Sau khi Thanh tra Bộ Tài chính có kết luận về những sai phạm tại dự án đường Nam Sông Hậu, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Ngô Thịnh Đức đã có văn bản yêu cầu: Trước ngày 20-8-2009, Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận phải xử lý xong các sai phạm trong quản lý và sử dụng vốn đầu tư tại dự án này.
Dự án đường Nam Sông Hậu, do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận (Ban QLDA Mỹ Thuận), có trụ sở tại số 127B đường Đinh Tiên Hoàng, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh, thay mặt Bộ Giao thông Vận tải (Bộ GTVT) làm chủ đầu tư.
Đây là dự án đường giao thông tiêu chuẩn cấp 3 đồng bằng, có chiều dài 147 km, điểm đầu tại Cần Thơ, đi qua các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng và điểm cuối tại Bạc Liêu. Dự án gồm 32 gói thầu, có tổng vốn đầu tư 2.767 tỉ đồng, được khởi công từ tháng 5-2005 và dự kiến hoàn thành đưa vào sử dụng cuối năm 2008. Vì chậm tiến độ nên chi phí nhân công, máy móc, giải phóng mặt bằng tăng cao. Tháng 2-2009, Ban QLDA Mỹ Thuận đã kiến nghị điều chỉnh mức đầu tư dự án này lên 3.233 tỉ đồng.
Nhận thấy tiến độ dự án quá chậm trong khi vốn đầu tư lại tăng quá cao, Thanh tra Bộ Tài chính đã vào cuộc. Ngày 29-6-2009, cơ quan này đã có báo cáo kết luận thanh tra công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng tuyến đường Nam Sông Hậu.
Thanh tra Bộ Tài chính xác định công tác thẩm định và phê duyệt dự toán xây lắp xét thầu của chủ đầu tư không đúng chế độ quy định dẫn đến giá trúng thầu và ký kết hợp đồng vượt giá gói thầu, với số tiền hơn 84 tỉ đồng. Ngoài ra, 2 gói thầu chi phí bảo đảm giao thông đường thủy, cùng dự toán chi phí khảo sát thiết kế được tính tăng không đúng quy định của Nhà nước là hơn 2 tỉ đồng. Cụ thể, chi phí của 2 gói đảm bảo giao thông đường thủy đã tăng thêm hơn 1,6 tỉ đồng; chi phí công tác khảo sát thiết kế bước thiết kế kỹ thuật, dự toán được phê duyệt sai đơn giá là hơn 453 triệu đồng.
Bên cạnh đó, Thanh tra Bộ Tài chính cũng đề nghị chủ đầu tư cần kiểm tra, rà soát, tính toán, phê duyệt lại đơn giá vật liệu như: cát vàng hạt trung thi công cọc cát, cấp phối đá dăm loại I, II, đất đắp taluy nền đường của các gói thầu. Cụ thể, Ban QLDA Mỹ Thuận phải làm việc với các cơ quan chức năng 3 tỉnh: Hậu Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu để xác định giá vật liệu đến hiện trường xây lắp; tổ chức kiểm tra thực tế về cự ly, khối lượng, giá trị đất đắp bao tại chỗ của các gói thầu: 11B, 19, 21, 22. Việc này nhằm đảm bảo cho công tác thanh toán chính xác, đúng chế độ quy định, tránh thất thoát, lãng phí tiền vốn của Nhà nước.
Vì dự án đi qua địa bàn 4 tỉnh thành, nên chí phí cho đền bù giải phóng mặt bằng của đường Nam Sông Hậu chiếm phần lớn kinh phí đầu tư. Vấn đề này đã được Thanh tra Bộ Tài chính kiểm tra và phát hiện Ban QLDA Mỹ Thuận sử dụng sai hơn 8,5 tỉ đồng để đền bù giải phóng mặt bằng tại các địa phương có dự án đi qua. Đây là hậu quả của việc giải ngân thiếu kiểm tra chứng từ sổ sách trên cơ sở thực trạng pháp lý của các thửa đất, nhà cửa của những cơ quan, cá nhân bị thu hồi đất.
Theo đó, Ban QLDA Mỹ Thuận có trách nhiệm thu hồi số tiền hơn 5,1 tỉ đồng đã chi sai cho hội đồng đền bù các huyện, thành phố. Chủ đầu tư còn phải có trách nhiệm kiểm tra lại hồ sơ, xác định rõ nguồn gốc đất được hỗ trợ tiền sử dụng đất của các đối tượng được đền bù để thanh, quyết toán phù hợp với chế độ hiện hành đối với số tiền 3,4 tỉ đồng.
Ngoài ra, Thanh tra Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ GTVT, phải chỉ đạo Ban QLDA Mỹ Thuận thu hồi ngay số tiền hơn 52 tỉ đồng đã thanh toán không đúng cho các đơn vị đưa vào tài khoản tạm giữ số 921.01.00.00001 của Sở Tài chính Cần Thơ, mở tại Kho bạc Nhà nước thành phố Cần Thơ.
Riêng đối với hơn 85 tỉ đồng vốn trái phiếu Chính phủ đã thanh toán sai quy định, về nguyên tắc phải thu hồi về cho ngân sách, Thanh tra Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.
Để xử lý những sai phạm tại dự án đường Nam Sông Hậu, Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Thịnh Đức đã yêu cầu trước ngày 20-8-2009: Ban QLDA Mỹ Thuận phải rà soát lại toàn bộ tình hình thực hiện dự án tại các gói; lập lại biện pháp tổ chức thi công đối với những gói thầu thi công chậm tiến độ, đề ra các giải pháp cụ thể; có biện pháp xử lý nghiêm đối với nhà thầu thi công chậm tiến độ theo đúng quy định của pháp luật để đảm bảo cho dự án hoàn thành đúng tiến độ. Cục Quản lý xây dựng chất lượng công trình giao thông, Ban QLDA Mỹ Thuận, các đơn vị: tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, đơn vị thi công rà soát toàn bộ các sai sót, vi phạm trong quá trình quản lý và thực hiện dự án. Nghiêm túc kiểm điểm tập thể, cá nhân căn cứ theo báo cáo của Thanh tra Bộ Tài chính.
Liên quan đến hàng loạt sự cố xây dựng cũng như sai phạm tài chính tại các dự án cầu đường trên địa bàn phía Nam, đầu tháng 7-2009, Bộ trưởng Bộ GTVT đã ký quyết định kỷ luật khiển trách đối với ông Dương Tuấn Minh, Tổng Giám đốc QLDA Mỹ Thuận.
NGỌC GIANG (TTXVN)
