Hiện nay, giới công nghệ thông tin trên thế giới rất nể phục chị Lê Duy Loan, Việt kiều Mỹ 43 tuổi, bởi chị đã có rất nhiều sáng chế trên lĩnh vực xử lý tín hiệu số DSP và analog. Bảy năm trước, ở tuổi 36, chị đã được Tập đoàn Texas Instruments, một tập đoàn hàng đầu thế giới về thiết kế bộ nhớ máy tính và sản xuất thiết bị bán dẫn silicon, có trụ sở tại Hoa Kỳ và nhiều nước ở châu Âu, bầu chọn làm Phó Chủ tịch Hội đồng cấp cao.

Chiều ngày 4-11-2009, thạc sĩ Lê Duy Loan đã về Cần Thơ để gặp gỡ, giao lưu với sinh viên (SV) Khoa Công nghệ - Trường Đại học Cần Thơ. Ước mong của chị là được góp phần giúp tuổi trẻ ĐBSCL biết cách vươn lên làm giàu...

* Dạy con tình yêu dân tộc

Thạc sĩ Lê Duy Loan hướng dẫn sinh viên Khoa Công nghệ - Đại học Cần Thơ khai thác tính năng vượt trội của con chip trong bộ MSP 430.

Lãnh đạo Khoa Công nghệ đã chọn những SV sắp ra trường dự buổi giao lưu với thạc sĩ Lê Duy Loan. Bước vào khán phòng, người phụ nữ có vóc dáng mảnh mai, nhanh nhẹn và gọn gàng trong bộ veston màu xám đã tự giới thiệu mình bằng chất giọng đầy cương quyết: Tôi đến Mỹ lúc 12 tuổi (năm 1975), tiếng Anh một chữ bẻ đôi cũng không biết, lại thiếu chỗ dựa của người cha vì cha tôi ở lại Việt Nam. Khi chia tay, cha tôi có dặn: “Dù bất kỳ hoàn cảnh nào, dù khó khăn đến đâu con cũng phải ráng học, phải làm cho người ngoại quốc kính trọng mình”. Tôi đã nỗ lực học tập và vượt qua biết bao khó khăn. Học xong lớp 6 nhờ năng khiếu vượt trội về toán học, tôi được nhà trường cho “nhảy” lên lớp 9, năm 16 tuổi tôi đã tốt nghiệp trung học hạng tối ưu. 3 năm sau tôi tốt nghiệp hạng xuất sắc ngành kỹ sư điện tại Đại học Texas và khởi nghiệp với vị trí kỹ sư thiết kế thanh DRAM tại Tập đoàn Texas Instruments. Tôi đã có nhiều phát minh giải quyết được vấn đề “nút cổ chai” của bộ nhớ máy tính thời điểm đó và vừa làm vừa học để lấy bằng thạc sĩ. Hiện nay, nhiều người làm việc dưới quyền tôi đều có học vị tiến sĩ, ý tôi muốn nói với các bạn là dù ở bất kỳ nơi đâu người có tài và có tâm đều được trọng dụng”.

Nhiều SV chuyên ngành điện tử - viễn thông đặt câu hỏi: “Hiện nay, sinh viên trong nước khó trụ lâu với công ty nước ngoài, vì không chịu nổi áp lực công việc. Ở Mỹ kinh nghiệm của chị như thế nào?”. Chị Loan ân cần khuyên: “Ở đâu cũng vậy, quyết định sự thành công là chính bản thân của mỗi người. Nhà trường chỉ dạy những kiến thức cơ bản, ngành điện tử viễn thông phát triển như vũ bão, làm việc trên lĩnh vực này đòi hỏi người kỹ sư phải luôn sáng tạo để thích ứng. Thực tiễn, nếu người có tài mà đặt mục tiêu làm việc là để có tiền bạc, và có quyền cao chức trọng thì cuộc sống dễ rơi vào trạng thái căng thẳng, dễ buông xuôi nếu chẳng may gặp thất bại. Kinh nghiệm của tôi là làm việc bằng lòng đam mê, “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”, sự đam mê nghề nghiệp đã giúp tôi vượt qua biết bao khó khăn, giúp tôi thành công một cách tự nhiên và bền vững”.

Đắm mình trong hàng núi công việc, chị Lê Duy Loan vẫn có cuộc sống gia đình đề huề như bao phụ nữ, chị lập gia đình khi vừa tốt nghiệp đại học, chồng chị cũng là người Việt Nam, anh chị đã có 2 con trai, con lớn Đào Quý Dân 16 tuổi và con út Đào Quý Đôn 6 tuổi. Chị tâm sự: “Một ngày tôi ngủ nhiều nhất chỉ khoảng 4 giờ. Tôi không có thời gian để làm việc nhà, nhưng tôi luôn về nhà trước lúc hai con tôi đi ngủ, với trái tim của người mẹ tôi chỉ chơi đùa với con tôi chừng mươi phút là đã nắm bắt được tâm tư, tình cảm của chúng. Tôi dạy con tôi tính tự lập của người phương Tây và đạo lý nhân, lễ, nghĩa, trí, tín của người phương Đông. Cả hai đứa con tôi đều thạo chữ Việt. Năm Quý Dân 12 tuổi tôi đã cho nó theo đoàn Việt kiều về quê hương làm công tác từ thiện, đây là lần đầu tiên con tôi về Việt Nam mà không có cha mẹ theo cùng. Khi trở về Mỹ nó nói: “Ở Việt Nam, nhiều bạn bằng tuổi con cơm ăn chưa đủ no mà học thật giỏi. Con sẽ ráng học thật giỏi để làm có nhiều tiền mang về nước giúp người nghèo”. Nghe con nói vợ chồng tôi mừng đến chảy nước mắt, vì chúng tôi đã giáo dục con cái được tình yêu dân tộc”.

* Đón đầu cơ hội việc làm cho sinh viên

Năm 2002 chị Lê Duy Loan cùng bạn bè thành lập tổ chức Sunflower Mission, một tổ chức từ thiện phi chính phủ, có địa chỉ http://www.sunflowermission.org, đến nay đã thu hút 200 thành viên đóng góp xây dựng được trên 100 phòng học tại các huyện vùng sâu của tỉnh Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Phú Yên. Chị Loan cho biết: Sunflower Mission nghĩa là Sứ mệnh hoa hướng dương - đóa hoa hướng về mặt trời nhằm xua tan bóng mây nghèo khổ cho dân tộc. Tâm huyết của chị là giúp người dân vươn lên bằng tri thức, theo đó, từ năm 2007, chị đã đề ra chương trình tặng học bổng Sunflower trị giá 300 USD/suất/năm học; mỗi năm tặng 30 suất cho SV ngành Công nghệ thông tin và Điện tử Viễn thông các trường đại học ở TP Hồ Chí Minh như ĐH Sư phạm kỹ thuật, ĐH Bách khoa, ĐH Khoa học tự nhiên và ĐH Cần Thơ. Điều kiện dự tuyển là giỏi tiếng Anh. Chị Loan nói: “Người Mỹ rất thực tế, họ đã đầu tư nhà máy vào Ấn Độ vì nước này có nguồn nhân lực công nghệ thông tin rất dồi dào, Tập đoàn Texas Instruments có chương trình hợp tác giáo dục và thương mại nhằm mở rộng thị trường thiết bị tự động hóa. Theo đó, tôi thực hiện dự án Bringing Technology Back Vietnam (mang công nghệ trở về Việt Nam), để đón đầu dự án phải tạo điều kiện thúc đẩy SV nước mình giỏi tiếng Anh, phải học tập trên các tài liệu bằng tiếng Anh thì mới hy vọng đuổi kịp nước có nền công nghệ phát triển như Ấn Độ, Hàn Quốc...”. Nguyễn Tuấn Anh, sinh viên K 32 ngành Điện tử - Viễn thông (ĐH Cần Thơ), liên tiếp nhận học bổng Sunflower vào năm 2008 và 2009 cho biết: “Thời gian tiếp xúc với cô Lê Duy Loan tuy rất ngắn, nhưng em được học tập ở cô rất nhiều về đức tính kiên trì và hoài bão cuộc sống. Cô Loan căn dặn chúng em khi gặp vấn đề khó khăn trong học tập cứ mạnh dạn gởi E.mail cho cô, cô có đến 3 thư ký, thư ký của cô luôn sẵn sàng giúp đỡ”.

Trong khuôn khổ hoạt động từ thiện của tổ chức Sunflower Mission chị đã 3 lần về Việt Nam, lần nào chị cũng chỉ có 2-3 ngày để giải quyết công việc kinh doanh và thăm người thân. Bữa cơm cùng các giảng viên Khoa Công nghệ, chị Loan ăn chén cơm trắng, con cá rô kho tộ và dĩa rau luộc - chị ăn một cách ngon lành, sau đó vội vàng trở về TP Hồ Chí Minh để dự lễ trao học bổng Sunflower lần thứ 3 và sau đó trở về Mỹ. Dù thời gian eo hẹp, chị đã không quên đưa ra giải pháp nhằm giải quyết đến nơi đến chốn tình trạng SV đang bị lạc hậu về trang thiết bị thực hành. Số là chị vừa tặng khoa 50 bộ MSP 430 (bộ vi điều khiển công sức tiêu thụ điện cực thấp) trị giá 2.500 USD, nhưng phòng LAB của khoa chỉ sắp xếp được 10 máy vi tính nên còn “thừa” 40 bộ MSP 430. Chị nói với tiến sĩ Dương Thái Công, Trưởng khoa Công nghệ: “Khoa cứ đưa 40 bộ MSP 430 cho SV mượn mang về thực hành trên máy tính cá nhân, đồng thời, tổ chức các cuộc thi ứng dụng và thông báo rộng rãi trong SV. Các cuộc thi do nhà trường tổ chức sẽ giúp các em hăng say khai thác tính năng của bộ MSP 430, khám phá ưu thế vượt trội về mạch điện tử tương tự. Đây là cơ sở quan trọng để tuổi trẻ ĐBSCL bộc lộ được năng khiếu trên lĩnh vực tự động hóa, nhà trường đáp ứng được nhu cầu đào tạo nguồn kỹ sư công nghệ cao cho xã hội. Mỗi đợt thi tôi sẽ tặng 3 phần thưởng, mỗi phần trị giá 100 USD. Sau này, việc nhận tiền thưởng cho sinh viên hoặc nhà trường cần hỗ trợ về trang thiết bị thì chỉ cần liên hệ với tôi qua E mail”.

Vào Google gõ 3 từ “Le Duy Loan” ta sẽ thấy thế giới ca ngợi chị là Người phụ nữ tài năng với 22 bằng sáng chế trên lĩnh vực IT, là người Việt Nam thành công trên đất Mỹ. Trong lịch sử 79 năm hoạt động của Tập đoàn Texas Instruments, có 5 người nắm giữ chức vụ Phó Chủ tịch Hội đồng cấp cao. Chị Lê Duy Loan là phụ nữ duy nhất và cũng là người trẻ tuổi nhất khi được bầu vào vị trí này.

Tiến sĩ Lương Vinh Quốc Danh, Trưởng bộ môn Điện tử - Viễn thông của Khoa Công nghệ, cho biết: Tháng 12-2008, tôi đưa sinh viên lên TP Hồ Chí Minh nhận học bổng Sunflower. Chị Lê Duy Loan đã tìm gặp tôi, chị nói: “Tôi rất muốn giúp sinh viên ĐBSCL nâng cao điều kiện học tập, nhà trường có dự án, kế hoạch gì thuộc lĩnh vực tôi phụ trách, tôi sẽ hỗ trợ hết mình, nhưng tôi chỉ có 10 phút để làm việc với anh”. Lúc đó, tôi đã thủ sẵn bản kế hoạch phát triển của Khoa Công nghệ nên đưa cho chị. Chị Loan đọc và bàn ngay kế hoạch hỗ trợ cho khoa về trang thiết bị, tài liệu giảng dạy”.

Hy vọng, cách làm việc khoa học của lãnh đạo khoa Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ và sự nhiệt tâm của chị Lê Duy Loan sẽ đem lại bao điều tốt đẹp về cơ hội học tập, nghiên cứu và cả việc làm cho sinh viên ĐBSCL.

Bài, ảnh: MINH NGUYỆT