Tỉ phú Ricardo Martinelli, 57 tuổi, đã giành thắng lợi vang dội trong cuộc bầu cử tổng thống tại Panama hôm 3-5 khi nhận được 61% số phiếu ủng hộ, bỏ xa ứng viên của liên minh cầm quyền, cựu Bộ trưởng Nhà ở Balbina Herrara, chỉ được 37%. Bà Herrara đã lên tiếng thừa nhận thất bại và gọi điện chúc mừng ông Martinelli.

Ông Martinelli mừng chiến thắng. Ảnh: AP

Theo các nhà quan sát, chiến thắng đậm của ông Martinelli tuy có phần hơi bất ngờ nhưng cũng là một kết quả dễ hiểu nếu xét bối cảnh kinh tế hiện nay của quốc gia Trung Mỹ này. Mặc dù tăng trưởng kinh tế của Panama được dự báo là 3-4% trong năm nay, tức cao hơn so với nhiều nước trong khu vực Mỹ La-tinh, nhưng lại thấp xa so với mức trung bình hàng năm 8,7% trong vòng 5 năm gần đây. Tình trạng việc làm cũng đang bắt đầu căng thẳng. Và đặc biệt, giá cả tiêu dùng tăng vọt xuất hiện hồi năm ngoái đến nay vẫn chưa lắng dịu. Lợi dụng hoàn cảnh trên, ông Martinelli cáo buộc bộ máy của Tổng thống sắp mãn nhiệm Martin Torrijos là tham nhũng và hứa sẽ kiểm soát tài sản công, đồng thời trừng phạt các quan tham. Ông Martinelli còn cam kết giảm giá lương thực cơ bản, hỗ trợ 100 USD/tháng cho những người trên 70 tuổi không có bảo hiểm xã hội. Đây có lẽ là điểm nhấn quan trọng nhất trong chiến dịch vận động tranh cử tiêu tốn tới 35 triệu USD của nhà tỉ phú này, vì nó đánh trúng kỳ vọng của 40% dân số sống dưới ngưỡng nghèo ở Panama. Ngoài ra, để đảm bảo an ninh xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế, ông Martinelli tuyên bố sẽ nỗ lực đấu tranh chống tội phạm và đầu tư xây dựng các bến cảng, đường cao tốc và một đường xe điện ngầm tại Thủ đô Panama City. Ông cũng tuyên bố sẽ điều hành đất nước theo cách điều hành một công ty.

Được đào tạo tại Mỹ, ông Martinelli hiện là một doanh nhân thành đạt, đang sở hữu chuỗi siêu thị Super 99 lớn nhất Panama (nên được gọi là “trùm siêu thị”), hai công ty riêng và có chân trong hội đồng quản trị của ít nhất 8 công ty khác. Ông một thời là Bộ trưởng phụ trách các vấn đề kênh đào, và từng tham gia tranh cử tổng thống năm 2004 (nhưng bị thất bại thảm hại). Sau sự kiện này, với mục tiêu quảng bá hình ảnh của mình, ông thành lập Quỹ học bổng Martinelli và mỗi năm hỗ trợ tài chính cho hơn 8.000 sinh viên nghèo học giỏi.

Nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của ông Martinelli là thực hiện dự án mở rộng kênh đào Panama (vốn là xương sống của nền kinh tế nước này) trị giá 5,25 tỉ USD được chính phủ tiền nhiệm khởi xướng. Hiện dự án đã nhận được 2,3 tỉ USD vốn cam kết, nhưng việc triển khai có nguy cơ bị trì hoãn do kinh tế khó khăn.

PHÚC GIA AN (Theo AFP, Reuters, Wikipedia)