Lần đầu tiên kể từ vụ tấn công khủng bố làm 166 người chết ở thành phố Mumbai hồi tháng 11 năm ngoái, Thủ tướng Ấn Độ Manmohan Singh đã có cuộc gặp với Tổng thống Pakistan Asif Ali Zardari vào hôm qua 16-6. Cuộc gặp diễn ra bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở thành phố Yekaterinburg (Nga), được kỳ vọng phần nào giải tỏa căng thẳng giữa hai nước xung quanh vấn đề khủng bố xuyên biên giới.

Quan hệ giữa hai cường quốc hạt nhân Nam Á trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm, với 3 cuộc chiến tranh toàn diện kể từ khi độc lập năm 1947, trong đó 2 lần vì tranh chấp vùng lãnh thổ Kashmir. Từ năm 1989 tới nay, hàng chục tổ chức Hồi giáo, trong đó nổi cộm là Lashkar-e-Taiba, đã chiến đấu đòi tách khu vực này khỏi Ấn Độ hoặc sáp nhập với Pakistan, làm khoảng 50.000 người chết. Tiến trình đàm phán hòa bình giữa hai nước được khởi động và đạt tiến bộ đáng kể vào tháng 1-2004 khi đó Tổng thống Pakistan là ông Pervez Musharraf cam kết không để khủng bố dùng lãnh thổ Pakistan làm nơi tấn công Ấn Độ. Giai đoạn 2005-2007, hai nước gần như sắp đạt được một nghị quyết về vấn đề Kashmir. Nhưng sau vụ khủng bố ở Mumbai, cuộc đàm phán bị đình trệ vì New Delhi cáo buộc tổ chức Lashkar-e-Taiba có căn cứ ở Pakistan gây ra vụ này.

New Delhi tuyên bố sẽ không nối lại đàm phán cho đến khi Islamabad có những hành động đáng tin cậy về việc tiêu diệt các mạng lưới khủng bố chống Ấn Độ từ trên đất của Pakistan. Thế nhưng, đầu tháng này, Islamabad đã chọc giận New Delhi khi tòa án Pakistan ra phán quyết bãi bỏ việc quản thúc tại gia đối với Hafiz Mohammad Saeed, người đứng đầu tổ chức nhân đạo Jammat du-Dawa, bị tình nghi là “thiết kế” vụ tấn công Mumbai. Ngay lập tức, Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ Palaniappan Chidambaram đã chỉ trích Pakistan không thể hiện “sự nghiêm túc và thực hiện cam kết” trong việc truy quét các phần tử liên quan vụ tấn công ở Mumbai.

Với mong muốn nối lại đàm phán, Islamabad mới đây đã đề nghị một cơ chế chia sẻ thông tin tình báo với New Delhi. Tuần rồi, Bộ trưởng Nội vụ Pakistan Rehman Malik cũng khẳng định Islamabad sẽ đưa các phần tử tham gia vụ tấn công khủng bố Mumbai ra xét xử. Tuy nhiên, trong cuộc gặp với Tổng thống Zardari hôm qua, Thủ tướng Singh chủ yếu bày tỏ sự thất vọng về việc trả tự do cho ông Saeed, chứ chưa nói về việc ngồi lại bàn thương lượng. Do vậy, quan hệ Ấn Độ-Pakistan sẽ còn băng giá thêm một thời gian nữa, trước khi Islamabad có những hành động cụ thể chứng tỏ thiện chí của mình.

N. KIỆT (Theo Reuters, WSJ, Bloomberg)