Sau hơn 1 tháng Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có hiệu lực (ngày 1-1-2009), đến nay TP Cần Thơ đã có hơn 4.000 cá nhân nộp thuế được cấp mã số thuế cá nhân. Hiện nay, công tác tổ chức thực hiện Luật Thuế TNCN đang được ngành Thuế thành phố triển khai toàn diện, trọng tâm là công tác cấp mã số thuế, hoàn tất thủ tục giảm trừ gia cảnh, nhằm thu đúng, thu đủ, tạo công bằng trong việc thực hiện Luật Thuế TNCN. Để thực hiện mục tiêu này, ngành Thuế thành phố còn nhiều việc phải làm...

* Những nỗ lực đáng ghi nhận

Ngay từ giữa năm 2008, Cục Thuế thành phố đã chỉ đạo các Chi cục Thuế quận, huyện nghiên cứu Luật Thuế TNCN, lên phương án tổ chức triển khai thực hiện trên địa bàn thành phố. Theo đó, Cục Thuế đã phối hợp với Sở Tài chính rà soát các đơn vị hành chính, hành chính sự nghiệp thụ hưởng ngân sách nhà nước, để có cơ sở yêu cầu các đơn vị chi trả đề nghị cán bộ, công nhân, viên chức tự kê khai cấp mã số thuế TNCN. Tính đến cuối tháng 1-2009, đã có hơn 30 cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, với hơn 4.000 cán bộ, công chức, viên chức được cấp mã số thuế cá nhân. Ông Lê Tấn Nẫm, Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố, cho biết: “Cục Thuế đã chỉ đạo các bộ phận nghiệp vụ, Chi cục Thuế quận, huyện phải ưu tiên tập trung nỗ lực triển khai thực hiện Luật Thuế TNCN. Kết quả triển khai thực hiện được xem là tiêu chí đánh giá xét thi đua hàng tháng, quý của cơ quan, cán bộ, công chức ngành thuế, với mục đích quyết tâm thực hiện tốt Luật Thuế TNCN”.

Trước đó, Cục Thuế đã tổ chức tập huấn, tuyên truyền sâu rộng Luật Thuế TNCN đến các đối tượng nộp thuế, đặc biệt là các đối tượng có thu nhập cao, như chủ các cơ sở kinh doanh, chủ doanh nghiệp và những người làm công hưởng lương ở những ngành nghề có thu nhập cao. Song song đó, UBND thành phố cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện Luật Thuế TNCN, do đồng chí Nguyễn Hữu Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố, làm Trưởng ban. Theo kế hoạch hoạt động của Ban Chỉ đạo, định kỳ hàng tháng, ngành thuế và các cơ quan liên quan phải báo cáo công tác tổ chức thực hiện Luật Thuế TNCN; những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai để Ban Chỉ đạo có biện pháp chỉ đạo khắc phục.

Cán bộ Cục Thuế TP Cần Thơ thao tác trên máy vi tính nối mạng với Tổng Cục thuế để xác định mã số thuế cá nhân. Ảnh: ANH DŨNG

Trao đổi vấn đề này, đồng chí Nguyễn Hữu Lợi, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố, Trưởng Ban Chỉ đạo thực hiện Luật Thuế TNCN, cho biết: “UBND thành phố đã chỉ đạo ngành thuế nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục kê khai nộp thuế TNCN, giảm phiền hà cho đối tượng nộp thuế. Nếu cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức ngành thuế cố tình gây phiền hà, thì thủ trưởng và cá nhân cán bộ, công chức đó phải chịu trách nhiệm trước UBND thành phố”.

Tính đến hết năm 2008, ngành thuế đã tổ chức tập huấn Luật Thuế TNCN cho hơn 15.000 cán bộ, công chức và người dân, qua đó giúp người dân hiểu, nâng cao ý thức tự nguyện thực hiện Luật Thuế TNCN. Chị Nguyễn Thị Tình, chủ cơ sở kinh doanh dịch vụ Internet tại quận Ninh Kiều, cho biết: “Lúc đầu, tôi có tâm trạng băn khoăn trong chấp hành chủ trương thuế TNCN nên đã đến Cục Thuế thành phố nhờ tư vấn, đồng thời tham gia lớp tập huấn về Luật Thuế TNCN. Qua đó, tôi đã hiểu rõ về các quy định của luật, chủ động kê khai cấp mã số thuế cá nhân. Tôi thấy cách vận động tuyên truyền, tập huấn nâng cao nhận thức về Luật Thuế TNCN của ngành thuế là phù hợp với nhu cầu thực tế”.

* Còn nhiều việc phải làm

Mặc dù có nhiều nỗ lực trong tổ chức triển khai Luật Thuế TNCN, nhưng đến nay công tác thực hiện Luật Thuế TNCN vẫn còn một số hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu. Điển hình là tình trạng cấp mã số thuế chậm trễ. Theo quy định, thời gian cấp mã số thuế cá nhân chỉ trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Tuy nhiên, thời gian qua, nhiều đơn vị thụ hưởng ngân sách cho biết thời gian cấp mã số thuế kéo dài cả tháng, làm ảnh hưởng đến việc kê khai thủ tục giảm trừ gia cảnh khi thực hiện Luật Thuế TNCN. Một số cán bộ, công chức của một cơ quan hành chính than phiền: “Theo bảng kê khai thủ tục giảm trừ gia cảnh, đối tượng nộp thuế phải ghi vào tờ khai mã số thuế cá nhân, nhưng do chưa được cấp mã số thuế, nên đành phải bỏ trống dòng kê khai này. Không biết, khi thực hiện giảm trừ gia cảnh, chúng tôi có được tính giảm thuế hay không”.

Trao đổi vấn đề này, ông Lê Tấn Nẫm, Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố, cho biết: “So với quy định, việc cấp mã số thuế cá nhân hiện nay của ngành thuế có xảy ra tình trạng chậm trễ. Nguyên nhân, do phải nối mạng với Tổng cục Thuế để xác định mã số thuế, vì mã số thuế cá nhân phải là duy nhất, không được phép trùng lắp. Thế nhưng, thời gian qua việc nối mạng còn xảy ra trục trặc, phải chờ đợi, dẫn đến chậm trễ trong quá trình cấp mã số thuế”. Theo ông Lê Tấn Nẫm, việc chậm trễ trong cấp mã số thuế không ảnh hưởng đến việc tính thuế trong thực hiện Luật Thuế TNCN.

Riêng thủ tục giảm trừ gia cảnh, theo quy định của Bộ Tài chính, thời gian hoàn tất thủ tục giảm trừ gia cảnh được thực hiện đến hết ngày 30-6-2009. Hiện tại, đối tượng nộp thuế chỉ cần kê khai giảm trừ gia cảnh theo biểu mẫu in sẵn (phát miễn phí), căn cứ vào việc kê khai này, ngành thuế sẽ thực hiện giảm trừ gia cảnh kể từ tháng 1-2009. Việc rà soát xem xét các căn cứ để được giảm trừ gia cảnh sẽ được ngành thuế thực hiện sau đó. Nếu sau khi rà soát, đối tượng nộp thuế không đủ điều kiện để được giảm trừ gia cảnh, ngành thuế sẽ truy thu lại tiền thuế TNCN theo quy định.

Hiện nay, còn một bộ phận người dân băn khoăn về việc quản lý thuế đối với các cá nhân là người làm nghề tự do có thu nhập cao. Bởi vì, theo nguyên tắc của quản lý thuế thu nhập cá nhân, đối tượng chịu thuế phải tự giác đến cơ quan thuế kê khai thu nhập, để làm cơ sở đóng góp nghĩa vụ thuế cá nhân đối với Nhà nước. Thế nhưng, tính tự giác trong các đối tượng này hiện nay còn nhiều vấn đề phải bàn. Theo báo cáo của Cục Thuế, tính đến thời điểm hiện nay, chưa có cá nhân nào là người làm nghề tự do đến đăng ký cấp mã số thuế. Trả lời vấn đề này, ông Lê Tấn Nẫm, Phó Cục trưởng Cục Thuế thành phố, khẳng định: “Ngành thuế sẽ tăng cường công tác vận động tuyên truyền để mọi người dân hiểu rõ về Luật Thuế TNCN, tự nguyện, tự giác chấp hành Luật Thuế TNCN. Đồng thời, áp dụng việc tính thuế TNCN thấp nhất là 20% đối với khoản thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân khi phát hiện đối với cá nhân không tự nguyện kê khai đăng ký cấp mã số thuế cá nhân”.

Tính đến nay, trên địa bàn thành phố vẫn còn khoảng 14.000 đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật Thuế TNCN chưa được cấp mã số thuế. Đây quả là con số không nhỏ trong tổng số khoảng 18.000 cá nhân cán bộ, công chức, viên chức thuộc hơn 400 cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp là đối tượng thực hiện Luật Thuế TNCN. Bên cạnh đó, việc rà soát, đưa vào diện quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với các đối tượng làm nghề tự do nhằm đảm bảo công bằng trong thực hiện Luật Thuế TNCN quả là một khối lượng công việc không nhỏ của ngành thuế.

***

Luật Thuế TNCN là một bước cải tiến mạnh mẽ trong công tác quản lý thuế, đảm bảo sự công bằng trong thực hiện nghĩa vụ thuế cá nhân đối với những người có thu nhập cao. Thiết nghĩ, ngành thuế cần quan tâm hơn nữa đến công tác tổ chức thực hiện, đảm bảo đơn giản, thuận tiện, thu đúng, thu đủ, dân chủ, công bằng trong thực hiện.

NGUYỄN THANH