DUY LỮ

Giới thiệu về bức tranh kỷ lục tái hiện Chiến dịch Ðiện Biên Phủ tại Hội nghị tập huấn Nâng cao nhận thức về vai trò của văn học, nghệ thuật trong sự phát triển của đất nước thời kỳ mới năm 2020, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam Lương Xuân Ðoàn đã hết lợi khen ngợi và gọi đó là “Sử thi hội họa” về mốc son chói lọi của Sử Việt.

Những đoàn xe đạp thồ vận chuyển lương thực, thực phẩm phục vụ cho chiến dịch Ðiện Biên Phủ. Ảnh: Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ

Đó là bức tranh panorama tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Ðiện Biên Phủ (tỉnh Ðiện Biên), được nghiệm thu và đưa vào hoạt động vào đầu tháng 5 năm ngoái, nhân dịp kỷ niệm 67 năm Ngày Chiến thắng Ðiện Biên Phủ. Bức tranh có diện tích lên đến 3.225m², tái hiện “năm mươi sáu ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” để làm nên chiến thắng lịch sử “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” như những vần thơ của nhà thơ Tố Hữu. Họa sĩ Lương Xuân Ðoàn còn đánh giá, tác phẩm là “kỳ tích mới của mỹ thuật Việt Nam” và càng ấn tượng hơn khi đội ngũ thực hiện đều là các họa sĩ trẻ.

Tác phẩm do Công ty TNHH MTV Bảo tồn di sản văn hóa thực hiện, thể hiện bằng chất liệu sơn dầu trên nền vải toan. Bức tranh được vẽ liên hoàn theo một vòng tròn trong không gian 360 độ, cao 20,5m, dài 132m, đường kính 42m, phần đắp nổi 6m, kết hợp nghệ thuật phù điêu và sắp đặt hiện vật. Dự án này có sự tham gia của hơn 200 họa sĩ và thi công trong khoảng 2  năm. Trên bức tranh này, mọi sự kiện, khoảnh khắc cùng những hình ảnh tiêu biểu nhất trong trận chiến 56 ngày đêm của quân và dân ta chống lại thực dân Pháp xâm lược được tái hiện rất chân thực và sinh động. Theo nhận định, đây là một trong những tác phẩm hội họa về đề tài chiến tranh có quy mô lớn bậc nhất thế giới.

Bức tranh “Ðiện Biên Phủ” được chia làm 4 trường đoạn: “Toàn dân ra trận”, “Khúc dạo đầu hùng tráng”, “Cuộc đối đầu lịch sử” và “Chiến thắng”, tổng hòa khúc khải hoàn ca “Ðêm lịch sử Ðiện Biên sáng rực”. Trong đó, trường đoạn “Toàn dân ra trận” tái hiện cảnh những đoàn dân công trèo đèo, lội suối, vượt núi băng rừng, chuyển lương tải đạn ra tiền tuyến. Những đôi chân trần vạn dặm, những chiếc xe đạp thồ huyền thoại trong Chiến dịch Ðiện Biên Phủ được khắc họa sống động. Trường đoạn toát lên thông điệp quân dân một lòng, toàn dân ra trận, quyết chiến đấu vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Với trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng”, tái hiện trận Him Lam, mở màn cho chiến dịch Ðiện Biên Phủ. “Cuộc đối đầu lịch sử” là cảnh những trận đánh giáp lá cà, khốc liệt giữa ta và địch với nhiều trận đánh, điểm đối đầu khác nhau. Ðể từ đó, trường đoạn “Chiến thắng” được mở ra với hình ảnh quân ta hừng hực khí thế chiến thắng, phất cao cờ đỏ sao vàng “Quyết chiến - Quyết thắng” trên nóc hầm chỉ huy của Tướng De Castries.

Bức tranh “Ðiện Biên Phủ” được thể hiện theo trường phái tả thực, trong đó thể hiện lên đến hơn 4.500 nhân vật trên bối cảnh núi rừng Tây Bắc, Ðiện Biên điệp điệp, trùng trùng. Tinh thần và khí thế của Chiến dịch Ðiện Biên Phủ thể hiện rõ nét trong tác phẩm này.l