Theo một nghiên cứu thực địa ở Trung Quốc, trí tuệ nhân tạo (AI) đang mang lại cho các chủ doanh nghiệp quyền lực và khả năng giám sát lớn hơn đối với hoạt động của nhân viên, làm trầm trọng thêm sự mất cân bằng hiện có và nguy cơ người lao động dễ bị đối xử bất công.

Năng suất đạt được từ AI không giúp người lao động hài lòng hơn trong công việc hay cải thiện điều kiện làm việc. Ảnh: Reuters

Nikki Sun, người quản lý chương trình Sáng kiến ​​Quản trị AI tại Đại học Oxford (Anh), cho biết các ứng dụng AI đang hỗ trợ các ông chủ đại lục khai thác sức lao động của nhân viên nhiều hơn. Chẳng hạn như trong phần mềm theo dõi lịch làm việc, AI sẽ cảnh báo khi thời gian biểu thay đổi và quản lý có thể nhanh chóng phân công công việc khác cho nhân viên để bổ sung lịch trống. Một số hệ thống giám sát được hỗ trợ bởi AI cũng trang bị tính năng đánh dấu hành vi đáng ngờ của người lao động trong thời gian thực, chẳng hạn như truy cập vào các nền tảng phát video hoặc trang tuyển dụng việc làm. Dựa vào các “bằng chứng” về hành vi sai trái của nhân viên do AI cung cấp, người chủ doanh nghiệp có thể dễ dàng giáng chức và sa thải họ. Về phần mình, người lao động thường không có quyền truy cập vào hệ thống máy tính làm việc sau khi bị sa thải, điều này khiến họ gặp khó nếu muốn phản đối hoặc khiếu nại các quyết định của lãnh đạo công ty.

Đối với nhiều nhà tuyển dụng, sự hỗ trợ ngày càng phổ biến của AI và cạnh tranh gay gắt trên thị trường việc làm giúp họ đạt khả năng thương lượng lớn hơn mà không cần đưa ra quá nhiều điều kiện để giữ chân người lao động. Cụ thể, với khả năng phân tích dữ liệu, AI giúp phân chia nhiệm vụ chi tiết, giảm các hoạt động sản xuất phức tạp và dây chuyền lao động thành các điểm dữ liệu đơn giản. Khi trách nhiệm của công nhân trong sản xuất ngày càng nhỏ, họ có thể gặp khó khi đàm phán điều khoản với người sử dụng lao động. Sự gia tăng của phương pháp làm việc linh hoạt nhờ hỗ trợ của AI cũng dẫn đến lực lượng lao động phân tán về mặt địa lý với tỷ lệ luân chuyển cao. Khi tương tác của nhân viên giảm đi, khả năng hành động tập thể để đòi hỏi quyền lợi càng trở nên khó khăn hơn. Điều này đặc biệt đúng với những người làm việc tự do hoặc trên các nền tảng ứng dụng.

MAI QUYÊN (Theo Nikkei)