Cao ủy đối ngoại EU, bà Catherine Ashton gặp Tổng thống tạm quyền Ukraina Oleksander Turchynov tại Kiev ngày 24-2. Ảnh: AFP

Quyền Tổng thống Ukraina Olesksander Turchynov cảnh báo nền kinh tế Ukraina đang đứng trước bờ vực thẳm và có nguy cơ phá sản. Ông tuyên bố nước này cần sự trợ giúp khẩn cấp của quốc tế với số tiền theo ước tính của quyền Bộ trưởng Tài chính Yuriy Kolobov lên đến 35 tỉ USD trong vòng hai năm tới. Theo đánh giá của ngân hàng Commerzbank, lượng dự trữ tiền tệ của Ukraina hiện nay còn chừng 12-14 tỉ USD, trong khi nước này cần khoảng 6,5 tỉ USD trả nợ nước ngoài đáo hạn trước cuối năm 2014 và cần 6,5 tỉ USD nữa để bù đắp thâm hụt ngân sách. Ngoài ra, chính quyền Kiev đang còn món nợ tiền khí đốt chưa thanh toán 1 tỉ USD của Nga, 1 tỉ USD trái phiếu đồng euro phải trả đầu tháng 6 và khoản bảo lãnh 1,6 tỉ USD trái phiếu của tập đoàn năng lượng nhà nước Naftogaz phải quyết toán vào tháng 9.

Hồi tháng 11 năm ngoái, Nga ký thỏa thuận cung cấp gói viện trợ ưu đãi trị giá 15 tỉ USD cho Ukraina. Tuy nhiên, Bộ trưởng Kinh tế Nga Alexei Ulyukayev tuyên bố khoản cứu trợ 2 tỉ USD đầu tiên "đã sẵn sàng" nhưng Mát-xcơ-va trước tiên muốn biết ai là nhà lãnh đạo mới ở Kiev. Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev đã ra tuyên bố nghi ngờ tính hợp pháp của giới cầm quyền ở Ukraina hiện nay, trong khi Bộ Ngoại giao Nga coi những người lên nắm quyền bằng bạo lực là "khủng bố" và "cực đoan". Việc Ukraina chưa thành lập được chính phủ mới vào ngày 25-2 như dự định cho thấy có sự chia rẽ sâu sắc giữa các thủ lĩnh tiếm quyền. Dư luận phương Tây đang lo lắng chờ đợi chính kiến và biện pháp đáp trả của Tổng thống Nga Vladimir Putin sau khi người đồng nhiệm Ukraina Viktor Yanukovych bị lật đổ. Ông Putin ngày 25-2 đã triệu tập các quan chức an ninh cấp cao bàn về tình hình Ukraina nhưng chi tiết cuộc họp chưa được Điện Kremlin công bố.

Đáp lời kêu gọi của chính quyền Kiev, Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius cho biết một hội nghị các nhà tài trợ quốc tế cho Ukraina có thể diễn ra "trong những ngày tới". Mỹ, Anh, Liên minh châu Âu (EU) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) hứa sẽ cùng phối hợp trợ giúp cho Ukraina. Nhật Bản, Trung Quốc, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ được cho có thể tham gia hội nghị này. Các quan chức Mỹ cho biết IMF đang xem xét gói hỗ trợ 15 tỉ USD cho Ukraina và Washington sẽ bổ sung thêm phần viện trợ của mình thông qua định chế tài chính quốc tế này. Ngoại trưởng Anh William Hague hôm qua đã đến Washington để thảo luận với giới chức Mỹ và IMF về vấn đề viện trợ cho Ukraina. Là nhà lãnh đạo cấp cao nước ngoài đầu tiên có mặt tại Thủ đô Kiev trong hai ngày qua, Cao ủy đối ngoại EU Catherine Ashton ngày 25-2 tuyên bố giới lãnh đạo mới của Ukraina sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của quốc tế, trong đó có việc giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế, toàn vẹn lãnh thổ, thống nhất đất nước và nền độc lập dân tộc. Tuy nhiên, Mỹ, Anh và EU đều nêu rõ mọi gói viện trợ cho Kiev đều chỉ thực hiện sau cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 25-5, đồng thời chính quyền mới của Ukraina phải đáp ứng các yêu cầu cải cách kinh tế theo tiêu chuẩn của IMF.

Được biết, IMF từng đồng ý cho Ukraina vay 15,5 tỉ USD hồi năm 2010 nhưng đã đóng băng thỏa thuận này vào năm ngoái, bởi chính quyền Kiev không thể thực hiện các yêu sách cải cách nền kinh tế.

KIẾN HÒA (Theo AP, Reuters, Guardian)