Mỹ đang thử nghiệm tên lửa SM-3. Ảnh: Militarypictures

Những ngày qua, tuyên bố của Tổng thống Mỹ Barack Obama về việc gác lại hệ thống phòng thủ tên lửa ở châu Âu (NMD) đã được cộng đồng quốc tế hoan nghênh và đánh giá là quyết định tích cực trong việc thực hiện cam kết của Washington khởi động quan hệ với Nga. Tuy nhiên, giới quan sát tỏ ra khá thận trọng khi đánh giá về động thái này của chính quyền Obama. Các nhà phân tích cho rằng trên thực tế, tuyên bố gác lại NMD tại Ba Lan và CH Czech không có nghĩa là chính quyền Mỹ từ bỏ hoàn toàn ý định thiết lập lá chắn tên lửa ở khu vực châu Âu. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates ngày 20-9 đã có bài viết nói rõ hơn về chính sách mới của Mỹ trên tờ Thời báo New York. Trong đó, ông nhấn mạnh Washington không từ bỏ mà là tăng cường hệ thống phòng thủ tên lửa sao cho hiệu quả và khả thi hơn không chỉ tại Đông Âu.

Trước hết, ông Gates giải thích rằng kế hoạch xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa của cựu Tổng thống George Bush khó có khả năng hoàn thành trước năm 2017 và thậm chí cả nhiều năm sau đó nữa. Thứ hai, theo các nguồn tin tình báo, Iran chưa đủ năng lực phát triển tên lửa tầm xa mà kế hoạch phòng thủ tên lửa của Mỹ nhắm tới. Ngược lại, theo nhận định của Lầu Năm Góc, Tehran đang sản xuất và triển khai nhiều hệ thống tên lửa tầm ngắn và tầm trung mà cho dù Mỹ có thực hiện kế hoạch xây dựng 10 hệ thống đánh chặn tên lửa ở Ba Lan cũng không đủ sức bảo vệ các quốc gia đồng minh châu Âu, nhất là 80.000 binh sĩ Mỹ đang đồn trú ở châu lục này. Trong khi đó, hệ thống radar cố định tại CH Czech không thể thích nghi tốt với các máy cảm ứng mà Mỹ đang lắp đặt trên bộ lẫn trên không. Những hệ thống cảm ứng này có thể kết nối tốt hơn mạng lưới radar đã được triển khai khắp thế giới của Mỹ, kể cả của các nước đồng minh và Nga. Chúng cung cấp các dữ liệu chính xác hơn, có thể đưa ra cảnh báo và xác định mục tiêu sớm hơn.

Vì thế, Lầu Năm Góc phải lựa chọn kế hoạch mới mang tính thích ứng nhanh, hiện thực và có hiệu quả. Đó là sử dụng hệ thống đánh chặn tên lửa SM-3 (Standard Missile 3) có tầm bắn trên 500 km đã được thử nghiệm thành công 8 lần kể từ năm 2007 và mạng lưới radar đang phủ sẵn trên khắp không trung và dưới mặt đất. Ông Gates cho biết tên lửa SM-3 trị giá khoảng 10 triệu USD/hệ thống do tập đoàn Raytheon chế tạo sẽ được triển khai không giới hạn số lượng theo 4 giai đoạn, trong đó giai đoạn đầu sẽ được hoàn tất vào năm 2011, giai đoạn 2 vào năm 2015 với hệ thống SM-3 được cải tiến, giai đoạn 3 vào năm 2018 và kết thúc vào năm 2020. Trong giai đoạn đầu, tên lửa SM-3 sẽ được triển khai trên tàu chiến thế hệ Aegis tại các khu vực có nguy cơ bị đe dọa ở châu Âu. Giai đoạn 2, SM-3 cải tiến sẽ được triển khai trên mặt đất ở CH Czech và Ba Lan. Ông Gates không nói rõ mục tiêu của giai đoạn 3 và 4, nhưng nhấn mạnh SM-3 sẽ được tiếp tục phát triển thành tên lửa đánh chặn tầm xa và có thể triển khai ở nhiều khu vực khác nhau, đặc biệt là ở các nước thành viên khác của NATO.

PHÚC NGUYÊN
(Theo Nytimes, AFP Reuters, RIA Novosti)