Đại biểu Quốc hội yêu cầu cần làm rõ từng vấn đề trong các Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh, Luật Nhà ở và Luật Đất đai
Sáng 22-5, Quốc hội (QH) họp toàn thể tại Hội trường, nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra 3 dự án Luật: sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa và Tờ trình về dự kiến Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010.
* Mở rộng đối tượng được phép sở hữu nhà ở tại Việt Nam
Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân, việc sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật đất đai nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng về chính sách đối với người Việt Nam ở nước ngoài; bảo đảm sự hợp lý, hài hòa về quyền sở hữu nhà ở giữa người Việt Nam ở nước ngoài, người Việt Nam ở trong nước và người nước ngoài; từng bước tạo sự đồng bộ, thống nhất trong các quy định cũng như trong việc thực thi các chính sách, pháp luật về nhà ở; góp phần khuyến khích kiều bào tham gia cống hiến, xây dựng đất nước, tạo điều kiện thuận lợi và giúp kiều bào yên tâm khi trở về quê hương sinh sống. Hiện có khoảng hơn 3 triệu người Việt Nam định cư ở nước ngoài, trong số đó có khoảng 70% vẫn còn quốc tịch Việt Nam, 30% còn lại là người gốc Việt Nam. Sau gần ba năm triển khai thực hiện Luật Nhà ở, mới có hơn 140 trường hợp người Việt Nam định cư ở nước ngoài được công nhận quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
Chính phủ (CP) đề nghị bổ sung thêm hai đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam gồm: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam được phép cư trú tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên. Người Việt Nam định cư ở nước ngoài gốc Việt Nam theo quy định của Luật Quốc tịch năm 2008, nếu được phép cư trú tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên và thuộc các diện: về đầu tư trực tiếp tại Việt Nam; người có công với đất nước; nhà văn hóa, nhà khoa học, người có chuyên môn, kỹ năng đặc biệt mà Việt Nam có nhu cầu và đang làm việc tại Việt Nam; người có vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam ở trong nước mà có nhà ở thuộc tài sản chung của vợ chồng. Đối với người gốc Việt Nam không thuộc đối tượng thứ hai nêu trên, nếu được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp Giấy miễn thị thực và được phép cư trú tại Việt Nam từ 3 tháng trở lên thì được sở hữu một nhà ở riêng lẻ hoặc một căn hộ chung cư. Như vậy, so với luật hiện hành, Dự án Luật sửa đổi đã tách đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài nói chung thành hai dạng là người có quốc tịch Việt Nam và người gốc Việt Nam. Ngoài ra, mở rộng thêm 2 đối tượng là người có kỹ năng đặc biệt và người có vợ hoặc chồng là công dân Việt Nam sinh sống ở trong nước.
Thẩm tra dự án Luật, Ủy ban (UB) Kinh tế của QH nhất trí cao với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung theo hướng mở rộng và quy định cụ thể hơn về nhóm đối tượng là người Việt Nam định cư ở nước ngoài được phép mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
* Đề nghị nâng thời hạn bảo hộ quyền tác giả lên 75 năm
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung Luật Sở hữu trí tuệ nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn hội nhập, khắc phục các tồn tại, bất cập của Luật hiện hành, đồng thời bảo vệ quyền lợi của cá nhân, tổ chức Việt Nam; khuyến khích cạnh tranh lành mạnh, thu hút đầu tư trong nước và ngoài nước, phát triển thị trường công nghệ. Hiện nay, tình trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn diễn ra đối với hầu hết các đối tượng được bảo hộ. Nạn sao chép tác phẩm, vi phạm về nhãn hiệu hàng hóa gây thiệt hại không nhỏ đối với các nhà đầu tư. Môi trường kỹ thuật số nói chung, mạng thông tin điện tử nói riêng đã bị khai thác với động cơ vụ lợi, xâm phạm nghiêm trọng quyền tác giả đối với các loại hình tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học. 4 nhóm vấn đề được đề cập đến trong việc sửa đổi, bổ sung gồm các điều, khoản liên quan tới: Quyền tác giả, quyền liên quan và quyền đối với giống cây trồng; trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu công nghiệp; chính sách về sở hữu trí tuệ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ; kỹ thuật văn bản và thay đổi từ ngữ phù hợp với các quy định pháp luật liên quan.
CP đề nghị nâng thời hạn bảo hộ quyền tác giả lên 75 năm áp dụng đối với tác phẩm nhiếp ảnh, điện ảnh, sân khấu, mỹ thuật ứng dụng và tác phẩm khuyết danh. Các loại hình tác phẩm còn lại vẫn giữ nguyên thời hạn bảo hộ là suốt đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả qua đời. Thời hạn bảo hộ quyền liên quan kéo dài lên 75 năm đối với quyền của người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, tổ chức phát sóng. Theo Chủ nhiệm UB Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận, nhiều ý kiến trong UB tán thành việc nâng thời hạn bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan, một mặt bảo đảm lợi ích của các chủ thể, khuyến khích lao động sáng tạo; mặt khác, tạo sự bình đẳng giữa công dân, tổ chức Việt Nam với công dân, tổ chức các nước có quan hệ điều ước với Việt Nam. Bởi vì, nếu Luật sở hữu trí tuệ quy định thời hạn bảo hộ trong nước là 50 năm mà các hiệp định song phương, đa phương mà Việt Nam là thành viên lại quy định là 75 năm thì người thiệt thòi trước tiên sẽ là các tác giả và nhà sản xuất Việt Nam. Cũng có ý kiến đề nghị cân nhắc việc sửa đổi thời hạn bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan từ 50 năm lên 75 năm, e ngại sẽ hạn chế khả năng khai thác giá trị của tác phẩm cho công tác nghiên cứu, phát triển khoa học, công nghệ và phổ biến rộng rãi tác phẩm trong công chúng. Đồng thời, cũng chưa tính đến sự cân bằng lợi ích giữa tác giả, công chúng thụ hưởng và Nhà nước.
* Làm rõ hơn phạm vi bảo vệ nguyên trạng di tích
Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch Hoàng Tuấn Anh tổng kết: Sau 7 năm thực hiện, bên cạnh những kết quả đạt được, Luật Di sản văn hóa (DSVH) đã bộc lộ một số hạn chế ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ bảo vệ và phát huy giá trị DSVH. Một số quy định chưa rõ dẫn đến việc thực thi kém hiệu quả; còn thiếu quy định về bảo vệ và phát huy giá trị DSVH có dấu hiệu là di tích và danh thắng đã kiểm kê nhưng chưa được xếp hạng...
Dự thảo Luật bổ sung quy định nghiêm cấm các hành vi lợi dụng việc bảo vệ, phát huy giá trị DSVH để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan và thực hiện những hành vi khác trái pháp luật. Sửa quy định về việc Chủ tịch UBND cấp tỉnh chịu trách nhiệm chỉ đạo việc tổ chức kiểm kê, lập hồ sơ khoa học và lựa chọn DSVH phi vật thể có đủ tiêu chí để đề nghị đưa vào Danh mục DSVH phi vật thể quốc gia. Quy định cụ thể tiêu chí của các DSVH phi vật thể được đưa vào Danh mục DSVH phi vật thể quốc gia. Quy định thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch trong việc xem xét, quyết định công bố Danh mục DSVH phi vật thể quốc gia và quyết định đưa ra khỏi Danh mục. Bổ sung phạm vi điều chỉnh của Luật đối với các đối tượng là công trình xây dựng, địa điểm, cảnh quan thiên nhiên, khu vực thiên nhiên có tiêu chí xác định là di tích LSVH và danh lam thắng cảnh. Bổ sung quy định về việc phân loại hệ thống bảo tàng....
Chiều 22-5, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về những nội dung của Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Điều 126 của Luật Nhà ở và Điều 121 của Luật Đất đai.
Góp ý vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Điều 121 của Luật Đất đai và Điều 126 của Luật Nhà ở, đại biểu Nguyễn Ngọc Đào (Hà Nội) khẳng định: Mọi công dân VN đều có quyền như nhau, người Việt ở nước ngoài (Việt kiều) cũng được mua nhà, không hạn chế số lượng, không nên hạn chế chỉ cho mua một nhà, một căn hộ.
Đại biểu Phạm Thị Loan yêu cầu ban soạn thảo cần làm rõ: nhóm những người có chuyên môn kỹ năng đặc biệt, phải làm rõ kỹ năng đặc biệt là kỹ năng gì, kỹ năng ấy tốt hay xấu, cần phải làm rõ. Hơn nữa lại quy định kỹ năng đặc biệt phải về làm việc ở VN. Nếu về VN làm việc rồi thì theo quy định về trên 3 tháng được mua nhà mà chả cần kỹ năng gì nữa. Vì vậy, quy định này phải nghiên cứu thêm.
Góp ý kiến về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh, có hai vấn đề “nóng” được các đại biểu Hưng Yên, Đắc Lắc, Quảng Trị ...mổ xẻ gần như suốt buổi thảo luận là: không thể có hai loại điện ảnh và ai chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về điện ảnh?
Bà HLuộc Ntơr (Đắc Lắc) nhấn mạnh: Cần phải xác định rõ điện ảnh cũng là một công cụ quảng bá văn hóa, là vũ khí đấu tranh trên mặt trận văn hóa - tư tưởng. Hiện nay, lĩnh vực điện ảnh đang bị buông lỏng. Thời lượng chiếu phim nội cả ở rạp cũng như trên sóng truyền hình chưa đến 30% như Luật hiện hành quy định. Nhất là phim chiếu ở rạp, có đến 90% là phim ngoại. Các tác phẩm điện ảnh dù là phim đặt hàng của Nhà nước phục vụ tuyên truyền chính trị nhân các dịp kỷ niệm, ngày lễ lớn... lại cũng chưa chú ý đến bản sắc văn hóa các dân tộc (chưa kể vô khối phim truyền hình) khi thể hiện các nhân vật là người dân tộc thiểu số cứ “nhại tiếng” không đúng, làm cho bà con không thích, thà cứ nói tiếng Kinh suốt cả phim cũng được.
Các đại biểu Quốc hội Lê Như Tiến (Quảng Trị), Hoàng Văn Em (Quảng Trị), Nguyễn Quang Hải (Hưng Yên)...đều cho rằng hiện nay, Nhà nước chưa quan tâm đầu tư phát triển điện ảnh, dẫn đến tình trạng ít có tác phẩm điện ảnh trong nước, trong khi đó các kênh truyền hình trong nước đều đua nhau khai thác phim nước ngoài với đủ mọi thể loại từ phim chưởng, đến phim dã sử, huyền thoại, phim bạo lực và phim kinh dị...
Tổng hợp những ý kiến nêu trên về Dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị Thư ký của tổ thảo luận phải tổng hợp để yêu cầu Ban soạn thảo xem xét bổ sung quy định về cơ quan quản lý nhà nước về điện ảnh (trong Dự án sửa đổi, bổ sung của Luật Điện ảnh) để bảo đảm việc quy hoạch phát triển điện ảnh, kiểm soát phim ngoại nhập, định hướng về văn hóa tư tưởng trong lĩnh vực điện ảnh.v.v...
Ngày 23-5, Quốc hội tiếp tục làm việc.
THANH HÒA - HỒNG QUÂN (TTXVN)
