Chuyến thăm Trung Đông lần đầu tiên qua 3 nước Saudi Arabia, Ai Cập và Iran kết thúc ngày 22-1 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình được hãng tin Pháp AFP đánh giá là nhằm thực hiện tham vọng chính trị và kinh tế tại khu vực này theo sáng kiến đối ngoại "một vành đai, một con đường" của ông Tập.

Trong cuộc họp báo với Tổng thống Ai Cập Addel Fattah al-Sisi hôm 21-1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết Trung Quốc đã ký kết 21 thỏa thuận với nước chủ nhà, bao gồm 15 dự án đang có hoạch triển khai trên các lĩnh vực như điện, giao thông và cơ sở hạ tầng với tổng vốn đầu tư lên tới 15 tỉ USD. Các thỏa thuận này cho phép doanh nghiệp Trung Quốc "tăng gấp đôi nỗ lực" phát triển Hành lang kênh đào Suez, bao gồm đặc khu hợp tác thương mại và kinh tế giữa hai nước, và dự án xây dựng thủ đô hành chính mới của quốc gia đông dân nhất khối A-rập. Đặc khu kinh tế Suez hiện có 32 doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư với tổng vốn hơn 400 triệu USD và dự kiến tăng lên hơn 100 công ty với số vốn 2,5 tỉ USD, tạo ra hơn 10.000 việc làm.

Ngoài ra, Trung Quốc sẽ cung cấp khoản vay 1 tỉ USD cho Ngân hàng Trung ương Ai Cập và 700 triệu USD cho Ngân hàng Quốc gia Ai Cập. "Trung Quốc ủng hộ các nỗ lực của Ai Cập duy trì sự ổn định, phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân, đồng thời hậu thuẫn Ai Cập đóng vai trò ngày càng lớn trong các vấn đề khu vực và quốc tế"- ông Tập nhấn mạnh.

Cũng tại Cairo, ông Tập có bài phát biểu trước trụ sở Liên đoàn A-rập với những cam kết hỗ trợ tài chính, có thể lên đến 55 tỉ USD, cho Trung Đông, bao gồm 15 tỉ USD khoản vay đặc biệt cho các dự án công nghiệp, 10 tỉ USD khoản vay thương mại thúc đẩy hợp tác năng lượng, 10 tỉ USD cho vay ưu đãi, 20 tỉ USD thành lập quỹ đầu tư chung với Qatar và Các Tiểu Vương quốc A-rập Thống nhất (UAE). Ông Tập đã đề nghị Ai Cập "xoay trục" vào "vành đai và con đường" do Trung Quốc vẽ ra. Đáp lại, Tổng thống al-Sisi tuyên bố Ai Cập sẵn sàng kết nối các kế hoạch phát triển quốc gia của mình với sáng kiến "một vành đai, một con đường" của Trung Quốc.

Trong bài viết đăng trên tờ Iran Nhật báo hôm 21-1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết Iran đã "phản ứng tích cực" trước sáng kiến trên của Trung Quốc và nhấn mạnh trong lịch sử từ hơn 2.000 năm trước, Trung Quốc và Iran đã góp phần quan trọng mở ra "Con đường Tơ lụa" huyền thoại và qua đó thúc đẩy trao đổi giữa các nền văn minh phương Đông và phương Tây. Vì vậy, ông Tập chủ động đề xuất nhiều chủ trương triển khai sáng kiến trên với Iran, coi đó là động lực "mang lại tương lai tươi sáng cho quan hệ hai nước".

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng thống Ai Cập al-Sisi rằng hai nước cần ủng hộ "lợi ích cốt lõi của nhau". Dư luận quốc tế cho rằng Trung Quốc chẳng cho ai không bao giờ. Cái gọi là "lợi ích cốt lõi" mà phía Trung Quốc thường xuyên nói tới trong quan hệ quốc tế bao hàm nhiều lĩnh vực đối nội lẫn đối ngoại, kể cả tranh chấp chủ quyền. Sáng kiến "một vành đai, một con đường" mà ông Tập lần đầu tiên đưa ra năm 2013 cũng nhằm gia tăng ảnh hưởng kinh tế và chính trị phục vụ cho tham vọng bá quyền của Trung Quốc.

KIẾN HÒA (Theo AFP, Reuters, Xinhua)