der Leyen đã đặt ra những mục tiêu về khí hậu (cao hơn hiện nay) để thuyết phục những vị theo đường lối tự do và xã hội. Các kế hoạch này bao gồm đưa châu Âu trở thành “lục địa trung hòa khí hậu” đầu tiên trên thế giới vào năm 2050, phát động chương trình “Thỏa thuận xanh cho châu Âu” trong vòng 100 ngày đầu lãnh đạo, chuyển đổi một số bộ phận trong Ngân hàng Đầu tư châu Âu sang Ngân hàng Khí hậu trong nỗ lực giải ngân hơn 1.000 tỉ euro trong thập niên tới và công bố Thuế Biên giới Carbon. Tuy nhiên, một số kế hoạch của bà cần sự tán thành của các nước EU vốn dè chừng trong việc trao thêm quyền lực cho EC.

Ngoài Brexit và các vấn đề khác mà EU phải đối mặt, các nước thành viên cũng đang tranh cãi về những quy tắc mới liên quan tới vấn đề phân bổ người di cư sau khi chính phủ dân túy của Ý bắt đầu ngăn cản tàu thuyền cứu hộ. Vì thế, “nữ tướng” EC sẽ rất cần tới một đa số vững chắc và đáng tin cậy trong nghị viện, sau khi cuộc bầu cử hồi tháng 5 đã tạo nên một EP phân tán hơn bao giờ hết.

THANH BÌNH (Theo CNN, AFP)