Ông Peter Galbraith.

Bị sa thải cuối tuần rồi vì bất đồng với cấp trên, Phó Đặc phái viên Liên Hiệp Quốc (LHQ) tại Afghanistan Peter Galbraith vừa gây “chấn động” dư luận khi cung cấp thông tin cho báo giới về sự chia rẽ trong phái bộ LHQ ở Afghanistan. Số là ông Galbraith, quan chức cao nhất của Mỹ trong Sứ mệnh hỗ trợ LHQ tại Afghanistan, nói với tờ Bưu điện Washington hôm 4-10 rằng chỉ thị cuối cùng của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon trước khi “triệu hồi” ông khỏi Afghanistan là “Đừng nói gì cả”, ám chỉ ông hãy giữ im lặng về những gì diễn ra trong cuộc bầu cử ở quốc gia Nam Á hồi tháng 8 vừa qua.

Nguyên do ông Galbraith bị “mất việc” bắt đầu từ bất đồng với Trưởng Đặc phái viên LHQ tại Afghanistan người Na Uy Kai Eide, về phương thức xử lý gian lận bầu cử. Ông Galbraith cho rằng vị cấp trên của mình nhiều lần phủ nhận hoặc phớt lờ số phiếu gian lận nghiêng về đương kim Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai. Thậm chí, ông Galbraith còn cáo buộc Trưởng phái đoàn LHQ đã yêu cầu ông không nên theo đuổi các cáo buộc gian lận cũng như từ bỏ chuyện đòi hỏi các quan chức bầu cử do Tổng thống Karzai bổ nhiệm thực thi các giải pháp chống gian lận.

Galbraith cho rằng “có tới 30% phiếu bầu ông Karzai là không trung thực” bởi những nỗ lực của ông trong việc yêu cầu không mở các điểm bỏ phiếu ở những khu vực không đảm bảo an ninh, nơi không thể giám sát hoặc quan sát để ngăn chặn gian lận, đã không được thực thi.

Các nhà ngoại giao tại Kabul cho biết phái đoàn LHQ đã chia rẽ giữa những người ủng hộ ông Eide và những người theo ông Galbraith. Người phát ngôn LHQ tại Kabul cho rằng nhiệm vụ của phái bộ LHQ “đã, đang và sẽ không nhắm mắt làm ngơ với gian lận” và vai trò trung lập của tổ chức này là “tối cao ở mọi thời đại”. Còn ông Galbraith cho biết hiện nhiều đồng nghiệp của ông đang phẫn nộ trước việc ông ra đi và ít nhất 5 người có ý định từ chức.

Trong khi đó, đối thủ chính của ông Karzai trong cuộc đua giành ghế tổng thống Afghanistan, cựu Ngoại trưởng Abdullah Abdullah cho rằng niềm tin vào LHQ đã bị “hủy hoại nghiêm trọng” sau vụ tố cáo của ông Galbraith. Ông Abdullah cho rằng những hành động của ông Eide đã tạo ấn tượng là LHQ ủng hộ ông Karzai.

Galbraith cho biết ban đầu ông đồng ý với đề nghị “im lặng” của Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon. Tuy nhiên, ông Galbraith quyết định “lên tiếng” sau khi các quan chức LHQ thông báo rằng việc sa thải ông là “có lợi nhất cho phái bộ LHQ”. Bực tức với điều này, ông Galbraith nói: “Tôi có thể bỏ qua, thậm chí là chấp nhận việc lùi lại ngày công bố bầu cử vài tháng, nếu số phiếu giả không quá cao. Nhưng việc gian lận là sự thật mà LHQ phải thừa nhận hoặc đối mặt với nguy cơ đánh mất sự tín nhiệm của người dân Afghanistan”.

Chưa rõ thực hư chuyện thâm cung của phái bộ LHQ tại Afghanistan như thế nào, nhưng việc ông Galbraith “nuốt lời” đã làm uy tín của cơ quan quyền lực cao nhất thế giới bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

N. MINH (Theo AFP, Reuters, WSJ)