Dù tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng tung hoành nhiều nơi ở châu Phi nhưng cho đến nay lực lượng này dường như "gặt hái" rất ít tại Đông Phi. Tuy nhiên, nơi đây được xem sẽ là mặt trận mới của IS trong năm 2017.

Lâu nay, IS vẫn kiên trì tìm kiếm chỗ đứng ở Đông Phi. Mặc dù sự hiện diện của chúng có phần lu mờ so với nhóm khủng bố al-Shabaab thân al-Qaeda trong khu vực, nhưng IS đang bắt đầu mở rộng địa bàn. Hiện IS đang triển khai phương pháp tiếp cận Đông Phi theo hai hướng, một là tăng cường truyền bá tư tưởng độc hại khắp Đông Phi và hai là tiến sâu vào khu vực miền Bắc Somalia. Giới phân tích nhận định, chiến lược này của IS có khả năng làm suy yếu sự thống trị của al-Shabaab, cũng như gây xáo trộn nỗ lực chống khủng bố của các chính phủ trong khu vực vốn chủ yếu tập trung chống lại các mối đe dọa từ al-Shabaab.

Kể từ khi chấp nhận tuyên bố trung thành của nhóm cực đoan Boko Haram ở Nigeria hồi tháng 3-2015, IS luôn mong muốn nhận được sự ủng hộ của các nhóm Hồi giáo ở Đông Phi. Chúng liên tục kêu gọi các "huynh đệ" của Boko Haram ở Somalia từ bỏ al-Qaeda và tham gia hàng ngũ của chúng. Tại Tanzania và Kenya, IS đã tăng cường triển khai chiến dịch tuyên truyền tư tưởng độc hại và bước đầu đạt được một số kết quả. Trong đó, đáng chú ý là chuyện nhóm tự xưng Ahl al Kahf tuyên bố trung thành với IS tại Tanzania tung lên mạng xã hội đoạn video dọa tiến hành các cuộc tấn công tại đây hồi tháng 5-2016. Còn tại nước láng giềng Kenya, hàng loạt âm mưu tấn công cũng như các cuộc tấn công mang "hơi hướng" IS đã nổ ra. Chẳng hạn, cảnh sát Kenya hồi tháng 5 năm ngoái đã bắt giữ Mohammed Abdi Ali, một bác sĩ thực tập bị tố âm mưu sử dụng vi khuẩn bệnh than để thực hiện một vụ tấn công sinh hóa (Hai nghi phạm khác, trong đó có vợ của Abdi Ali, cùng lúc bị bắt giữ tại nước láng giềng Uganda do có liên quan). Tháng 9-2016, 3 phụ nữ đã tấn công một đồn cảnh sát ở thành phố Mombasa lớn thứ hai ở Kenya nhưng rất may là những kẻ tấn công đã bị bắn chết trong cuộc đấu súng với cảnh sát. Cảnh sát sau đó phát hiện nhiều thiết bị dùng để đánh bom tự sát tại hiện trường. Đây là vụ tấn công đầu tiên trên đất Kenya mà IS công khai nhận trách nhiệm. Ít lâu sau đó, IS thông qua hãng tin Amaq cũng đứng ra nhận trách nhiệm vụ tấn công nhằm vào một quan chức bên ngoài Đại sứ quán Mỹ ở Thủ đô Nairobi.

Giới chuyên gia cho rằng, sự tồn tại của IS tại Đông Phi phần lớn phụ thuộc vào sự ủng hộ của các nhóm chiến binh đã có mặt ở đây từ trước mà IS đang ra sức kêu gọi từ bỏ al-Qaeda để quay sang dưới trướng chúng. Hiện tại, một số tay súng Somalia đã nghe theo lời IS, trong đó có nhóm tự xưng "Jahba Đông Phi" do cựu chỉ huy của al-Shabaab Abdulqadr Mumin cầm đầu. Được biết, nhóm này được thành lập vào tháng 10-2015 và kể từ đó không ngừng tìm cách "lấy số má" ở Somalia.

TRÍ VĂN (Theo Daily Maverick)