Du lịch xanh hiện là định hướng quan trọng trong phát triển du lịch bền vững của Việt Nam nói chung và ĐBSCL nói riêng. Các hoạt động du lịch của các địa phương, doanh nghiệp tại miền Tây đang hướng tới mục tiêu chung: vừa bảo tồn tài nguyên vừa nâng chất trải nghiệm du lịch theo hướng hiện đại, bền vững.

Thực trạng du lịch xanh vùng ĐBSCL

Ông Lâm Hữu Phúc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, chia sẻ sau khi hợp nhất (3 tỉnh Vĩnh Long, Trà Vinh và Bến Tre), địa phương đã nhanh chóng xây dựng Bộ tiêu chí du lịch xanh của tỉnh, vừa phát huy tài nguyên văn hóa bản địa, vừa đáp ứng các tiêu chuẩn bảo vệ, trách nhiệm với môi trường.

Tại Vĩnh Long hiện có nhiều mô hình, sản phẩm du lịch xanh, nông nghiệp xanh, homestay thân thiện môi trường. Cụ thể, về nông nghiệp xanh địa phương hiện có mô hình tham quan vườn dừa hữu cơ không rác thải nhựa tại Sokfarm, nổi bật với trải nghiệm thu hoạch mật hoa dừa; hay mô hình ứng dụng năng lượng mặt trời tại Điểm du lịch sinh thái cồn Hô với trải nghiệm tour đèn dầu; chương trình “Net Zero tours Bến Tre”…

Đạp xe là hoạt động thường có trong các trải nghiệm khi đến cồn Chim (Vĩnh Long).

Vĩnh Long còn có các hoạt động du lịch thân thiện môi trường ở cù lao An Bình, cồn Chim, cù lao Tân Quy. Trong đó, cồn Chim nổi bật với mô hình du lịch thuận thiên, từng đạt giải Du lịch cộng đồng ASEAN 2025. Tất cả những mô hình, sản phẩm này đều góp phần quảng bá hiệu quả điểm đến xanh của địa phương.

Tại Cần Thơ, ông Võ Nguyễn Minh Thái, Giám đốc Kinh doanh Truyền thông Cantho Eco Resort, chia sẻ: “Cantho Eco Resort giữ nguyên tài nguyên sẵn có với khoảng 80% không gian xanh của vườn cây, sông rạch. Bên cạnh đó, chúng tôi sử dụng những sản phẩm tái chế, thân thiện môi trường, có phân loại rác. Định kỳ mỗi tháng, chúng tôi có những ngày đi vớt rác ở sông rạch, làm sạch môi trường xung quanh”.

Trong khi đó, bà Võ Xuân Thư, Giám đốc Victoria Cần Thơ Resort, cho biết đơn vị đã triển khai các tiêu chí du lịch xanh trong nhiều năm qua. Hệ thống khách sạn Victoria đã từng đạt chứng nhận Vàng về du lịch bền vững của Travelife (chương trình chứng nhận bền vững quốc tế trong lĩnh vực du lịch được quản lý bởi ABTA - Hiệp hội các Đại lý du lịch Anh và ANVR - Hiệp hội các Đại lý du lịch của Hà Lan). Để được công nhận các chứng nhận du lịch bền vững, đơn vị phải thực hiện nghiêm các tiêu chí, trong đó đòi hỏi các sản phẩm, dịch vụ phải gắn chặt chẽ với bảo tồn văn hóa bản địa, bảo vệ môi trường; vừa có tính kết nối nâng cao ý thức của khách hàng, tác động và lan tỏa tinh thần bảo vệ môi trường với các đối tác.

Ở góc độ lữ hành, bà Lê Đình Minh Thy, Giám đốc Vietravel Cần Thơ, cho biết: “Vietravel có 3 trụ cột phát triển: doanh nghiệp xanh, doanh nghiệp số và doanh nghiệp liên kết tuần hoàn, nhằm kiến tạo hệ sinh thái du lịch thân thiện, thông minh và bền vững. Từ năm 2015 Vietravel đã phát động phong trào Go Green. Cụ thể, trong các hành trình tour của chúng tôi sẽ có những hoạt động nâng cao nhận thức của du khách về bảo vệ môi trường, như kết hợp trải nghiệm với trồng rừng, nhặt rác giữ môi trường biển đảo, hay chiến dịch năm 2025 “Giữ cánh sếu - Giữ triệu màu xanh” với hành trình tour góp phần bảo vệ sếu đầu đỏ ở Đồng Tháp… Hay thiết thực hơn là tặng những món quà thân thiện môi trường. Chúng tôi xác định đồng hành cùng địa phương, cộng đồng để tạo ra liên kết chuỗi giá trị có những trải nghiệm xanh, bền vững”.

Định vị du lịch xanh dựa trên tiêu chí chung, hướng đến cạnh tranh quốc tế

Thực tế, du lịch xanh tại ĐBSCL đã có nhiều hoạt động với nhiều hình thức, mô hình; nhưng vẫn chưa được định vị nhãn hiệu chung tạo nhận diện và sức cạnh tranh cho du lịch vùng. Bà Lê Đình Minh Thy, Giám đốc Vietravel Cần Thơ, cho rằng: “ĐBSCL có nhiều lợi thế phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng gắn với mục tiêu Net Zero, bền vững. Tuy nhiên, chúng tôi đề xuất cần có tiêu chí riêng về du lịch xanh cho ĐBSCL. Thực tế, có rất nhiều hoạt động du lịch xanh đã thực hiện nhưng chúng tôi vẫn chưa biết là đã đạt được đến mức độ nào. Khi có những nhãn xanh, doanh nghiệp sẽ sẵn sàng tham gia”.

Đồng quan điểm, bà Võ Xuân Thư, Giám đốc Victoria Cần Thơ Resort, cho rằng: “Chứng nhận của Travelife là quốc tế, nhưng nếu chúng ta có chứng nhận xanh thì doanh nghiệp sẽ luôn sẵn sàng tham gia vì mục tiêu phát triển du lịch bền vững”. Theo bà Võ Xuân Thư, việc có các chứng nhận xanh trong hoạt động du lịch sẽ giúp các đơn vị nâng cao trách nhiệm và giúp nhận diện thương hiệu tốt hơn, nhất là ở thị trường quốc tế.

Không gian Victoria Cần Thơ Resort. 

Ông Phùng Quang Thắng, Chủ tịch Liên chi hội Du lịch Xanh Việt Nam, cho rằng cần phải chuẩn hóa các tiêu chí xanh trong hệ thống du lịch Việt Nam vì điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, gia tăng giá trị thương mại mà còn khẳng định uy tín và vị thế du lịch Việt Nam ở thị trường quốc tế. Do đó, việc Hiệp hội Du lịch Việt Nam đưa ra nhãn VITA GREEN - bộ tiêu chí bảo chứng chất lượng cho sản phẩm và điểm đến du lịch Việt Nam là phù hợp trong bối cảnh hội nhập hiện nay.

Với ĐBSCL, ông Phùng Quang Thắng nhìn nhận: “ĐBSCL có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, nông nghiệp, du lịch văn hóa. Bản thân môi trường tự nhiên ở đây đã toát lên những yếu tố cần thiết của du lịch xanh, nhưng chúng ta cần có dịch vụ xanh đi cùng tài nguyên. Dịch vụ lại do con người tạo ra nên cần có nhân lực xanh để xây dựng và triển khai hệ thống sản phẩm. Để làm được điều này cần có sự phối hợp của nhiều bên: chính quyền địa phương, doanh nghiệp, cộng đồng người dân địa phương, khách du lịch. Tôi cho rằng, ĐBSCL với lợi thế sông nước, văn hóa, canh tác nông nghiệp, hệ thống kênh rạch có thể làm nên sự khác biệt. Do đó, việc chuẩn hóa du lịch xanh ở ĐBSCL góp phần định vị cho du lịch vùng cũng như bức tranh của du lịch Việt Nam trong khu vực ASEAN”.

Ông Vũ Thế Bình, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam, cho rằng xu hướng du lịch có sự thay đổi rõ, du khách sẵn sàng chi trả nhiều hơn để có trải nghiệm phải an toàn, tiện nghi và thân thiện với môi trường. Do đó sự chuyển đổi xanh trong phát triển du lịch là cần thiết và phù hợp với xu hướng quốc tế. Việt Nam có đủ điều kiện để phát triển du lịch xanh và Hiệp hội Du lịch Việt Nam đã chủ động chuyển đổi xanh trong hoạt động nhiều năm qua, quyết liệt nhất là năm 2024 và 2025, hình thành bộ tiêu chí đánh giá xanh VITA GREEN. Nhãn VITA GREEN sẽ góp phần nâng cao sức cạnh tranh và tạo dựng thương hiệu bền vững cho du lịch Việt Nam khi hội nhập quốc tế.  

Riêng ĐBSCL, ông Vũ Thế Bình nhìn nhận: “ĐBSCL có tiềm năng chuyển đổi xanh lớn bởi tài nguyên nơi đây rất đa dạng. Thực tế, các doanh nghiệp tại ĐBSCL nói riêng và Việt Nam nói chung đều chủ động làm du lịch xanh. Các điểm đến mà chúng tôi khảo sát gần như đã 70-80% chuyển đổi xanh và chúng ta phải làm sao để họ đạt được trọn vẹn. Với nhãn xanh VITA GREEN đặt ra các tiêu chí rõ ràng để các doanh nghiệp có sự đầu tư chuyển đổi hiệu quả, xây dựng được thương hiệu riêng góp phần hình thành chuỗi nhãn xanh du lịch Việt Nam, tăng sức cạnh tranh của du lịch quốc gia trên thị trường quốc tế”.

Bài, ảnh: ÁI LAM