HẠNH NGUYÊN

Khi thế giới thoát khỏi đại dịch COVID-19, các nhà kinh tế học cảnh báo rằng việc không thể phục hồi việc làm cho phụ nữ có thể làm “bốc hơi” hàng ngàn tỉ USD tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Dự báo này đặc biệt ảm đạm ở những nước đang phát triển như Ấn Ðộ, nơi tỷ lệ nữ giới tham gia thị trường lao động rơi xuống mức ngang hàng với quốc gia bị chiến tranh tàn phá là Yemen.

Nhiều phụ nữ Ấn Ðộ có cuộc sống rất vất vả. Ảnh: Economic Times

Nghiên cứu của Hãng tin Bloomberg cho thấy cách thức đại dịch đẩy nhanh xu hướng đáng lo ngại tại quốc gia đông dân thứ hai thế giới. Trong giai đoạn 2010-2020, tỷ lệ phụ nữ lao động ở Ấn Ðộ đã giảm từ 26% xuống còn 19%. Khi số ca nhiễm gia tăng, tình hình còn tồi tệ hơn. Ước tính tỷ lệ phụ nữ có việc làm giảm xuống chỉ còn 9% trong năm 2022.

Ðây là thông tin rất xấu đối với nền kinh tế Ấn Ðộ, vốn bắt đầu tăng trưởng chậm trước đại dịch. Thủ tướng Narendra Modi đã ưu tiên tạo việc làm, phấn đấu đưa đất nước đạt được kỷ nguyên vàng tăng trưởng. Tuy nhiên, chính quyền của ông có ít tiến bộ trong việc cải thiện viễn cảnh cho phụ nữ lao động.

Thu hẹp khoảng cách việc làm giữa nam và nữ - hiện ở mức 58% - có thể tăng 33% GDP của Ấn Ðộ vào năm 2050, tương đương gần 6.000 tỉ USD. Tuy phụ nữ chiếm 48% dân số Ấn Ðộ, họ hiện chỉ đóng góp khoảng 17% GDP của cả nước, so với 40% ở Trung Quốc.

Quá nhiều trở ngại cho phụ nữ

Trong đại dịch, Rosa Abraham, Giáo sư kinh tế học tại Ðại học Azim Premji, đã thực hiện khảo sát hơn 20.000 người. Bà phát hiện sau đợt phong tỏa đầu tiên, phụ nữ có nguy cơ mất việc cao gấp nhiều lần so với nam giới và rất khó trở lại làm việc sau khi những hạn chế được dỡ bỏ. Công việc nhà chồng chất, thiếu giải pháp chăm sóc con sau khi các trường học đóng cửa và gia tăng các cuộc kết hôn giúp lý giải sự khác biệt trên.

Giấc mơ về tự do hoặc công việc văn phòng lương cao đã bị thay thế bởi cái gọi là “việc làm bị dẫn dắt bởi túng quẫn”, đặc biệt là lao động không được trả công trên cánh đồng của gia đình hoặc quán xuyến việc nhà. Trước khi COVID-19 ập đến, phụ nữ Ấn Ðộ đã làm việc nhà nhiều gấp 10 lần nam giới, cao gấp 3 lần mức độ trung bình toàn cầu.

Tại nhiều ngôi làng, tư tưởng trọng nam khinh nữ và tính gia trưởng vẫn còn nặng nề. Theo Akhina Hansraj, Giám đốc Trung tâm Akshara, đàn ông Ấn Ðộ nghĩ rằng sẽ là không mạnh mẽ nếu vợ mình đóng góp vào thu nhập của gia đình.

Tại Ấn Ðộ, phần lớn các đám cưới vẫn còn được sắp đặt. Sau đợt phong tỏa chống dịch đầu tiên vào năm 2020, các trang web về hôn nhân hàng đầu nước này đã ghi nhận sự gia tăng đáng kể số cặp đôi đăng ký kết hôn, đó là chưa kể tảo hôn.

Vào năm 2015, Thủ tướng Modi từng phát động chiến dịch “Cứu con gái của chúng ta, Dạy dỗ con gái của chúng ta” nhằm giữ chân các bé gái ở lại trường và giảm tình trạng phá thai để lựa chọn giới tính thai nhi. Ấn Ðộ cũng đang nỗ lực loại bỏ nạn tảo hôn. Năm ngoái, chính phủ của ông đã thông qua đề xuất tăng độ tuổi tối thiểu được phép kết hôn đối với nữ từ 18 lên 21. Dù vậy, tại nhiều vùng quê, “phép vua thua lệ làng”.

Ấn Ðộ là hình ảnh minh họa rõ nét của một hiện tượng toàn cầu. Khắp thế giới, phụ nữ có nguy cơ mất việc làm cao hơn nam giới trong đại dịch và sự phục hồi của họ cũng chậm hơn. Những thay đổi về chính sách nhằm giải quyết tình trạng bất bình đẳng giới và nâng cao số lượng phụ nữ lao động, chẳng hạn như cải thiện khả năng tiếp cận giáo dục, chăm sóc con cái, thu xếp việc làm linh hoạt, được cho sẽ giúp góp thêm khoảng 20.000 tỉ USD vào GDP toàn cầu giữa thế kỷ này.