Hãng thông tấn MENA của Ai Cập hôm 18-8 dẫn nguồn tin từ giới chức nước này cho biết, Tổng thống Mohammed Morsi sẽ tới Iran vào cuối tháng này, chuyến công du đầu tiên của một vị nguyên thủ quốc gia Ai Cập đến đất nước Hồi giáo kể từ khi quan hệ giữa hai nước lạnh nhạt nhiều thập kỷ qua.

Chuyến đi của Tổng thống Ai Cập Morsi đến Iran cuối tháng này hứa hẹn sẽ giảm nhiệt quan hệ căng thẳng kéo dài hơn 3 thập kỷ giữa hai nước. Ảnh: AP

Chuyến thăm Iran nhân hội nghị thượng đỉnh Phong trào không liên kết (NAM) của ông Morsi được kỳ vọng là tia lửa giúp tan chảy quan hệ đóng băng giữa hai quốc gia sau quãng thời gian dài đối nghịch, đặc biệt kể từ khi Ai Cập ký kết hiệp ước hòa bình hồi năm 1979 với Israel. Quan hệ giữa Cairo và Tehran sứt mẻ sau cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 ở Iran, nhất là sau khi Ai Cập cáo buộc Iran ủng hộ các tay súng nổi dậy tại quốc gia Kim Tự Tháp. Dưới thời người tiền nhiệm của ông Morsi, cựu Tổng thống Hosni Mubarak, Ai Cập với chủ yếu là người Hồi giáo theo dòng Sunni luôn sát cánh với Arabie Séoudite và các quốc gia A-rập khác đã cố cô lập một Iran do người Hồi giáo theo dòng Shiite chiếm đa số. Cũng trong thời gian lãnh đạo của ông Mubarak, rất nhiều những nỗ lực từ phía các bộ trưởng thương mại và lãnh đạo doanh nghiệp thúc đẩy quan hệ hai nước nhưng đều bị giới ngoại giao và tình báo cản trở.

Có lẽ quá sớm để khẳng định mối quan hệ thân mật của chuyến thăm của ông Morsi hay những khía cạnh mà quốc gia đông dân nhất thế giới A-rập có thể bình thường hóa quan hệ với Tehran, nhưng giới phân tích tin rằng chuyến thăm lịch sử này sẽ đưa Ai Cập trở lại sân khấu chính trị khu vực. Chuyến đi được cho là phù hợp với tín hiệu tích cực kể từ sau cuộc lật đổ chính quyền độc tài hồi năm ngoái để hình thành một chính sách đối ngoại đối lập với phương Tây và các nước xuất khẩu dầu mỏ tại Vùng Vịnh.

“Chuyến đi thực sự đánh dấu phản ứng đầu tiên với nhu cầu phổ biến và là phương thức để gia tăng cách thức cho chính sách đối ngoại của Ai Cập trong khu vực. Chuyến đi của Tổng thống Morsi cho thấy chính sách đối ngoại trong khu vực của quốc gia Trung Đông này đã tích cực trở lại. Đây cũng là cách để cho các quốc gia Vùng Vịnh biết rằng Ai Cập sẽ không luôn đi theo quan điểm của họ và chấp nhận quan điểm thấp kém”- nhà khoa học chính trị Mustafa Kamel al-Sayyed nhận định về chuyến đi của ông Morsi. Mahmoud Ezzat, một phó thủ lĩnh của phong trào Huynh đệ Hồi giáo cầm quyền ở Ai Cập, cho biết “chế độ cũ của ông Mubarak đã coi các quốc gia đối thủ của mình như một bóng ma. Chúng tôi không muốn giống với Mubarak là thổi phồng mối đe dọa từ Iran”.

Theo giới chức Ai Cập, trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh NAM diễn ra tại quốc gia Hồi giáo này vào ngày 30 và 31-8, Tổng thống Morsi sẽ trao quyền chủ tịch luân phiên của phong trào này cho Iran.

MINH TÂM (Theo AP, AFP)