Thiếu ngủ - một trong những nguy cơ gây ra bệnh tiểu đường. (Daily Mail)

Theo các chuyên gia, người mắc bệnh tiểu đường típ 2 - dạng phổ biến nhất và chiếm tới 90% số ca tiểu đường - có nguy cơ cao bị nhồi máu cơ tim, mù lòa, suy thận, thậm chí có thể dẫn đến hoại chi... nếu không được chữa trị. Bệnh được cho có liên quan đến tình trạng thừa cân, béo phì, lối sống tĩnh tại, ít vận động hoặc do rối loạn chuyển hóa... Nhưng các nhà khoa học gần đây phát hiện, ngoài những nguyên nhân trên, bệnh tiểu đường còn liên quan đến những yếu tố ít được biết đến sau đây:

Thân hình “trái táo”

Theo Quỹ hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường của Anh, phụ nữ với số đo vòng eo 80 cm và nam giới có vòng bụng 90 cm có nguy cơ cao bị tiểu đường típ 2. Điều đó có nghĩa là người có thân hình gầy gò nhưng vòng 2 “quá khổ” hoặc người có tạng người hình “trái táo” có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn những người mập ở những vùng khác như mông hoặc đùi.

Nguyên nhân là vì lượng mỡ tích tụ quanh các nội tạng trong bụng có thể sinh ra các chất gây mất cân bằng insulin và glucose, dẫn đến bệnh.

Thiếu ngủ

Những người ngủ ít hơn 5 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh cao gấp đôi người ngủ đủ 7-8 tiếng - theo nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Boston (Mỹ) đối với hơn 1.500 tình nguyện viên trên 50 tuổi. Các chuyên gia cho rằng thiếu ngủ làm rối loạn đồng hồ sinh học, có nhiệm vụ điều chỉnh chu kỳ thức-ngủ tự nhiên của cơ thể, làm tăng hàm lượng hoóc-môn gây stress cortisol và gây mất cân bằng glucose trong cơ thể.

Buồng trứng đa nang

Căn bệnh này có thể dẫn đến bệnh tiểu đường típ 2, song rất ít người nhận biết được nguy cơ đó bởi vì giống như bệnh tiểu đường, đa nang buồng trứng cũng gây mất cân bằng insulin. Cùng với chức năng kiểm soát lượng đường trong máu, insulin cũng kích thích buồng trứng tạo ra nội tiết tố testosterone ở nữ. Khi hàm lượng insulin bắt đầu tăng nhiều, làm tổn hại buồng trứng và tuyến tụy, người phụ nữ có thể phát triển bệnh tiểu đường.

Ngáy ngủ

Những người có tật ngáy ngủ nặng có 50% nguy cơ bị bệnh tiểu đường - các nhà khoa học tại Đại học Yale (Mỹ) cho biết sau khi theo dõi đường huyết và huyết áp của 1.200 bệnh nhân mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ. Tật ngáy càng nặng, nguy cơ cao huyết áp càng lớn và nam giới dễ mắc bệnh hơn phụ nữ.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ngưng thở khi ngủ và bệnh tiểu đường típ 2 là thừa cân. Theo các chuyên gia, việc đường thở bị cản trở có thể khiến hàm lượng hoóc-môn cortisol tăng lên, thúc đẩy glucose tăng cao.

Mang thai

Bình quân, cứ 20 thai phụ thì có 1 người mắc bệnh tiểu đường thai kỳ (bệnh tiểu đường tạm thời trong khi mang thai). Trong đó, cơ thể sản xuất ra lượng đường nhiều hơn bình thường nhằm nuôi dưỡng bào thai, gây mất cân bằng insulin và glucose. Mặc dù bệnh này thường biến mất sau khi sinh, nhưng các nhà khoa học lo nó có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở các bà mẹ sau này.

Bỏ bữa ăn sáng

Các nhà khoa học Úc gần đây phát hiện những người thường bỏ qua bữa ăn sáng có thể bị hạ đường huyết một cách đột ngột, khiến họ thèm ăn món ngọt. Việc giải tỏa cơn thèm sẽ làm đường huyết tăng đột ngột và kích thích sản sinh insulin quá mức, gây ra bệnh.

Làm việc theo ca

Nghiên cứu của Đại học Harvard (Mỹ) cho thấy người thường xuyên đổi ca làm việc giữa ngày và đêm trong thời gian dài tăng 50% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường típ 2. Lý do là những người làm việc theo ca hay mất ngủ, dẫn đến rối loạn nhịp sinh học - một nguy cơ gây ra bệnh.

Uống nhiều nước trái cây

Nghiên cứu thực hiện trên 70.000 phụ nữ cho thấy những người uống khoảng 180 ml nước trái cây mỗi ngày tăng 18% nguy cơ bị bệnh tiểu đường. Theo các chuyên gia, cơ thể hấp thụ đường tự nhiên rất nhanh nên việc uống nước trái cây khiến đường huyết chúng ta tăng nhanh. Trái lại, ăn trái cây tươi có thể giảm nguy cơ mắc bệnh do nó chứa nhiều chất xơ và mất nhiều thời gian để tiêu hóa.

Các chuyên gia cho rằng mặc dù có nhiều nguyên nhân gây nên bệnh tiểu đường nhưng chúng ta có thể hạn chế nguy cơ bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống và vận động thích hợp, bên cạnh duy trì một lối sống lành mạnh.

LÃNH VÂN (Theo Daily Mail)