Tập đoàn vận tải biển lớn nhất của Trung Quốc COSCO đã chi hàng tỉ USD để mua các cảng biển ở Hy Lạp và nhiều quốc gia hàng hải khác trên khắp thế giới, nhưng khoản đầu tư mới nhất của COSCO được cho là động thái nhằm mở rộng tham vọng của tập đoàn này. Theo đó, COSCO đã bỏ tiền xây dựng một “cảng khô” ở Kazakhstan gọi là Khorgos Gateway, nơi mà vùng biển gần nhất cũng ở cách hơn 1.600 dặm.

“Cảng khô” Khorgos Gateway tại Kazakhstan. Ảnh: NYT

Theo tờ Thời báo New York, COSCO đang sở hữu 49% cổ phần của Khorgos Gateway, nơi trong năm 2017 đã xử lý lượng hàng hóa tương đương 100.000 container, và mục tiêu sẽ là 500.000 container vào năm 2020.

Hiện cả Trung Quốc và Kazakhstan đều tỏ ra hào hứng trước những gì mà họ xem như là “cửa ngõ” thương mại toàn cầu mới. Nơi đây hiện đang là một kết nối trung tâm của cái mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gọi là “dự án thế kỷ” - chương trình phát triển cơ sở hạ tầng “Vành đai, Con đường” trị giá 1.000 tỉ USD, vốn được đưa ra nhằm khôi phục lại tuyến đường thương mại Con đường tơ lụa thời cổ xưa và mở rộng thêm các tuyến đường thương mại khác giữa châu Á và châu Âu để đưa hàng hóa Trung Quốc ra các thị trường nước ngoài.

Nằm trong kế hoạch xây dựng cảng Khorgos Gateway, một thị trấn gọi Nurkent đã được xây dựng, với nhiều tòa nhà chung cư, trường học và cửa hàng nhằm phục vụ các nhân viên đường sắt, những người lái cần cẩu, các quan chức hải quan và nhân viên vận hành “cảng khô” khác. Hiện thị trấn này chỉ có khoảng 1.200 cư dân, nhưng có kế hoạch mở rộng với hơn 100.000 người.

Giới phân tích cho rằng động thái trên của Trung Quốc không chỉ làm thay đổi các tuyến vận tải toàn cầu, mà còn tác động đáng kể tới tình hình chính trị của Kazakhstan cũng như của toàn thế giới trong bối cảnh Trung Quốc lấn sâu vào một khu vực mà Nga xem là nơi nằm trong phạm vi ảnh hưởng của Mát-xcơ-va.

Là quốc gia lớn nhất khu vực Trung Á và từng thuộc Liên Xô, Kazakhstan kể từ khi độc lập vào năm 1991 luôn cố gắng hợp tác với Nga nhưng đồng thời cũng mở rộng quan hệ với Trung Quốc. Và “cảng khô” là biểu hiện mới nhất của mối quan hệ ngày càng khắn khít giữa hai nước.

TRÍ VĂN