Lực lượng an ninh Iraq bắt giữ các thành viên MEK. Ảnh: Reuters

Chính phủ Iraq ngày 29-7 cho biết sẽ đóng cửa Trại Ashraf của nhóm phiến quân sống lưu vong người Iran Mujahiiden-e Khalq (MEK), hay còn gọi là Phong trào Chiến binh Nhân dân Iran, nằm cách Thủ đô Baghdad khoảng 60 km về phía Bắc. Lực lượng an ninh Iraq đang chiếm giữ trại này sau khi tiến hành chiến dịch bố ráp hôm 28-7 làm 8 người thiệt mạng và hơn 400 người bị thương. Ngay sau thông báo trên của Baghdad, Chủ tịch Quốc hội Iran Ali Larijani tuyên bố hành động này là hơi trễ nhưng đáng hoan nghênh nhằm quét sạch bọn khủng bố ra khỏi lãnh thổ Iraq. Tuy nhiên, một quan chức ngoại giao Mỹ cho biết Washington không hài lòng với hành động trên của Baghdad.

MEK được một nhóm sinh viên cánh tả thành lập năm 1963 nhằm phản đối chính sách thân phương Tây, và từng tham gia cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979. Nhưng sau cách mạng, với tư tưởng đối nghịch với chính quyền, nhiều thành viên của MEK bị truy nã gắt gao nên đã chạy đến các vùng biên giới giáp Iraq lánh nạn và ủng hộ cuộc chiến của Iraq chống Iran bắt đầu năm 1981. Các thành viên của MEK sau đó sang Pháp ẩn náu, nhưng khi Paris công nhận chế độ Tehran vào năm 1986 thì họ bị trục xuất sang Iraq. Chính quyền Saddam Hussein lúc bấy giờ bố trí họ ở tại một căn cứ quân sự giáp biên giới với Iran. Tại đây, nhận được sự tài trợ, trang bị vũ khí và hậu thuẫn của Saddam Hussein, MEK không những tổ chức tấn công khủng bố nhằm vào các mục tiêu ở Iran mà cả các quyền lợi của phương Tây. Một số quan chức Mỹ cũng bị MEK tấn công. Vì thế, Bộ Ngoại giao Mỹ đã liệt MEK vào danh sách các nhóm khủng bố quốc tế từ năm 1997. Liên minh châu Âu (EU) cũng có hành động tương tự năm 2002. Khi đó, MEK được coi là tổ chức vũ trang phản động lớn nhất và khét tiếng nhất của Iran với 3.400 tay súng, trong đó có khoảng 25-75 người mang quốc tịch Mỹ.

Sau khi chế độ Saddam Hussein bị lật đổ năm 2003, quân đội Mỹ tiến hành giải giáp các tay súng MEK, đổi lại, cho họ hưởng “quy chế bảo vệ” ở Trại Ashraf theo Công ước Genève trong bối cảnh Iraq đang xảy ra xung đột bạo lực đẫm máu. Được Lầu Năm Góc bảo vệ, nhóm này đã cung cấp cho tình báo Mỹ những thông tin nói rằng Iran đang theo đuổi chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Đầu năm 2009, chính phủ Iraq tiếp quản Trại Ashraf với lời hứa sẽ đối xử nhân đạo với những kẻ khủng bố “vang bóng một thời” này.

Theo các nhà phân tích, chính quyền Iraq hiện nay muốn đóng cửa Trại Ashraf nhằm thể hiện thiện chí với quốc gia láng giềng Iran, nhất là khi vai trò của Mỹ ở Iraq đang giảm đi cùng với kế hoạch triệt thoái quân đội ra khỏi nước này. Sắp tới, chính phủ Iraq có thể sẽ trao trả các thành viên MEK cho Iran hoặc trục xuất họ sang một nước thứ ba, nhưng đây là vấn đề không đơn giản.

KIẾN HÒA (Theo DPA, WJS, CRI)