Chính phủ Tây Ban Nha cáo buộc Nghị viện Catalonia đã phạm “sai lầm hiến pháp và dân chủ” khi thông qua dự luật cho phép tiến hành cuộc trưng cầu dân ý về độc lập của vùng này dự kiến diễn ra vào ngày 1-10 tới.

Phản ứng của phe ủng hộ ly khai sau cuộc bỏ phiếu tại Nghị viện Catalonia ở thủ phủ Barcelona hôm 6-9. Ảnh: Guardian 

Tối 6-9, dự luật về cuộc trưng cầu dân ý đã được thông qua tại Nghị viện Catalonia với 72 phiếu thuận và 11 phiếu trắng. Cuộc tranh luận nảy lửa suốt hơn 11 tiếng trước đó đã chứng kiến 52 nghị sĩ đối lập phản đối cuộc bỏ phiếu bằng cách rời khỏi hội trường. Tỷ lệ đồng thuận cao là do Nghị viện Catalonia hiện do liên minh các đảng ủng hộ ly khai kiểm soát.

Không lâu sau khi dự luật được thông qua, Chủ tịch vùng Catalonia Carles Puigdemont và toàn bộ thành viên nội các đã ký vào sắc lệnh kêu gọi tiến hành “cuộc trưng cầu dân ý tự quyết”, đồng thời thông qua văn kiện giảm nhẹ trách nhiệm trong trường hợp bị truy tố bởi chính quyền trung ương ở Madrid. Chính quyền Catalonia khẳng định kết quả trưng cầu dân ý vào tháng tới sẽ ràng buộc về mặt pháp lý và nếu thành công, họ sẽ tuyên bố độc lập khỏi Tây Ban Nha trong vòng 48 tiếng.

Lâu nay, Madrid mô tả chuyện đòi độc lập của Catalonia là vi hiến và cũng không chấp nhận cuộc trưng cầu dân ý kiểu như Scotland từng làm năm 2014. Do vậy, không bất ngờ khi bước đi của Nghị viện Catalonia vấp phải sự chỉ trích từ phía Madrid và chính phủ trung ương cũng tái khẳng định sẽ làm mọi thứ trong quyền lực chính trị và hợp pháp để ngăn chặn cuộc trưng cầu dân ý về việc ly khai của vùng Đông Bắc Tây Ban Nha này.

Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy đã ra lệnh cho các luật sư của chính phủ đệ đơn lên Tòa án Hiến pháp nước này để có thể hủy bỏ cuộc trưng cầu dân ý. Thủ tướng Rajoy cũng tổ chức cuộc họp nội các khẩn cũng như gặp gỡ các nhà lãnh đạo đảng khác.

Văn phòng ủy viên công tố cho biết đang chuẩn bị hồ sơ để kiện các quan chức tại Nghị viện Catalonia, bao gồm Chủ tịch Carme Forcadell, vì bất tuân các chỉ thị trước đây của tòa vốn cấm vạch ra các bước đi lập pháp hướng đến độc lập.

Trong khi đó, phần lớn người dân vùng Catalonia muốn tham gia cuộc trưng cầu dân ý để giải quyết câu hỏi “Bạn có muốn Catalonia trở thành quốc gia độc lập theo đường lối cộng hòa?”, nhưng các cuộc thăm dò dư luận cho thấy họ đang chia rẽ về vấn đề chủ quyền. Hồi cuối tháng 7, một cuộc thăm dò cho thấy 49,4% người dân Catalonia phản đối độc lập, so với 41,1% ủng hộ. Tuy nhiên theo kết quả thăm dò trong tuần này, nếu cuộc trưng cầu diễn ra, phe nói “có” sẽ chiếm 72% với tỷ lệ đi bầu đạt 50%.

THANH BÌNH (Theo AFP, Guardian)