Trong bài viết “Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng” mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “… chúng ta cần phải quán triệt lại định hướng quan điểm và nhận thức trong cả hệ thống chính trị về vai trò của kinh tế tư nhân (KTTN) như là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước”, “KTTN góp phần rất quan trọng định hình tương lai của nền kinh tế Việt Nam”. Từ định hướng của Tổng Bí thư về vai trò, tầm quan trọng của KTTN, vấn đề đặt ra là cấp ủy và chính quyền các địa phương có vai trò, nhiệm vụ như thế nào trong việc tạo môi trường thúc đẩy KTTN phát triển đúng định hướng của Đảng trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Chế biến thủy sản xuất khẩu tại một doanh nghiệp ở Khu công nghiệp Trà Nóc 2, quận Ô Môn, TP Cần Thơ. Ảnh: VĂN CÔNG

Phát triển KTTN không chỉ là nhiệm vụ kinh tế mà còn là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, góp phần ổn định xã hội, cải thiện đời sống người dân và nâng cao vị thế của địa phương, quốc gia. Cấp ủy, chính quyền các địa phương là nơi trực tiếp lãnh đạo, quản lý các hoạt động kinh tế trên địa bàn, giữ vai trò quan trọng thúc đẩy khu vực KTTN phát triển, trước hết là thông qua việc tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, công bằng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp tư nhân. Cùng với việc kiến tạo khung pháp lý thông thoáng giúp doanh nghiệp tiếp cận các nguồn lực cần thiết như đất đai, vốn, công nghệ; phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng (giao thông, điện, nước, viễn thông….) hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường, cấp ủy, chính quyền các địa phương còn giữ vai trò quan trọng trong việc phối hợp với các cơ sở giáo dục - đào tạo và doanh nghiệp để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong bối cảnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Với vai trò đó, xuất phát từ quan điểm, định hướng của Tổng Bí thư về phát triển KTTN trong thời gian tới, một trong những nhiệm vụ hàng đầu của các cấp ủy, chính quyền địa phương là cần nhanh chóng rà soát, xây dựng, bổ sung, hoàn thiện thể chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân để tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, giảm thiểu đến mức thấp nhất những rào cản hành chính. Trong đó, quan trọng nhất là cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân - nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ - về thuế, tín dụng, đất đai, đào tạo nguồn nhân lực, xúc tiến thương mại… Song song đó, với mong muốn chính quyền các địa phương tiếp tục đơn giản hóa các thủ tục hành chính trên nền tảng chuyển đổi số để giảm thiểu thời gian, chi phí trong việc xin cấp phép, đăng ký kinh doanh và các thủ tục liên quan, các doanh nghiệp tư nhân cũng kỳ vọng các địa phương thiết lập và duy trì kênh đối thoại thường xuyên giữa chính quyền với doanh nghiệp để lắng nghe, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc mà doanh nghiệp gặp phải.

Bối cảnh chuẩn bị sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, tiếp tục sáp nhập các đơn vị hành chính cấp xã và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, mở rộng không gian phát triển cho các địa phương gắn với Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng; đẩy mạnh phân cấp phân quyền theo phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” được xem là cơ hội để cấp ủy, chính quyền các địa phương hỗ trợ mạnh hơn cho khu vực KTTN. Cơ hội đó là sự chủ động của các địa phương trong việc hoạch định chiến lược phát triển; kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các dự án hạ tầng giao thông, năng lượng, viễn thông - nhất là các dự án hạ tầng trọng điểm thông qua các hình thức hợp tác công - tư (PPP); thúc đẩy đổi mới sáng tạo thông qua các chủ trương, chính sách thông thoáng khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D), tiếp cận công nghệ tiên tiến. Cơ hội đó thúc đẩy phải tăng cường liên kết, phối hợp giữa chính quyền địa phương với các doanh nghiệp, trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước trong xây dựng chương trình đào tạo và đào tạo lại để phát triển nguồn nhân lực phù hợp với định hướng, quy hoạch phát triển của địa phương, của vùng, của quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.

Để thực hiện tốt những yêu cầu đó (đồng thời cũng là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các địa phương) đòi hỏi phải có tư duy và cách lãnh đạo, điều hành mang tính đột phá, bảo đảm cho doanh nghiệp tư nhân thực sự là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Yêu cầu đặt ra là cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý hành chính và điều hành kinh tế để giảm thiểu tình trạng hối lộ, tiêu cực, nhũng nhiễu doanh nghiệp từ khu vực công; tăng cường sự phối hợp liên ngành, liên địa phương để giải quyết nhanh các vướng mắc của doanh nghiệp; cấp ủy, chính quyền các địa phương phải dám sẵn sàng thử nghiệm, dám chịu trách nhiệm để phát triển các mô hình kinh tế mới trong khu vực KTTN. Trong đó, quan trọng là hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ các startup thông qua các chương trình ươm tạo, vườn ươm doanh nghiệp, quỹ đầu tư mạo hiểm…

Phát triển KTTN là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong bối cảnh đất nước ta chuẩn bị bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Điều đó đòi hỏi cấp ủy và chính quyền các địa phương cần có tầm nhìn chiến lược, quyết tâm chính trị cao và hành động quyết liệt. Chỉ khi tạo được môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn, chúng ta mới có thể khai thác tối đa tiềm năng của khu vực KTTN, góp phần đưa nước ta vươn lên trở thành một quốc gia thịnh vượng và phát triển bền vững.

NGUYỄN GIA