TP Cần Thơ hiện có 9 khu công nghiệp (KCN) tập trung với 6 KCN đang đi vào hoạt động và 3 KCN đang lập quy hoạch. Các KCN đang hoạt động thu hút hơn 32.000 lao động, trong số đó có khoảng 30% chưa có nhà ở nên phải thuê nhà trọ. Nhằm tạo điều kiện cho lực lượng lao động trong các KCN có chỗ ở ổn định, thành phố đã chỉ đạo Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ cùng với Công ty TNHH MTV Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ và Trung tâm Xây dựng Hạ tầng KCN Thốt Nốt triển khai lập dự án đầu tư thí điểm xây dựng nhà ở cho công nhân KCN Trà Nóc và KCN Thốt Nốt.

* Bức xúc nhà ở cho công nhân

Trong các KCN đang hoạt động của thành phố, Trà Nóc và Thốt Nốt là 2 KCN tập trung nhiều doanh nghiệp hoạt động với lực lượng lao động đáng kể. KCN Trà Nóc có khoảng 25.000 lao động làm việc thường xuyên và KCN Thốt Nốt khoảng 5.000 lao động, chưa kể số lao động thời vụ. Do không có nhà ở nên nhiều công nhân phải đi thuê trọ bên ngoài với mức chi trả tiền thuê bình quân từ 200-600 ngàn đồng/người/tháng hoặc từ 800 ngàn đồng đến 1 triệu đồng/hộ/tháng. Trong khi nguồn thu nhập của công nhân chỉ dao động từ 3-4 triệu đồng/tháng và phải chi tiêu vào nhiều khoản nên việc trang trải tiền thuê nhà trọ và tìm kiếm chỗ trọ chất lượng với mức giá phù hợp không phải là chuyện dễ. Ông Nguyễn Hùng Việt, Chủ tịch UBND phường Trà Nóc, quận Bình Thủy, cho biết: "Do nằm gần KCN nên phường Trà Nóc và một số phường lân cận như phường Trà An hay phường Phước Thới quận Ô Môn thu hút đông đảo lực lượng lao động đến sinh sống và làm việc. Đa phần công nhân phải đi thuê trọ ở các nhà trọ tư nhân, song với thu nhập thấp họ thường chọn những nhà trọ giá rẻ hoặc ở ghép phòng để tiết kiệm chi phí. Nếu các doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư hạ tầng KCN tham gia đầu tư nhà ở công nhân sẽ góp phần giải quyết tốt nhu cầu chỗ ở cho người lao động để họ được đảm bảo chất lượng cuộc sống và yên tâm làm việc lâu dài".

Mặc dù nhu cầu nhà ở cho công nhân các KCN là rất bức xúc, nhưng việc đầu tư lĩnh vực này gặp nhiều khó khăn. Ông Võ Thanh Hùng, Trưởng Ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp (BQL các KCX&CN) Cần Thơ, cho biết: "Hiện đa phần các doanh nghiệp trong các KCN của thành phố chủ yếu tập trung vào lĩnh vực chế biến nông, thủy sản với số lượng công nhân rất lớn trong khi nguồn lực hạn chế nên DN không có khả năng đầu tư nhà ở công nhân. Trong các KCN của thành phố cũng có một số DN chủ động xây dựng nhà ở cho công nhân hoặc có chính sách hỗ trợ để cán bộ, công nhân mua nhà ở. Dù BQL các KCX&CN Cần Thơ chưa có thống kê đầy đủ và chính thức, song số công nhân được giải quyết nhu cầu nhà ở không đáng kể và chủ yếu dành cho đội ngũ cán bộ công ty hơn là công nhân. Trong khi đó, các đơn vị đầu tư hạ tầng KCN thường ngán ngại đầu tư nhà ở công nhân do thiếu vốn đầu tư, hiệu quả đầu tư thấp, thời gian thu hồi vốn chậm, thậm chí tiềm ẩn rủi ro lớn. Với chủ trương xây dựng thí điểm nhà ở công nhân, trước mắt, thành phố sẽ triển khai ở 2 KCN tập trung đông lao động là Trà Nóc và Thốt Nốt trong giai đoạn từ nay đến năm 2020 nhằm giải quyết nhu cầu chỗ ở cho khoảng 5.200 công nhân làm việc trong KCN.

* Tranh thủ gói hỗ trợ 30.000 tỉ

Cuối năm 2013, UBND thành phố đã chỉ đạo cụ thể về việc phân kỳ xây dựng thí điểm nhà ở công nhân ở KCN Trà Nóc và KCN Thốt Nốt. Theo đó, dự án nhà ở công nhân KCN Trà Nóc thuộc phường Phước Thới quận Ô Môn với diện tích đất xây dựng 7.467m2, tổng diện tích sàn 24.747,8m2 gồm 2 block chung cư 5 tầng với 522 căn hộ, phục vụ 4.076 người. Theo ông Võ Ngọc Hồ, Giám đốc Công ty TNHH MTV Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ, ngoài hạng mục chính, công trình còn có các hạng mục phụ như khu vực để xe công cộng và khu vực để xe cho hộ gia đình, cá nhân, trạm trung chuyển rác, khu cây xanh, công viên, hệ thống giao thông, cấp thoát nước, cấp điện, chiếu sáng. Dự án còn dự kiến dành các khu đất xây dựng công trình xã hội như đất nhà trẻ mẫu giáo, đất dịch vụ KCN phục vụ cho KCN và khu dân cư. "Hiện công ty đã có đất sạch tại vị trí xây dựng nhà ở công nhân và đã được thành phố thuận chủ trương đầu tư dự án. Trong tháng 7-2014, công ty sẽ hoàn tất các hồ sơ thủ tục cần thiết như báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án, hồ sơ thiết kế kỹ thuật, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng. Bước tiếp theo là hoàn thành hồ sơ để xin tiếp cận vốn vay từ gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng của Chính phủ cho đầu tư nhà ở công nhân. Nếu được tiếp cận vốn thuận lợi và không có gì thay đổi công ty quyết tâm sẽ khởi công dự án trong năm 2014. Ở giai đoạn đầu của dự án, công ty có nhu cầu vay 40 tỉ đồng và đối ứng 1 phần vốn để đầu tư xây dựng 2 block chung cư dãy A với 52 căn hộ phục vụ cho khoảng 200 công nhân"- Ông Nguyễn Ngọc Hồ, cho biết.

Nằm ở của ngõ phía Bắc của TP Cần Thơ, KCN Thốt Nốt là một trong những KCN thu hút đầu tư khá hiệu quả trong số các KCN đang hoạt động của thành phố nên có nhu cầu về nhà ở công nhân khá bức xúc. Ông Ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Trung tâm Xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt, cho biết: "Khu đất quy hoạch xây dựng nhà ở công nhân KCN Thốt Nốt với diện tích xây dựng là 2,1ha, tổng mức đầu tư 147,8 tỉ đồng, giải quyết chỗ ở cho 1.200 công nhân. Hiện Trung tâm đã trình chủ trương đầu tư dự án nhà ở công nhân KCN Thốt Nốt để UBND thành phố phê duyệt với tổng mức đầu tư khoảng 173 tỉ đồng. Tuy nhiên, do dự án nằm trong khu tái định cư phường Thới Thuận giai đoạn 2, quận Thốt Nốt nên để xây dựng nhà ở công nhân phải xin chủ trương điều chỉnh quy hoạch sao cho phù hợp. Vì thế, trong năm 2014 Trung tâm Xây dựng hạ tầng KCN Thốt Nốt sẽ làm thủ tục xin điều chỉnh quy hoạch và tiếp tục xin chủ trương đầu tư nhà ở công nhân của thành phố để kịp triển khai trong năm 2015. Bên cạnh đó, công ty đang đề xuất thành phố hỗ trợ chi phí để giải phóng mặt bằng 2,1 ha và chi phí hạ tầng theo Nghị định 188/2013/NĐ-CP ngày 20-11-2013 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, giúp công ty có thể triển khai sớm dự án này".

Hiện Công ty TNHH MTV Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ và Trung tâm Xây dựng Hạ tầng KCN Thốt Nốt đang xúc tiến các thủ tục cần thiết để có thể sớm tiếp cận vốn khởi công dự án xây dựng nhà ở công nhân. Theo ông Võ Thanh Hùng, Trưởng BQL các KCX&CN Cần Thơ, với chủ trương xây dựng nhà ở công nhân, thành phố đang từng bước tạo điều kiện để công nhân làm việc trong các KCN có nơi ở ổn định với chi phí phù hợp song vẫn phải triển khai theo từng bước. Trước mắt sẽ triển khai ở 2 KCN tập trung đông lao động là Trà Nóc và Thốt Nốt trong giai đoạn từ nay đến năm 2020. Đồng thời sẽ căn cứ vào tình hình thực tế để đúc kết kinh nghiệm trước khi tiến tới nhân rộng trong tương lai.

Bài, ảnh: MINH HUYỀN