Ðề xuất của Qatar về việc tặng một máy bay Boeing hạng sang cho Mỹ sử dụng làm Không lực Một đã tô đậm cách quốc gia nhỏ bé ở vùng Vịnh này tận dụng khối tài sản khổng lồ để tung “đòn” ngoại giao đầy uy lực trong nhiều năm.

Ngày 14-5, một nguồn tin trong chính quyền Mỹ cho biết Tổng thống Donald Trump hy vọng sẽ có chiếc Boeing 747-8 để sử dụng vào cuối năm nay và không cân nhắc từ bỏ kế hoạch nhận “cung điện bay”. Một chiếc Boeing 747-8 thương mại hiện có giá khoảng 400 triệu USD, nên đây có thể sẽ là món quà đắt nhất mà Chính phủ Mỹ từng nhận được.

Hoàng gia Qatar đã đầu tư hàng tỉ USD thu được từ trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn thứ ba thế giới của nước này vào các tổ chức của Mỹ, chủ yếu là quân đội và các trường đại học, đồng thời mạnh tay chi tiền cho các nhà vận động hành lang nhằm tác động đến các quyết sách chính trị theo hướng có lợi cho mình.

Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani (phải) đón tiếp Tổng thống Mỹ Trump tại Doha ngày 14-5. Ảnh: Reuters
 

Chiến lược của Qatar đối với Mỹ bắt nguồn từ căn cứ không quân Al Udeid, nằm cách thủ đô Doha khoảng 32km về phía Tây Nam. Nước chủ nhà đã chi hơn 8 tỉ USD kể từ năm 2003 để xây dựng và duy trì căn cứ rộng lớn này, nơi đặt trụ sở Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ cùng khoảng 10.000 binh sĩ xứ cờ hoa. Ðiều này cho phép Washington phát động các cuộc chiến tranh trên khắp Trung Ðông.

Mặt khác, Qatar rót tiền vào các trường đại học hàng đầu của Mỹ nhằm vận hành các cơ sở trên lãnh thổ quốc gia Trung Ðông này. Hiện tại, Qatar là nhà tài trợ nước ngoài lớn nhất cho các đại học Mỹ, cung cấp hơn 6 tỉ USD trong 15 năm qua thông qua các khoản tặng hoặc hợp đồng với các trường bao gồm Cornell, Georgetown và Northwestern.

Trong một số trường hợp, Qatar bị nghi tham gia các chương trình mờ ám liên quan đến các quan chức Mỹ. Một chiến dịch gây ảnh hưởng chính trị đã góp phần chấm dứt sự nghiệp của cựu Thượng nghị sĩ Robert Menendez, người bị kết án 11 năm tù hồi đầu năm. Theo Nhật báo Phố Wall, trong số các cáo buộc, vị này bị cho là lợi dụng chức vụ để buộc Qatar chuyển hàng triệu USD tiền đầu tư từ một quỹ do nhà nước hậu thuẫn cho một doanh nhân ở bang New Jersey. Ðổi lại, doanh nhân này đã “biếu” ông Menendez hàng trăm ngàn USD, với một số được trả bằng vàng. Trong khi đó, không có quan chức Qatar nào bị buộc tội hành động sai trái.

Về truyền thông, Qatar đã cẩn thận định hình hình ảnh của nước này tại Mỹ thông qua kết hợp việc tự sản xuất tin tức và tài trợ cho các nguồn tin tức của quốc gia đồng minh.

Ðộng cơ chính thôi thúc Qatar theo đuổi ảnh hưởng ở Mỹ là do vị trí bấp bênh của nước này trong một khu vực đầy xung đột. Do nằm bên bờ Vịnh Ba Tư và bị kẹp giữa hai “gã khổng lồ” là Saudi Arabia và Iran, Qatar liên tục lo ngại về nguy cơ biến mất khỏi bản đồ.

HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)