Sau những chuyến du hành đưa độc giả khám phá địa lý, thiên nhiên của Nam bộ và miền Trung, nhà văn Ðặng Hoàng Thám (TP Cần Thơ) tiếp tục ra mắt cuốn sách "Ðặc sắc ẩm thực phương Nam" (NXB Hồng Ðức, 2025). Tác giả đưa người đọc cùng dạo bước qua các địa phương để thưởng thức món ngon vật lạ, cảm nhận hương vị dân dã, khác biệt của vùng đất.

Ðến với vùng sông nước, đặc sản tất nhiên là cá và rất nhiều món ngon từ cá: cá lăng nghệ nấu ngót, cá chạch nướng vỉ, cá chẽm chưng tương, cá chốt kho sả ớt, cá bống mú chưng cách thủy hay hấp bún nấm, cá đuối nướng muối ớt, khô cá sửu và các loại khô khác… Ðặc biệt, mùa gió chướng về vườn ăn cá lòng tong, mùa nước nổi về miền Tây ăn cá linh non, mắm kho, bông điên điển. Cá nấu lẩu thì có lẩu cá dứa, lẩu mắm cá rô đồng, lẩu cá ngát nấu bần, lẩu cháo cá lóc U Minh Hạ… Còn có hàng loạt món ăn đặc trưng của miền Tây sẽ giữ chân du khách phương xa: lươn um lá cách, gỏi ốc đắng trộn bắp chuối, gỏi tép bạc đất trộn rau càng cua, gỏi tép trộn đu đủ, lẩu cua đồng, lẩu gà nấu chanh ớt, lẩu rắn hổ hành…

Theo chân tác giả đi qua các tỉnh, thành, người đọc thêm mở mang tầm mắt và có cơ hội thay đổi khẩu vị với nhiều đặc sản nổi tiếng. Ðến Kiên Giang có thể thưởng thức hương vị độc đáo từ rừng U Minh Thượng với các món: cá lóc nướng đất sét, rắn trun nướng mọi, ốc bươu, ốc lác nấu sả… Ở Bạc liêu có món bánh xèo Giồng Nhãn, bún bò cay, bánh củ cải. Về An Giang, du khách không chỉ mua được nhiều loại mắm ngon mà còn biết về món "tung lò mò" (lạp xưởng bò) hay đường thốt nốt… Ngoài ra còn có kẹo dừa Bến Tre, hủ tiếu Sa Ðéc, bún đầu cá Châu Ðốc, bánh phồng tôm Sa Giang, dưa bồn bồn ở U Minh…

Có những món ăn có tên rất lạ mà khi đọc sách, độc giả sẽ được giải thích cội nguồn. Chẳng hạn khi nghe món "gà đồng" mùa sa mưa, cứ ngỡ là gà được nuôi ngoài đồng, ngờ đâu đó là thịt ếch sau những cơn mưa rào ập xuống đồng ruộng, với các món: ếch nấu cà ri, ếch xào củ hành và dưa leo, ếch xào môn đúm, lẩu ếch nấu chua… Sách còn có đặc sản ở những miệt giồng, như gà nước, mỏ nhác xào bầu, dế cơm chiên giòn, chằng nghịch rô-ti…

Ký ức tuổi thơ đi xúc hến, chang chang... của người miền Tây được tác giả miêu tả sống động qua những trang sách, cùng những cách chế biến chang chang thành món ăn đồng quê như chang chang xào giá hẹ, kho keo, nấu canh mướp… Khi mùa mưa xuống, người ta xách giỏ, thùng ra đồng hoặc ven các bờ có mương, rạch, đường đi để chụp ếch, nhái. Có nhiều loại nhái như nhái cơm, nhái bầu, nhái bén, vạc sành nhưng chỉ có nhái cơm là ngon, nhiều thịt. Nhái cơm xào hành hẹ thơm ngon, ăn bắt cơm vô cùng.

Tác giả còn đưa bạn đọc cùng đi chợ ở các nơi, mua sắm, nhìn ngắm các món ngon vật lạ ở các địa phương, tìm hiểu những đặc trưng độc đáo của vùng đất phương Nam. Chẳng hạn như đi chợ rắn ở huyện An Phú, tỉnh An Giang; chợ Tràm Chim ở huyện Tam Nông, tỉnh Ðồng Tháp... Sau đó, đến Bạc Liêu, Cần Thơ đi chợ đêm để thưởng thức món ngon, mua quần áo, đồ lưu niệm…

Những món ngon của miền Ðông Nam bộ và Nam Trung Bộ cũng được miêu tả chi tiết trong tập sách. Không chỉ đi sâu vào ẩm thực, tác giả còn chú trọng về giao thoa văn hóa để khái quát đặc trưng ẩm thực của từng nơi, mang đến nhiều kiến thức thú vị cho người đọc.

CÁT ÐẰNG