05/11/2019 - 08:45

Trợ cấp nông nghiệp của EU bị xà xẻo? 

Điều tra của báo New York Times phát hiện chính phủ các nước Trung Âu đã xà xẻo có hệ thống Chính sách Nông nghiệp chung (CAP) của Liên minh châu Âu (EU) nhằm làm lợi cho người thân và các đồng minh chính trị của mình.

Qua điều tra ở 9 quốc gia châu Âu trong năm nay, báo Mỹ nhận thấy khoản trợ cấp nông nghiệp trị giá hàng triệu USD đã đi thẳng vào tay nhiều công ty, thường có liên quan đến lãnh đạo các nước này. CAP còn bị cho đã hỗ trợ “các vụ thâu tóm đất đai theo kiểu mafia” tại Slovakia và Bulgaria.

Trang trại chăn nuôi cừu ở châu Âu. Ảnh: Independent

Trong số những người hưởng lợi bị New York Times liệt kê, Thủ tướng CH Czech Andrej Babis được cho có dính dáng đến Tập đoàn nông nghiệp và thực phẩm Agrofert mà trong năm ngoái đã nhận trợ cấp ít nhất 42 triệu USD. Tập đoàn mẹ này kiểm soát hơn 250 công ty con, chủ yếu đặt tại CH Czech và Slovakia. Tuy không còn sở hữu Agrofert cũng như bản thân ông cũng phủ nhận xung đột lợi ích, song các tổ chức, bao gồm Minh bạch Quốc tế, tuyên bố vị tỉ phú dân túy này vẫn là người hưởng lợi sau cùng. Do vậy mới có chuyện hồi tuần rồi, Thượng nghị sĩ Lukas Wagenknecht thuộc đảng đối lập đã nộp đơn khiếu nại lên Hội đồng châu Âu (ông Babis là thành viên và có quyền phủ quyết), yêu cầu không cho phép thủ tướng CH Czech tham gia thảo luận về ngân sách của EU vì tập đoàn Agrofert mỗi năm hưởng hàng chục triệu USD tiền trợ cấp nông nghiệp. 

Ở Hungary, Thủ tướng Viktor Orban cũng nằm trong số những người bị New York Times xác định là sử dụng trợ cấp của EU để tài trợ cho một hệ thống bảo trợ dính líu đến các trường hợp cho thuê đất. Chẳng hạn, các nhà điều tra trích dẫn vụ ông bán 12 nông trại của nhà nước cho các đồng minh thân cận hồi thời còn là thủ tướng Hungary giai đoạn 1998-2002. 

Năm 2015, 5 năm sau khi Orban trở lại ghế thủ tướng Hungary, chính phủ của ông bắt đầu bán các hợp đồng cho thuê đất có diện tích hàng trăm ngàn héc-ta với mức giá thấp. Mặc dù tổ chức đấu giá, nhưng nhiều nông dân địa phương phàn nàn rằng họ được yêu cầu “không được làm phiền” vì người chiến thắng đã được xác định trước. Cuối cùng, phần lớn các hợp đồng nói trên đều đến tay những doanh nhân có quan hệ mật thiết với đảng Fidesz của ông Orban. Được biết, hơn 485 héc-ta đất nhà nước đã được bán cho con rể của Thủ tướng Orban và gia đình anh ta. Ngoài ra, gần 1.538 héc-ta đất vào tay bạn thời thơ ấu của ông Orban là Lorinc Meszaros và gia đình người này. Đối tác làm ăn của phu nhân Thủ tướng Orban là Janos Flier cũng được “hưởng” hơn 404 héc-ta. Những người sở hữu đất lần lượt đủ điều kiện nhận hàng triệu USD tiền trợ cấp từ EU.

Dù vậy, trong phản ứng của mình, phát ngôn viên Chính phủ Hungary khẳng định những thủ tục phân phối trợ cấp nông nghiệp của EU tại nước này đều tuân thủ chặt chẽ quy định về quản lý các khoản trợ cấp của khối. Ngoài ra, liên quan đến khu đất rộng hơn 1.000 héc-ta, việc trợ cấp hoặc bán nó cũng phải chấp hành những quy định khắt khe.

Hàng năm, EU đều trợ cấp nông nghiệp khoảng 65 tỉ USD với mục đích hỗ trợ nông dân trên khắp châu lục cũng như giúp bình ổn nguồn cung lương thực của “lục địa già”. Mấu chốt của chương trình ở chỗ người dân được hỗ trợ tài chính tùy theo diện tích đất họ canh tác. Chương trình trợ cấp này chiếm tỷ lệ lớn nhất trong ngân sách của EU, 40% tổng ngân sách của khối và đây cũng là một trong những chương trình trợ cấp lớn nhất thế giới. 

HẠNH NGUYÊN (Theo Independent, Guardian)

Chia sẻ bài viết