“Hiền lành, thật thà, học giỏi, có tinh thần trách nhiệm” là những lời nhận xét của bạn bè dành cho Phạm Hoàng Giang, sinh viên (SV) năm thứ ba ngành Khoa học môi trường, khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên Trường Đại học (ĐH) Cần Thơ. Không chỉ nổi bật trong lĩnh vực học tập, chàng Bí thư Chi đoàn lớp Khoa học môi trường K.33 còn là hạt nhân nòng cốt trong nhiều phong trào của khoa.

Vóc dáng của Giang vẫn còn đượm nét dân quê, nhưng nụ cười tươi tắn luôn nở trên môi. Đằng sau dáng người nhỏ bé là một nghị lực phi thường, đã vượt qua gian khó để học tốt, sống đẹp.

Phạm Hoàng Giang đang kiểm tra sổ văn thư của Văn phòng Đoàn trong ca trực của mình.

Nhà Giang ở khu vực Rạch Sung, phường Thới Long, quận Ô Môn, TP Cần Thơ. Ở vùng quê này, từ nhỏ Giang đã đau đáu ước mơ trở thành kỹ sư để về phục vụ quê hương. Nhà Giang có 4 anh em, Giang là con út nên được gia đình tạo điều kiện học hành đàng hoàng, không như các anh, vì hoàn cảnh phải nghỉ học sớm, vào đời mưu sinh. Ngày xưa, gia tài của gia đình chỉ có 1,5 công đất, cha mẹ vất vả tích cóp từ từ, giờ được hơn 10 công đất vừa làm lúa vừa trồng rẫy. Năm nào gia đình cũng vay ngân hàng để mua phân bón, vật tư, không có điều kiện thuê người làm, cả nhà từ lớn đến nhỏ phải quần quật ngoài đồng, tối mịt mới về. 10 tuổi, Giang đã biết làm lúa, trồng rẫy, kiếm cá, rau sinh sống, mót củi về đốt. Những khi tới mùa rẫy, Giang thường cùng mẹ bơi xuồng đem hàng ra chợ bán từ lúc 3 giờ sáng. Thời gian nông nhàn, đôi tay khéo léo của Giang cùng gia đình làm lợp tép mang đi bán. Ông Phạm Văn Đắc, cha Giang, tự hào kể về con: “Giang ham học, giỏi giang và rất hiếu thảo với cha mẹ, sống nghĩa tình với mọi người, bà con lối xóm ai cũng thương”.

Nhìn tay chân mẹ chai sần vì lam lũ, mặt rám nắng, còn cha cằn cỗi, làm bất kể nắng mưa để nuôi con, Giang tự dặn lòng phải luôn phấn đấu học để cha mẹ vui lòng. Hàng ngày, Giang lội bộ đi học, mùa mưa cực không kể xiết vì đường sình lầy, nước đọng. Đến năm cấp 2, Giang có được chiếc xe đạp, đi học đỡ vất vả hơn. Khó khăn chất chồng nhưng lúc nào Giang cũng lạc quan, tin rằng ngày mai rồi sẽ khác đi. Giang luôn nghĩ: “Tất cả ở trong tay mình, cứ siêng năng và cố gắng ắt sẽ có kết quả tốt”. Dù không có điều kiện thuận lợi như các bạn nhưng Giang vẫn cố gắng trau dồi kiến thức, suốt 12 năm phổ thông là học sinh giỏi, từng là học sinh giỏi môn Sinh cấp quận, thành phố, thi tốt nghiệp là thủ khoa của Trường THPT Thới Long, Ô Môn. Lên ĐH, thành tích đó càng được củng cố, liên tục 3 năm liền Giang là SV giỏi, được chọn nhận học bổng của Báo Đầu tư, Hội Văn hóa Việt Nam - Thụy Sĩ, Hội Khuyến học quận Ô Môn... Bí quyết của Giang là nắm vững vấn đề, phân tích nhiều chiều, siêng năng tìm tài liệu khác đối chiếu để có cái nhìn tổng quát, đầy đủ. Mỗi lần đạt được thành tích nào đó, Giang háo hức báo tin về gia đình vì biết người thân đang kỳ vọng, tin tưởng mình. Năm 2009, Giang tham gia và đoạt giải nhì cấp Khoa cuộc thi thiết kế cây xanh khuôn viên Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên. Là cây văn nghệ, múa giỏi, Giang còn cùng chi đoàn lớp đoạt nhiều giải cao trong các cuộc thi văn nghệ do khoa tổ chức.

Mỗi lần tìm được tài liệu hay, Giang đều chỉ lại cho các bạn. Mục đích của Giang là học và không chỉ học cho riêng mình, Giang rủ các bạn học nhóm, chia nhau soạn bài, tích lũy kiến thức, nhờ vậy thành tích chung của lớp ngày một đi lên. Hai năm liền là Bí thư Chi đoàn, khéo léo trong cách ứng xử, biết khơi gợi sức mạnh tập thể nên lớp của Giang rất đoàn kết. Bản thân Giang gương mẫu, nhiệt tình trong tất cả các hoạt động, làm việc hiệu quả, nên được các bạn rất tin tưởng. Giang luôn tìm cách chứng minh cho các bạn thấy tham gia phong trào đem lại nhiều lợi ích. Giang tâm sự: “Phong trào Đoàn giúp mình lớn lên từng ngày, nếu làm tốt cả hai mặt học tập và hoạt động Đoàn là thành công lớn trong đời SV. Khi tham gia các hoạt động công tác xã hội, thăm những cụ già neo đơn, các em nhỏ bất hạnh, em thấy mình vẫn còn may mắn vì còn đủ mẹ cha, được đi học, vì vậy, lại càng phải sống tốt hơn nữa”. Mỗi khi Đoàn khoa phát động phong trào gì Giang cũng nhiệt tình tham gia, từ trực văn phòng đoàn, góp mặt trong tổ cờ đỏ, tổ vệ sinh khoa, tham gia mùa hè xanh, vận động mọi người thay đổi thói quen có hại cho môi trường... Hồi còn học cấp 2, Giang đã mê hoạt động xã hội, suốt 3 năm cấp 3, Giang làm lớp trưởng và Bí thư Chi đoàn lớp, cùng bạn bè làm nhiều việc có ích cho cộng đồng. “Sống thực tế, thẳng thắn, tin vào bản thân, việc nào mang lại lợi ích cho mọi người thì không tiếc sức mình” là quan niệm sống của chàng trai vừa bước qua tuổi 21 này.

Thấy con mê tin học, năm Giang học lớp 11, ba gom hết tiền lời đợt dưa hấu năm đó, mua cho Giang chiếc máy vi tính. Đó cũng là tài sản đáng giá nhất của Giang cho đến tận bây giờ, là chìa khóa để Giang tiếp cận những tri thức mới. Thương cha mẹ và bà con quê nhà còn nhiều thiệt thòi vì chưa biết cách đánh giá tác động của môi trường nên năng suất vụ mùa chưa cao, nguồn nước ô nhiễm, Giang chọn ngành Khoa học môi trường để sau này có điều kiện giúp đỡ mọi người. Nhà Giang hiện có 4 thế hệ cùng chung sống. Bà nội Giang năm nay đã 92 tuổi nhưng vẫn còn minh mẫn, khỏe mạnh. Đó là phần nào của kết quả từ tấm lòng hiếu thảo của những thành viên trong gia đình đã hết lòng chăm sóc bà, nhất là Giang, luôn biết cách làm bà vui. Người anh cả của Giang có vợ, con nhỏ cũng quây quần hạnh phúc trong mái nhà chung đạm bạc. Ba mẹ Giang luôn duy trì nếp nhà hòa thuận, mọi người biết yêu thương nhau. Đó cũng là động lực để Giang học giỏi, mong sớm có việc làm phụng dưỡng người thân.

Biết cha mẹ còn nhiều việc phải lo, nên vừa ra thành phố, Giang đã đi tìm việc làm thêm trang trải việc học, như dạy kèm, tham gia vào một số dự án của khoa phối hợp với các đơn vị khác bằng công việc đi thu thập ý kiến của bà con nông dân về việc canh tác, bảo vệ môi trường... Hiện nay, mỗi ngày Giang đi phụ quán cơm từ 16 đến 20 giờ, được trả công 7.000 đồng/giờ. Mỗi tháng, Giang về quê chở gạo xuống ăn, một lần đi chợ ăn cho 3 ngày, tằn tiện chi tiêu để có tiền đóng học phí. Đêm nào Giang cũng học đến khuya, xong bài trên lớp thì mày mò tự học thêm Anh văn, vi tính.

Anh Nguyễn Công Thuận - Bí thư đoàn Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, Trường ĐH Cần Thơ, cho biết: “Giang là gương SV tiêu biểu của khoa về mặt học tập lẫn hoạt động đoàn, hội. Hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng Giang luôn cố gắng học tập, hay giúp đỡ bạn bè, có tư cách đạo đức tốt. Với những nỗ lực của mình trong thời gian qua, Giang đã được chọn đi học lớp cảm tình Đảng. Phần thưởng này rất xứng đáng với Giang, sẽ là nguồn động viên tinh thần to lớn để em thêm học tập tốt, sống đẹp như lý tưởng em hằng ấp ủ”.

Bài, ảnh: KIỀU CHINH