Trung Quốc và Nga đang có cuộc tập trận chung mang tên Joint Sea - 2025 trên Biển Nhật Bản (gần thành phố Vladivostok, Nga) nhằm củng cố quan hệ đối tác và đối trọng với trật tự toàn cầu mà Bắc Kinh và Mát-xcơ-va coi là do Mỹ dẫn đầu.

Tàu chiến Trung Quốc, Nga tham gia cuộc tập trận chung trên biển từ ngày 3 đến 5-8. Ảnh: Reuters

Bộ Quốc phòng Trung Quốc trong một tuyên bố hôm 3-8 cho biết, trong cuộc tập trận kéo dài 5 ngày nói trên, lực lượng hải quân 2 nước sẽ tổ chức các hoạt động như cứu hộ tàu ngầm, tác chiến chống ngầm, phòng không, phòng thủ tên lửa, tìm kiếm cứu nạn cũng như mô phỏng tác chiến trên biển. Trung Quốc cử hạm đội tham gia tập trận có 5 tàu chiến, gồm 2 tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Type 052D, 1 tàu ngầm diesel - điện lớp Kilo, 1 tàu tiếp tế lớp Fuchi Type 903A và 1 tàu cứu hộ tàu ngầm. Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên Trung Quốc đưa tàu ngầm tham gia tập trận với Nga, đánh dấu sự mở rộng hợp tác quân sự giữa 2 nước. Sau cuộc tập trận, 2 nước sẽ tiến hành tuần tra hải quân chung tại “các vùng biển liên quan của Thái Bình Dương”.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Trương Tiểu Cương cho biết cuộc tập trận trên không nhắm vào bất kỳ bên thứ ba nào hay liên quan đến tình hình quốc tế hoặc khu vực hiện tại mà chỉ nhằm mục đích “làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện” giữa 2 nước. Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Nga cũng khẳng định “cuộc tập trận này chỉ mang tính chất phòng thủ và không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào khác”. 

Tuy nhiên, cuộc tập trận này lại trùng với cuộc tập trận mang tên Resolute Force Pacific 2025, chiến dịch quân sự quy mô lớn do Không quân Mỹ dẫn đầu diễn ra từ ngày 9-7 đến ngày 4-8 với sự tham gia của hơn 400 máy bay và 12.000 quân nhân từ Mỹ, Nhật Bản, Úc và các đối tác khác trong khu vực. Phía Nhật Bản điều động khoảng 50 máy bay, trong đó có tiêm kích tàng hình thế hệ mới F-35, các máy bay F-2 và F-15, cùng 3.100 nhân sự. Bộ Tư lệnh Không quân Thái Bình Dương Mỹ nhấn mạnh mục tiêu của cuộc tập trận này là kiểm chứng khả năng thực hiện hiệu quả các chiến dịch trong điều kiện chiến đấu thực tế, đặc biệt là công tác hậu cần và triển khai lực lượng đa căn cứ.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS, Mỹ), kể từ năm 2003, Trung Quốc và Nga đã thực hiện 113 cuộc tập trận chung. Một nửa trong số đó diễn ra chỉ trong 6 năm qua. CSIS cho hay, trong những năm gần đây, các cuộc tập trận chung giữa Trung Quốc và Nga có phạm vi địa lý rộng lớn nhưng đặc biệt tập trung ở khu vực Thái Bình Dương.

Dù Trung Quốc và Nga không có liên minh quân sự chính thức nhưng trong báo cáo theo dõi hợp tác quân sự Bắc Kinh - Mát-xcơ-va, CSIS nhận định “các cuộc tập trận chung là yếu tố mới mẻ và phát triển mạnh mẽ trong quan hệ quân sự Trung Quốc - Nga, đồng thời là động lực thúc đẩy quan hệ Trung Quốc - Nga trong những năm gần đây”, mang lại nhiều lợi ích, đặc biệt là cho Bắc Kinh. Theo CSIS, các cuộc tập trận cho phép Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) “có được kinh nghiệm quý báu và tạo cơ hội cho PLA thực hành diễn tập ở nhiều vùng địa lý và khí hậu khác nhau, cách xa biên giới Trung Quốc”.

Theo tờ Al Jazeera, Bộ Quốc phòng Nhật Bản trong báo cáo thường niên hồi tháng rồi cảnh báo hợp tác quân sự ngày càng tăng giữa Trung Quốc và Nga cũng như sự cạnh tranh ngày càng leo thang giữa Washington và Bắc Kinh đặt ra “mối quan ngại mạnh mẽ” đối với an ninh của Tokyo. Theo báo cáo, một số khí tài quân sự mới của Nga đã được triển khai tới khu vực Thái Bình Dương. Mát-xcơ-va còn điều quân đội, tên lửa, máy bay chiến đấu đến các đảo phía Bắc Nhật Bản, nơi Liên Xô chiếm đóng vào cuối Chiến tranh Thế giới thứ hai.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)