HẠNH NGUYÊN

Ðài CNN dẫn lời một quan chức Mỹ nói tổ hợp phòng không Patriot ở Ukraine có thể đã hư hại nhưng không bị phá hủy, sau đợt tập kích tên lửa của Nga vào thủ đô Kiev ngày 16-5.

Hệ thống Patriot của Mỹ. Ảnh: ZUMA Press

Quan chức này cho rằng Mỹ đang đánh giá mức độ hư hại của tổ hợp Patriot, qua đó sẽ quyết định lực lượng Ukraine cần rút hoàn toàn hay có thể sửa chữa hệ thống ngay tại trận địa. Một quan chức Mỹ khác cho biết cuộc tấn công của Nga có thể đã đánh trúng một thành phần trong tổ hợp Patriot.

Bình luận trên được đưa ra vài giờ sau khi Bộ Quốc phòng Nga cho biết Mát-xcơ-va đã sử dụng một tên lửa siêu vượt âm Kinzhal phá hủy trận địa tên lửa phòng không Patriot tại Kiev trong cuộc tấn công rạng sáng 16-5. Kiev đang được bảo vệ bởi ít nhất 2 tổ hợp Patriot, hệ thống phòng không duy nhất của Ukraine có thể đối phó với vũ khí siêu vượt âm.

Theo Ðại tướng Valeriy Zaluzhnyi, Tư lệnh quân đội Ukraine, Nga đã phóng 6 tên lửa Kinzhal từ tiêm kích MiG-31K, 9 tên lửa hành trình Kalibr từ chiến hạm ở Biển Ðen, 3 tên lửa đạn đạo Iskander, 6 máy bay không người lái (UAV) Shahed-136/131 cùng nhiều UAV trinh sát và tự sát trong đợt tập kích Kiev kéo dài chưa đầy một giờ. Quân đội Ukraine tuyên bố bắn hạ toàn bộ 18 tên lửa Nga.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu khẳng định nước này không phóng nhiều tên lửa Kinzhal như số lượng mà Ukraine tuyên bố đã bắn hạ. Trong khi đó, Tướng Igor Konashenkov, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga, nhấn mạnh đòn tập kích tên lửa ồ ạt vào Kiev hôm 16-5 được tiến hành nhằm khiến các hệ thống phòng không Ukraine quá tải do phải liên tiếp khai hỏa để đối phó.

Khi Patriot và các hệ thống tầm ngắn của Ukraine gần như phóng hết cơ số đạn của mình, tên lửa Kinzhal sẽ thực hiện nhiệm vụ quan trọng nhất là lao vào trận địa phòng không đắt giá nhất tại Kiev. Một nguồn tin nói với Hãng thông tấn RIA Novosti rằng tiêm kích MiG-31K mang tên lửa Kinzhal đã “phục kích” tổ hợp Patriot. “Khi bị phục kích như vậy, do tốc độ quá cao của Kinzhal, hệ thống phòng không Mỹ hoàn toàn bất ngờ và không thể tự vệ”, nguồn tin nói.

Video trên mạng xã hội cho thấy tổ hợp được cho là Patriot của Ukraine khai hỏa 30 tên lửa trong hai phút để đối phó đòn không kích từ Nga. Tuy nhiên, sau khi loạt tên lửa này được bắn, một chớp lửa lớn bùng lên tại trận địa phòng không, dường như do một tên lửa Nga lao vào.

Ðây là lần đầu tiên Nga thông báo phá hủy tổ hợp Patriot mà Mỹ chế tạo và chuyển giao cho Ukraine. Nếu được xác thực, đây sẽ là tổn thất rất lớn với lưới phòng không Ukraine, bởi Patriot trị giá hơn 1,1 tỉ USD từng được kỳ vọng trở thành vũ khí có thể thay đổi đáng kể cục diện trên bầu trời nước này.

Patriot có 6 thành phần chính gồm trạm phát điện, radar, đài chỉ huy, ăng-ten, bệ phóng và tên lửa đánh chặn. Khác với những hệ thống phòng không tầm ngắn mà Mỹ đã chuyển cho Ukraine, Patriot có tính cơ động kém hơn, cho phép lực lượng Nga có thời gian ngắm mục tiêu. Lá chắn tên lửa Patriot có radar mạnh với khả năng phát hiện các mục tiêu bay đến từ khoảng cách xa. Dù vậy, tín hiệu radar phát ra để phát hiện mục tiêu cũng giúp đối phương xác định vị trí của Patriot. Mỹ tin rằng Nga đã thu được tín hiệu phát ra từ hệ thống Patriot, sau đó sử dụng tên lửa siêu vượt âm Kinzhal để tập kích.

Thông tin trái chiều về vụ bắn hạ Kinzhal

Thực tế, Nga gần đây đã tăng cường nhắm vào các hệ thống Patriot bằng Kinzhal, bao gồm vụ tập kích hôm 4-5 mà phía Ukraine khăng khăng Patriot đã được sử dụng để đánh chặn tên lửa.

Tuy nhiên, Hãng TASS dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga khẳng định vụ bắn hạ Kinzhal là tin giả, lập luận rằng tốc độ của tên lửa vượt xa các chế độ tấn công tối đa của Patriot. “Hơn nữa, khả năng linh hoạt chống tên lửa của Kinzhal trong chặng cuối của hành trình bay và góc bay gần như lao thẳng xuống mục tiêu giúp loại trừ khả năng nó bị hệ thống tên lửa đất đối không ngăn chặn”, nguồn tin
giải thích.

Trong khi đó, hai quan chức Mỹ cho rằng vụ tập kích hôm 4-5 thất bại vì lực lượng Ukraine đã dùng Patriot để tiêu diệt tên lửa trước khi nó đánh trúng hệ thống. Sau khi Nga phóng tên lửa Kinzhal đến, Patriot đã phóng nhiều tên lửa ở các góc khác nhau và chặn đứng được mục tiêu.