Ông Lieberman và phu nhân trong lễ nhậm chức Ngoại trưởng Israel ngày 1-4. Ảnh: AP

Cảnh sát Israel ngày 2-4 đã thẩm vấn tân Ngoại trưởng theo đuờng lối dân tộc cực đoan, ông Avigdor Lieberman, trong hơn 7 tiếng đồng hồ về những nghi vấn liên quan đến tội nhận hối lộ, gian lận, rửa tiền và lợi dụng uy tín để trục lợi. Hiện tại, ông Lieberman phủ nhận mọi cáo buộc và cho rằng cuộc điều tra trên mang động cơ chính trị.

Theo các nhà phân tích, việc Ngoại trưởng Lieberman bị cảnh sát thẩm vấn chỉ một ngày sau khi nhậm chức, báo hiệu một tương lai không tốt đẹp đối với nội các mới ở Israel. Nếu cuộc điều tra mang động cơ chính trị thì đây có thể là một sức ép chính trị đối với nhà lãnh đạo gây tranh cãi này. Tuy nhiên, trong vai trò ngoại trưởng đầy quyền thế, lại đại diện cho đảng lớn thứ ba tại quốc hội thì ông Lieberman khó lòng bị ai đó “bắt nạt”, kể cả Thủ tướng Benjamin Netanyahu.

Điều đáng lo ngại hơn là lập trường quá diều hâu của ông Lieberman sẽ làm ảnh hưởng đến thiện cảm của cộng đồng quốc tế đối với nhà nước Do Thái. Ngay trong lễ nhậm chức, ông Lieberman đã làm dư luận thế giới lo lắng khi tuyên bố rằng chính quyền mới ở Tel Aviv không liên quan gì đến thỏa thuận hòa bình ở hội nghị Annapolis do Mỹ bảo trợ hồi tháng 11-2007. Cần nhắc lại là thỏa thuận này đã được cựu Thủ tướng Ehud Olmert đặt bút ký với trọng tâm là ủng hộ một nhà nước Palestine độc lập và trao trả Cao nguyên Golan cho Syrie như là biện pháp “đổi đất lấy hòa bình”. Đặc biệt, ông còn tuyên bố “bất kỳ ai muốn hòa bình thì cần phải chuẩn bị chiến tranh”. Phản ứng trước những tuyên bố trên, Trợ lý Tổng thống Palestine Yasser Abed đã gọi Ngoại trưởng Lieberman là “vật cản đối với hòa bình” và “sẽ gây hại cho Israel đầu tiên”. Ông cho rằng không có lý do gì buộc người Palestine phải thỏa hiệp với một nhân vật phân biệt chủng tộc và thù địch như ông Lieberman.

Tân Ngoại trưởng Lieberman sinh trưởng tại Moldova. Năm 1978 (lúc 20 tuổi), ông di cư đến Israel xin làm bảo vệ an ninh cho một hộp đêm. Bằng nỗ lực muốn đổi đời, ông đăng ký vào Đại học Hebrew và tham gia phong trào của đảng Likud lúc đó nổi tiếng rất diều hâu. Sau đó, ông rời bỏ Likud và đứng ra thành lập đảng Yisrael Beiteinu trước khi được bầu vào quốc hội năm 1999 nhờ sự ủng hộ của hơn 1 triệu người Nga nhập cư (Moldova từng là nước cộng hòa trực thuộc Liên Xô trước đây). Ông đã có một năm làm bộ trưởng cơ sở hạ tầng, một năm làm bộ trưởng giao thông và hai năm trên cương vị phó thủ tướng kiêm bộ trưởng các vấn đề chiến lược. Trong thời gian tại chức, ông Lieberman nổi tiếng là nhân vật phản đối mạnh mẽ việc trả lại đất đai cho người Palestine, phân biệt chủng tộc chống người gốc A-rập. Ông từng được biết đến với “sáng kiến” buộc người Israel gốc A-rập phải thề trung thành với nhà nước Do Thái.

KIẾN HÒA (Theo AP, AFP, BBC)