Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt thương vụ bán vũ khí cho Ðài Loan (Trung Quốc) với trị giá ước tính khoảng 2,2 tỉ USD, theo thông báo của Lầu Năm Góc.

Hồi tháng rồi, Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao đã trình Quốc hội Mỹ văn bản không chính thức về thỏa thuận nói trên. Lô vũ khí gồm 108 xe tăng chiến đấu chủ lực M1A2T Abrams và 250 tên lửa Stinger. Ngoài ra, thông báo của Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng (DSCA) hôm 8-7 cho hay, Mỹ còn có thể cung cấp cho Đài Loan súng máy, đạn dược, xe bọc thép Hercules, các loại xe chuyên chở thiết bị hạng nặng cùng nhiều vũ khí quân dụng liên quan. Theo quy định, các nhà lập pháp Mỹ sẽ có 30 ngày để phản đối nhưng nhiều khả năng thỏa thuận sẽ được thông qua.

Dòng xe tăng Abrams trong biên chế Thủy quân lục chiến Mỹ. Ảnh: Reuters

Theo DSCA, trang bị M1A2T Abrams sẽ giúp Đài Loan hiện đại hóa đội xe tăng chiến đấu chủ lực vốn đã lỗi thời, qua đó tăng cường khả năng phòng vệ và phản ứng trước các mối đe dọa khu vực. Mặt khác, thương vụ bán tên lửa Stinger sẽ hỗ trợ chính sách đối ngoại và an ninh của Mỹ thông qua việc giúp đối tác duy trì và cải thiện năng lực quốc phòng. Tuyên bố của DSCA còn xác định Đài Loan là “lực lượng quan trọng cho sự ổn định chính trị, cân bằng quân sự và tiến bộ kinh tế trong khu vực”. Song, cơ quan này nói rõ mua bán vũ khí giữa Mỹ và Đài Loan không làm thay đổi cán cân quân sự cơ bản trong khu vực.

Trong tuyên bố, Văn phòng Tổng thống Đài Loan hoan nghênh động thái của Mỹ đồng thời khẳng định tiếp tục tăng cường quan hệ an ninh với Washington. Xét về ngoại giao, Mỹ không thiết lập quan hệ chính thức với Đài Bắc nhưng có trách nhiệm cung cấp phương tiện giúp hòn đảo này tự vệ theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan. 

Đáp lại, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rõ Bắc Kinh kiên quyết phản đối việc Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan cũng như liên hệ quân sự giữa hai bên. Trong tuyên bố hồi tháng 6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này rất quan ngại trước những diễn biến mà theo Bắc Kinh là “cực kỳ nhạy cảm và gây tổn hại”. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng đồng thời yêu cầu Washington đình chỉ thỏa thuận bán vũ khí cho Đài Bắc và tuân thủ chính sách “Một Trung Quốc” để tránh làm tổn hại quan hệ Trung-Mỹ cũng như hòa bình, ổn định ở Eo biển Đài Loan.

Mới đây, đại diện cơ quan ngoại giao Trung Quốc tiếp tục đề nghị Washington phải "thận trọng và xử lý thích đáng" các vấn đề liên quan đến Đài Loan, đặc biệt không cho phép lãnh đạo hòn đảo này quá cảnh sau thông tin bà Thái Anh Văn sẽ lưu trú 4 đêm tại Mỹ trong chuyến thăm các nước đồng minh khu vực Caribe gồm St Vincent, Grenadines, St Lucia, St Kitts & Nevis và Haiti dự kiến từ ngày 11 đến 22-7. 

Theo giới quan sát, quan hệ giữa Bắc Kinh và Đài Bắc đã xấu đi kể từ khi bà Thái Anh Văn thuộc đảng Dân tiến thắng cử năm 2016. Nghi ngờ nhà lãnh đạo này đang thúc đẩy giành quyền độc lập chính thức với sự hỗ trợ từ Washington, Bắc Kinh nhiều lần nói rõ sẽ không loại trừ việc sử dụng vũ lực và chiến đấu bằng mọi giá trước bất kỳ sự can thiệp nào từ bên ngoài hòng tách Đài Loan khỏi Trung Quốc.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, CNN)