HẠNH NGUYÊN (Theo Straits Times, AP)

Úc vừa công bố kế hoạch đại tu quốc phòng khi nước này chuẩn bị bước vào thời đại mới mà Mỹ không còn vô đối tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và những đối thủ tiềm tàng như Trung Quốc có thể đe dọa lãnh thổ và các tuyến giao thương bằng tên lửa tầm xa.

Thủ tướng Úc Albanese phát biểu với báo giới sau khi công bố bản Đánh giá Chiến lược Quốc phòng. Ảnh: Reuters

Tầm nhìn mới về nhu cầu an ninh của Úc được phác thảo trong bản Đánh giá Chiến lược Quốc phòng công bố ngày 24-4, đánh dấu cuộc cải tổ quốc phòng lớn nhất của Canberra kể từ Thế chiến thứ hai. Theo đó, Chính phủ Úc sẽ chi khoảng 12 tỉ USD để thực hiện chiến lược mới. Thủ tướng Anthony Albanese cho biết chiến lược đầu tư trên được thiết kế nhằm giúp Úc tăng tính tự chủ, chủ động và an toàn về quốc phòng.

Ưu tiên năng lực tấn công tầm xa

Bản đánh giá dài 112 trang cảnh báo rằng Úc phải chuẩn bị cho “thời đại tên lửa” bằng cách tự trang bị khả năng tấn công tầm xa hơn. Tài liệu nhấn mạnh Úc phải thích nghi với những căng thẳng tăng cao trong khu vực, mô tả hoạt động tăng cường sức mạnh quân sự của Bắc Kinh là “lớn nhất và tham vọng nhất” kể từ sau Thế chiến thứ hai. Sự cô lập về địa lý của Úc không còn cung cấp những lợi ích phòng thủ mà nước này từng có bởi ngày càng nhiều quốc gia có thể thể hiện sức mạnh tác chiến tầm xa hơn thông qua các cuộc tấn công nhằm vào các tuyến giao thương, cung ứng và chiến tranh mạng. Bản đánh giá lưu ý Mỹ, đồng minh quân sự lớn nhất của Úc, không còn là “lãnh đạo đơn cực ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”. Trong khi đó, đại dịch COVID-19 đã phơi bày yếu điểm của Úc đối với chuỗi cung ứng toàn cầu, có nghĩa là nước này cần phải tự chủ hơn.

Kế hoạch chiến lược trên kêu gọi quân đội Úc chuyển hướng mạnh mẽ sang khả năng răn đe tầm xa như sử dụng tên lửa, tàu ngầm và các công cụ trên không gian mạng. Để đối phó với các mối đe dọa tiềm tàng, quân đội Úc lên kế hoạch phát triển khả năng tấn công từ trên không, trên bộ và trên biển, củng cố các căn cứ phía Bắc cũng như tuyển thêm quân.

Úc xác định công cụ quan trọng trong chiến lược quốc phòng mới là phát triển tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân tầm xa, có khả năng tấn công đáp trả bằng tên lửa hành trình. Do tập trung vào vũ khí tầm xa, Úc có thể loại bỏ chương trình phát triển pháo phản lực tầm ngắn trị giá hàng tỉ USD để chuyển sang mua tổ hợp pháo phản lực HIMARS tầm xa hơn. 

Cần chi tiêu nhiều hơn cho quốc phòng

Bản Đánh giá Chiến lược Quốc phòng của Úc nhận được những phản ứng khác nhau từ các nhà phân tích, những người đặt dấu hỏi tại sao chính phủ nước này không tăng chi tiêu quốc phòng mặc dù cảnh báo mối đe dọa dâng cao trong khu vực. Peter Jennings, Giám đốc Trung tâm Phân tích chiến lược Úc, kêu gọi chính phủ nên công bố kế hoạch nâng chi tiêu quốc phòng lên mức 3% GDP vào năm 2030. Ngân sách dành cho quốc phòng của Úc hiện chỉ khoảng 48,6 tỉ AUD (33,7 tỉ USD), tương đương 2,1% GDP. Một số chuyên gia cũng cho rằng chính phủ không giải thích chính xác những mối đe dọa mà Úc đối mặt, đặc biệt là từ Trung Quốc.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles hôm 24-4 khẳng định cuộc cải tổ quốc phòng của nước này và kế hoạch phát triển năng lực tấn công tầm xa hơn không nhắm vào Trung Quốc hoặc ủng hộ Mỹ trong xung đột tiềm tàng liên quan Đài Loan, mà chỉ là thúc đẩy “an ninh tập thể” của khu vực.