Quỹ Gates mới đây thông báo việc cam kết tài trợ 2,5 tỉ USD đến năm 2030 để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu và phát triển tập trung vào chăm sóc sức khỏe phụ nữ trên toàn cầu.

Một thai phụ tại Kenya đang được siêu âm bằng thiết bị siêu âm cầm tay, do Quỹ Gates tài trợ nghiên cứu và phát triển. Ảnh: Gates Foundation

Khoản tài trợ này là một trong những cam kết lớn nhất đầu tiên của Quỹ Gates, kể từ khi nhà sáng lập Bill Gates hồi đầu năm cho biết sẽ trao tặng toàn bộ khối tài sản 200 tỉ USD của ông thông qua quỹ từ thiện này cho tới năm 2045.

Theo Quỹ Gates, khoản tài trợ mới sẽ giúp các nhóm nghiên cứu xuất sắc trên toàn cầu thúc đẩy hơn 40 giải pháp sáng tạo về chăm sóc sức khỏe phụ nữ, được thiết kế đặc biệt cho các khu vực thiếu nguồn lực, nơi nhu cầu chăm sóc sức khỏe phụ nữ lớn nhất nhưng thiếu hụt trầm trọng nhất. Nguồn đầu tư sẽ tập trung vào 5 lĩnh vực chính, gồm: chăm sóc sản khoa và tiêm chủng cho bà mẹ; sức khỏe và dinh dưỡng cho bà mẹ; sức khỏe phụ khoa và kinh nguyệt; đổi mới biện pháp tránh thai; và bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Bà Ru-fong Joanne Cheng, Giám đốc Sáng kiến Sức khỏe Phụ nữ thuộc Quỹ Gates, cho biết mặc dù phụ nữ thường sống lâu hơn nam giới, nhưng họ lại có 1/4 thời gian cuộc đời trải qua tình trạng sức khỏe kém. Và khoản cam kết 2,5 tỉ USD của Quỹ Gates có thể giúp thúc đẩy 4 sáng kiến đột phá có tiềm năng hỗ trợ chăm sóc sức khỏe nữ giới sau đây:

1. Miếng dán tránh thai tự dán

Tại những nơi có nguồn lực y tế hạn chế, phụ nữ gặp phải những rào cản đáng kể trong việc tiếp cận phương pháp tránh thai thường xuyên và đáng tin cậy. Nhiều chị em cũng không thể sử dụng các biện pháp tránh thai hiện có do sự can thiệp của nam giới, lo ngại về tác dụng phụ của tránh thai hoặc không được tiếp cận với các phương pháp tránh thai phù hợp. Kết quả là, gần một nửa số ca mang thai trên toàn cầu là ngoài ý muốn.

Trong khi đó, miếng dán tránh thai tự dán có thể giải quyết những mối lo ngại đó và trao quyền cho phụ nữ. Nhờ có thiết kế vừa kín đáo vừa có thể tự dán, miếng dán này được gắn những đầu kim siêu nhỏ chứa progestin, cùng loại hoóc-môn mà nhiều phụ nữ đang dùng dưới dạng thuốc tránh thai. Nhờ đó, nó có thể mang lại hiệu quả bảo vệ tránh thai từ từ mà không gây đau đớn trong thời gian 6 tháng.

2. Xét nghiệm nhanh các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI)

Với thiết kế nhỏ gọn, di động, thiết bị chỉ to bằng một lon nước ngọt này cung cấp kết quả xét nghiệm STI chính xác ngay tại chỗ và chỉ trong vài phút. Để kiểm tra, bệnh nhân có thể tự lấy mẫu rồi đưa vào hộp mực và kết quả sẽ có ngay sau đó. Sự tiện lợi này giúp phụ nữ có thể điều trị bệnh sớm và giảm nguy cơ biến chứng do chăm sóc chậm trễ.

3. Siêu âm kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI)

Các thiết bị siêu âm cầm tay sử dụng AI đang chứng tỏ là một công cụ chẩn đoán hữu ích cho phụ nữ ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Tại những nước này, các cơ sở y tế ở vùng nông thôn và vùng sâu, vùng xa thường thiếu thiết bị y tế đắt tiền hoặc đội ngũ nhân viên thiếu kinh nghiệm chuyên môn.

Trong khi đó, những thiết bị siêu âm cầm tay kết nối với điện thoại thông minh chạy phần mềm AI có thể cho phép nhân viên y tế (ngay cả những người không được đào tạo về X-quang) chụp và phân tích hình ảnh siêu âm. Nhờ sự hỗ trợ từ các thuật toán mới, thiết bị giúp phát hiện hiệu quả các bệnh lý như u xơ tử cung, ung thư vú hoặc bệnh tim mạch.

4. Liệu pháp chăm sóc sức khỏe âm đạo

Giống như đường ruột, âm đạo cũng có hệ vi sinh riêng và nếu hệ vi sinh này bị mất cân bằng, phụ nữ có thể bị viêm âm đạo do vi khuẩn - một yếu tố nguy cơ gây sinh non và mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả HIV.

Quỹ Gates đang tài trợ các nghiên cứu về hệ vi sinh âm đạo tại châu Phi và Đông Nam Á, cung cấp kiến thức về sự khác biệt giữa các nhóm dân số và cách thức mà hệ vi sinh có thể thay đổi để đáp ứng với điều kiện môi trường cụ thể. Mục tiêu cuối cùng là nhằm phát triển các liệu pháp có thể giúp phục hồi và duy trì môi trường âm đạo tối ưu, từ đó bảo vệ sức khỏe phụ nữ hiệu quả.

NGUYỆT CÁT (Theo Gatesfoundation.org, France24)